Page Text
________________
૮૧૭
રથિ જિજ્ઞાસા (૨) પ્રીતિ, તલ્લીનતા (૩) પ્રમોદ (૪) શ્રદ્ધા, પ્રતીતિ(શુદ્ધ પરમાણુને પાંચ અંશ રૂક્ષતાવાળો બીજો પરમાણુ “રૂપી’ છે અને બાકીના
જીવવસ્તુનો પ્રત્યક્ષપણે અનુભવ કરે છે તે તેનું નામ રુચિ-શ્રદ્ધા-પ્રતીતિ છે. બધા પરમાણુઓ તેના માટે “અરૂપી” છે. આનો અર્થ એમ થયો કે(૫) આદર (૬) જે કોઈ ઉપયોગ નામ જ્ઞાનનો વ્યાપાર-તેનો પલયે કરવા વિસદશજાતિના સમાન અંશ વાળા પરમાણુઓ પરસ્પર “રૂપી” છે. માગે છે પણ અંદર ચુચિને પલટાવતો નથી તેને માર્ગની ખબર નથી. રુચિને સદશજાતિના અથવા અસમાન અંશવાળા પરમાણુઓ પરસ્પર “અરૂપી' છે. પલટાવે નહિતો ઉપયોગ પલટે નહિ. શી રીતે પલટે ? પરની રુચિ છોડીને (૨) કોઇ એક પરમાણુની અપેક્ષાએ વિસંદેશજાતિનો સમાન અંશવાળો સ્વભાવની રુચિ કરે તો તેનો ઉપયોગ સ્વભાવ તરફ વળે. રુચિ જ જયાં હજુ બીજો પરમાણુ “રૂપી' કહેવાય છે. અને બાકીના બધા પરમાણુઓ તેની પરમાં ને શુભમાં પડી છે ત્યાં ઉપયોગને સ્વભાવના જ્ઞાનમાં ને ધ્યાનમાં
અપેક્ષાએ “અરૂપી' કહેવાય છે. જોડવો એ કઈ રીતે બની શકે ? વસ્તુની -ધ્યેયની રુચિ વિના ઉપયોગ તે રીઢો, પાકો, પરિચયથી દઢ થયેલો.(સમ્યગ્દર્શન અને સમ્યજ્ઞાનને લીધે તરફ કેમ જશે ?
જેમનો સ્વતત્ત્વગત માર્ગ વિશેષ રૂઢ છે તેમને ઈન્દ્રિયમનના વિષયો પ્રત્યે રુચિ અનુયાયી વીર્ય, જેના તરફ રુચિ હોય તેના તરફ વીર્ય-પુરુષાર્થ કામ કર્યા રાગદ્વેષના અભાવને લીધે વર્તતો નિર્વિકાર જ્ઞાન સ્વભાવી સમભાવ તે વિના રહે નહિ. જો સ્વભાવની રૂચિ નથી તો તે બાજુ ઉપયોગ કેમ પલટે ?
ચારિત્ર છે.) રુચિ પલટે તો જ તે ઉપયોગ પલટી જાય. ઉપયોગને પલટાવવાનો એ એક લે છે. આળોટે છે. જ ઉપાય છે. (૭) આદર, ધગશ
રૂલતાં રૂલતાં રખડતાં રખડતાં, આળોટતાં, આળોટતાં રુચવું ગોઠવું. ગમવું.
રૂશવું રખડવું (૨) લપેટાવું, ફસાવું, આળોટવું. ચિત-અયિત :ગમતા-અણગમતા
સૂટ થવું રોષ કરવો, ગુસ્સો કરવો, દ્વેષ કરો. થિ-દ્ધા-પ્રતીતિ એટલે અને પ્રત્યક્ષ (આત્માના) આનંદનો સ્વાદ આવ્યો તે | શા :લૂખું, ખરબચડું, કઠોર રુચિ-શ્રદ્ધા-પ્રતીતિ છે.
રૂત્વ:લૂખાશ ડા:નીતિમાન
હુગની તાલાવેલી રૂડા જીવો નાભિમાન જીવો, અસત્ય, કપટ, ચોરી આદિનો આદર કરતા નથી. થશ:લીનતા, લગન (૨) લગની, લીનતા, જોડાણઃ ચૈતન્ય સ્વભાવમાં લગની રૂપ:રૂપી પદાર્થો (૨) સ્વભાવ, રૂપી પદાર્થો
કેર-લીનતા કરે તો મોક્ષ થયા વિના રહે નહિ. રૂપભાનું સૂર્ય, ચૈતન્યવાહૃપ સૂર્ય
જુગાર લેશમાત્ર, જરીકે, થોડુંક પણ પવિશિe :અંતરંગ શુદ્ધરૂપનું અનુમાન કરાવનારું બહિરંગ શુદ્ધરૂપ હોવાને લીધે જે | ઇનંદન નાનો પુત્ર (૨) સંસારમાં અરિહંતના લઘુપુત્ર છે. અર્થાત્ થોડા જ રૂપવિશિષ્ટ છે.
સમયમાં અરિહંતપદ પ્રાપ્ત કરનાર. (૩) નાનો કુંવર, નાનો પુત્ર રૂપી મૂર્તિક
યુધિષ્ઠા ઝીણું કે બારીક થવાની યૌગિક પ્રકારની સિધ્ધિ, લઘુતા, નાનાપણું હોવું કૃપી અને અરૂપી કોઈ એક પરમાણુની અપેક્ષાએ વિસદશજાતિનો સમાનઅશ
વાળો બીજો પરમાણુ “રૂપી' કહેવાય છે. અને બાકીના બધા પરમાણુઓ @ઢણ ઘૂંટણ (૨) લત, ટેવ (૩) પદ્ધતિ તેની અપેક્ષાએ “અરૂપી' કહેવાય છે. જેમ કે -પાંચ અંશ સ્નિગ્ધતાવાળા | વઢવું :ઘૂંટવું
| SR No. | 016131 |
| Book Title | Jain Darshan Paribhasha Kosh |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | Tarachand Manekchand Ravani |
| Publisher | Ajit Ravani |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 1117 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 7 MB |