Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
पंत
३६४ . सटीकामरकोशस्य [लिंगादिसंग्रहवर्गः
पुंखो न्यूंखः समुद्रश्च विटपधटाः खटाः॥ १७॥ कोहारघट्टहट्टाश्च पिंडगोंडपिचंडवत् ॥ गडुः करंडो लगुडो वरंडश्व किणो घुगः ॥१८॥ दृतिसीमंतहरितो रोमंथोद्गीथबुद्दाः॥
कासमयॊ ऽर्बुदैः कुंदः फेनस्तूपौ सयूपकौ ॥ १९ ॥ वासस इति मेदिनी ।" अंधकूपादयः खटाः । “ खटस्तृणे कफे । टंकेंऽधकूपे प्रहार इति हैमः" ॥ १७ ॥ कोट्टो दुर्गपुरम् । अरघट्टः कूपभेदः। " अरैश्चक्रावयवसदृशैः काष्ठविशेषैर्घटथते रच्यते सो ऽरघट्टः । राहाट इति प्रसिद्ध इत्यन्ये ।" कस्यचिन्मते टकारांतेष्वपि भट्टग्राम इति न्यायेन रेफांतो ऽपि कोट्टार इति यक्षरो निबद्धः । " कोट्टारो नागरे कृपे पुष्करिण्याश्च पाटक इति मेदिनी । घट्टः घाट इति प्रसिद्धः । हट्टः क्रयविक्रयस्थानम् । पिंडो मृदादिसंघातः। गोंडो नाभिः गोंडः पामरजातौ च वृद्धनाभौ च संमत इति रुद्रः ।" पिचंड उदरम् । “पिचिंड इत्यपि । शस्ते पिचिंड उदरे पशोरवयवे पुमानिति मेदिनी।" पिचंडवत् गडादयो ऽपि पुंसि स्युरिति वता निर्दिश्यते । गडुर्गलगंडः । "गडुः पृष्ठगुडे कुब्ज इति विश्वः ।" करंडो वंशादिकृतभांडभेदः । “करंडो मधुकोशासिकारंडेषु दलाढक इति. हैमः ।" लगुडो वंशादिदंडः । वरंडो मुखरोगः । “वरंडो वदनव्यथा । अंतरावेदिसंधौ चेति हैमः ।" किणो मांसप्रंथिभेदः । स तु खनित्रदंडादिसंघर्षणात्करतलादौ स्पष्टः । “व्रण चिन्हं च किणः ।" धुणः काष्टकृमिः । “ धुणः स्यात्काष्ठवेधक इति रत्नकोशः ।" ॥ १८॥ दृतिः चर्मपुटकः । “ दृतिश्चर्मपुटे मत्स्ये नेति मेदिनी।" सीमंतः केशवेशः । हरित्पालाशवर्णः। " हरिद्दिशि स्त्रियां पुंसि हयवर्णविशेषयोः । अस्त्रियां स्यात्तृणे चेति मेदिनी ।" रोमंथः पशूनां चर्वितचर्वणम् । उद्गीथः सामभेदः । “उद्गीथः प्रवणः सामवेदध्वनिरित्यरुणः ।" बुद्धदो जलविकारः । कासमर्दो गुल्मभेदः। “अर्बुदो दशकोटयः। अर्बुदो मांसकीले स्यात्परुषे दशकोटिषु इति मेदिनी।" अर्दनिरिति पाठे अर्दनिरग्निः । कुंदः शिल्पभांडम् । “ कुंदो ऽच्युते निधौ । चक्रभ्रमौ च माध्ये चेति हैम:।” फेनो जलविकारः । स्तूपो वटकादि । एतौ यूपश्च । “पूप इत्यपि" ॥ १९ ॥ आतपः सूर्यालोकः । क्षत्रिये नाभिः ।
For Private And Personal
| SR No. | 020030 |
| Book Title | Amar Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chintamani Shastri |
| Publisher | Government Central Book Depo |
| Publication Year | 1882 |
| Total Pages | 463 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 22 MB |