Arthsangraha

SR No.: 020071
Original Sutra Author: N/A
Author: Shrikrushna Bhattacharya
Publisher: Shrikrushna Bhattacharya
Publication Year: 1821
Total Pages: 474
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 16 MB

Page 77

Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
पर्थसंग्रहः।
७१
प्राप्तबाधत्वासम्भवात्। लिङ्गादिप्रतीतर्थमा वाधात् लिनादौनामपि वाध्यत्वव्यपदेशः। ये तु शास्त्रप्रदेशेषु प्राकृतसा बैकृतेन, सामान्यसा विशेषण, परशाखा विहितसा खशाखाविहितेनेतादयो बाधास प्राप्तवाधा एव । तथाहि तत्प्रापकसा प्रतिदेशादेः प्रमाणसा प्रमाणान्तरण प्रभागाभासीकरणासम्भवात् । प्रमाणप्रतीतार्थ व्यवहारसव प्रती तेन्नित्वकल्पनया निरोधी मतु प्रमाणसाप्रमाणत्वकल्पनया प्रमाणाप्रतीतार्थव्यवहारसा। सथाचोकम् ।
सामान्यकारणात् प्राप्त पूर्व वाधकगीचरम् ।
वाधकेन वलीयस्वान्मृधैतदिति कल्पाते ॥ मच तत्रापि बक्रतारादिना पतिदेशादिप्रमाणमप्रमाणीक्रियतां येन प्राकत. कुमादेः प्रमाणप्रतीतार्थवपरीताम् सादिति वाच्यम्। अतिदेशस्याप्रमाणत्वे कुशमयवईिष वाणान्तरस्यापि विकृतावसम्बन्धापत्तेः। पदि जुहोतीत्यनेन पाहवनौये जुहोतीतासाप्रमाणीकरणे होमान्तरप्याहवनौयापाः। परशाखा विधीमामप्रामाण्ये धाकाक्षितानामप्यनम्वयानुपपत्तेः। श्रुतया यब लिङ्गमप्रमा क्रियते यथा गाईपत्यश्रुतया ऐन्द्रलिङ्गम् । तल्लिङ्ग' तवैव प्रमाणत्वेनीपस्थित नवयवापि तसा विनियोजकत्वमस्तीति तसातान्तिकर्मवाप्रामाण्यम् । एवं लिङ्गादिना वाकयादिप्रवीतार्थवाधपि। श्रुत्पादिरूपवाधकाभावयति स्थलान्तरे तु पन्धसैव लिङ्गादे विवियोगप्रमाणत्वं न तु वाधकस्थलीयलिङ्गादेरिति द्रष्टव्यम् । मकसा पावसा हेरून्यप्रसन्ना इति वाच्यम्। बाध्यभेदेन प्रामाणिकई कम्यव्यवहारसयादोषत्वात्। तथाचोक्तम् ।
ग वाधसकरूपत्वमेषितव्य नियोगतः ।
न किञ्चिसिद्धीह नानारूप्य प्रमाणवत् । भाष्यलतातु बावसकरूप्यमेव साधितम्। वार्तिककारादिभिरेव कायमकृतम्। एवं प्रत्यक्षेणानुमान, यथार्थज्ञानेन भान्ति ज्ञान, प्रत्यक्षाद्यनुपलब्धि पर्यन्तैः षड़ भिः प्रमाणः प्रमाणामासः, श्रुत्या मृति, रातापिगौतम तया बनामविगौत
म तिः, अदृष्टार्थया सा तया दृष्टाया मा ति:, श्रुतिप्रभवया लिङ्गादिप्रभवया पर्थवाद प्रभवया च म त्या प्राचारः, सीप्यभियुक्ततराचारक, सन्दिग्धमसन्दिग्धन, दुर्बला
For Private And Personal