Anand Lahari

SR No.: 020037
Original Sutra Author: N/A
Author: Pandurang V Athawale
Publisher: Sadvichar Darshan Trust
Publication Year: 1967
Total Pages: 203
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 146

૧૩૬
તત્ત્વજ્ઞાન
વિત્તને કૃષ્ણે પુગાવે અને થોડા દિવસમાં પુષ્કળ પૈસે મેળવે. શરૂઆતમાં પૈસાને રંગ રહે; પણ પુષ્કળ પૈસે મળ્યા પછી તેમાંનો રંગ ચાલ્યા જાય. ઘણે પૈસો થયા બાદ લીલી નોટ જોઈને આનંદ ન થાય. માણસનો આનંદ (Interet) ઉડી જાય. ત્યાર પછી જીવનમાં બીજું કંઇ જડતું નથી, તેથી તે જ ઘરેડમાં પડેલ માણસ તે જ તે કર્યા કરે, પણ પૈસાની મઝા ઉડી જાય. શરૂઆતમાં ધધ કરે ત્યારે ચોપડાપૂજનને દહાડે ભાવભીનું અંતઃકરણ કરી ભગવાનને કહો કે, આવતું વર્ષ આવી જ રીતે સારૂં જાય; પરંતુ ધંધે કે પંદર વર્ષ થઈ ગયા પછી તે તીવ્રતા ચાલી જાય છે. પછી મનમાં આવે કે, છોકરા ચોપડાપૂજન કરશે તેથી ઘણું લેકે ચેપડાપૂજનને દહાડે પણ બહારગામ ચાલ્યા જાય છે. ત્યારપછી પણ વિત્તવાન પસે કમાય છે, પણ બીજે ઠેકાણે તેનું મન બેસતું નથી, તેથી તે ધધ કરે છે. તેને હવે ઉત્સાહ રહ્યું નથી.
ત્યારપછી કીર્તિની વાસના થાય–પરંતુ કીર્તિ મળ્યા પછી તેમાંથી પણ ઉત્સાહ ઉડી જાય. આમ પ્રીતિ, કીર્તિ, બધું ચાલ્યું જાય છે, તેથી જ ભર્તુહરિ રાજાએ નીતિશતક, સંગારશતક, વગેરે લખ્યું, પરંતુ છેવટે તેમણે વૈરાગ્યશતક લખ્યું છે. પૈસે, વિદ્યા, કીતિ વગેરે મેળવ્યા પછી કશામાં જ રસ રહેતો નથી. તે પછી શું વિદ્યા, પ, કીર્તિ, વગેરે મેળવવાનું નહિ? આ બધું જરૂર મેળવવાનું પણ નાનપણથી ઘઠપણ સુધી અનુસ્મૃતરૂપે ભગવાનની વાસના રાખે અને પછી બધું મેળવે. ભગવાને તેથીજ અર્જુનને ગીતામાં કહ્યું છે કેઃ
अकीर्ति चापि भूतानि कथयिष्यन्ति तेऽन्ययाम् । संभावितस्य चाकीर्तिः मरणादतिरिच्यते ॥ भयाद्रणादुपरतं मंस्यन्ते त्वां महारथाः ।
येषांच त्वं बहुमतो भूत्वा यास्यसि लाघवम् ॥ અને આ બધું તું મેળવીશ તેજ પ્રભુનું કામ થશે. માનવી જીવનની એક સ્થિર બેઠક હોવી જોઈએ. તે ન હોય તો અસ્થિર લેટા જેવું જીવન બની જાય. જેની વાસના સ્થિર નહિ તેનું જીવન સ્થિર નહિ. જનકરાજા રાજ્ય કરશે, શંકરાચાર્ય આસેતુ હિમાચલ ફરશે, તેમને બધું મળશે પણ ખરું, પરંતુ તેમની વાસના અનુસ્મૃતરૂપે સ્થિર દેખાય