SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 430
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir घृतमकरणम् ] परिशिष्ट ४११ (८८४९) अमृताद्यं घृतम् रक्तपित्त, श्वास, खांसी, क्षतक्षीणता, दाह और शोथका नाश होता है। (व. से. । राजयक्ष्मा.) (मात्रा-१ से २ तोले तक।) गुडूची शारिवा ह्रस्वा पञ्चमूली बला पम् । (८८५०) अशोकघृतम् समूलपत्रशाखन्तु पृथग्दशपलानि च ।। (वा. भ. । चि. अ. । ३ कासा. ) जलद्रोणे विपक्तव्यं यावत्पादावशेषितम् । अशोकवीजक्षवकजन्तुघ्नाअनपद्मकैः । पिप्पली चन्दनं लोभ्रं हीवेरोशीरपर्पटम् ।। सविडेश्च घृतं सिद्धं तच्चूगै वा घृतप्लुतम् ।। पाठाभूनिम्बयष्टया त्रायन्ती नीलमुत्पलम् । लिह्यात्पयश्चानु पिबेदाज कासादिपीडितः ॥ मुस्तकेन्द्रयवाः शुण्ठी कटुकं सदुरालभम् ॥ । अशोकके बीज, काली सरसों, वायबिडंग, त्वकपत्रं दशमूलश्च कल्कैरर्धपलभिषक् । सुरमा, पाक और बिड नमक; इनके कल्कसे सिद्ध अजाक्षीरेण तत्तल्यं घृतपस्थं विपाचयेत् ॥ वृत पीने या इनके चूर्णको घीके साथ चाटकर हन्ति यक्ष्माणमत्युग्रं रक्तपित्तं त्रिदोषजम् ।। ऊपरसे बकरीका दूध पोनेसे कासका नाश होता है। श्वासकासक्षतक्षीणदाहशोथरुजापहम् ॥ (कल्क १० तोले, घो १ सेर, पानी ४ सेर ।) क्वाथ-गिलोय, सारिवा, लघु पंचमूल (मात्रा-१ से २ तोले तक ।) (शालपर्णी, पृष्ठपर्णी, कटेली, बड़ी कटेली, गोखरू), (८८५१) अश्वगन्धावृतम् (१) बला (खरैटी)का पंचांग और बासा (अडूसा) का (ग. नि. । वन्ध्या . ५) पंचांग ५०-५० तोले लेकर सबको कूट कर ३२ अश्वगन्धाकपायेण मृदाग्निपरिसाधितम् । सेर पानीमें पकायें और ८ सेर रहने पर छान लें। : ऋतुकाले पिवेद्वन्ध्या गर्भसन्धानकं घृतम् ॥ २ सेर असगन्धको कूटकर १६ सेर पानीमें कल्क–पीपल, सफेद चन्दन, लोध, सुगन्ध । पकायें जब ४ सेर पानी शेष रहे तो छानकर उसमें बाला, खस, पित्तपापड़ा, पाटा, चिरायता, मुलैठी, । । १ सेर घी मिलाकर पकायें। त्रायमाणा, नीलोत्पल. नागरमोथा, इन्द्रजौ, सोंठ, ऋतु कालमें इसे सेवन करनेसे बन्ध्या स्त्री कुटकी, धमासा, दालचीनी, तेजपात और दशमूल; गर्भ धारण करलेती है। प्रत्येकका चूर्ण २॥२॥ तोले लेकर सबको पानी । (मात्रा-२ से ४ तोले तक।) के साथ पीस लें। (८८५२) अश्वगन्धावृतम् (२) २ सेर घीमें उपरोक्त क्वाथ, कल्क और २ (ग. नि. । वातव्या. १९; च. द. ; भै. र. ; वृ. सेर बकरीका दूध मिलाकर मंदाग्नि पर पकावें । मा. : व. से. । वातव्या.; यो. चि. म. । अ. ५) जब पानी जल जाए तो धीको छान लें। अश्वगन्धाकषायेण कल्कैः क्षीरचतुर्गुणम् । इसके सेवनसे अत्युन राजयक्ष्मा, त्रिदोषज घृतं पक्वं तु वातघ्नं वृष्यं मांसविवर्धनम् ॥ For Private And Personal Use Only
SR No.020114
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1985
Total Pages700
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy