Page Text
________________
૧૦૨૦ તેથી તે તે કાયો તે તે જીવોને સ્પર્શની ઉપલબ્ધિમાં નિમિત્તભૂત થાય છે. જે જીવોને થતી તે સ્પશાપલબ્ધિ પ્રબળ મોહ સહિત જ હોય છે, કારણ કે તે
જીવો કર્મફળ ચેતના પ્રધાન હોય છે.) સ્પષ્ટ :પ્રત્યક્ષ; અત્યંત પ્રત્યક્ષ; અપરોક્ષ. (૨) પ્રગટ. સ્પષ્ટ :સ્પર્શિત. (૨) પરસ્પર પિંડરૂપ એક ક્ષેત્રાવગાહ (૩) સ્પર્શિત થવું. સ્પષ્ટીકરણ :ખુલાસો. અસ્પૃહા :આશા. (૨) ઈચ્છા; કામના. (૩) આકાંક્ષા. સ્પર્ધાદિ થતષ્ઠના આર્વિભાવ અનેતિરોભાવની શક્તિ સ્પર્ધાદિ ચતુષ્ક સ્પર્શ,
રસ, ગંધ, વર્ણ, (સ્પર્શદિકની પ્રગટતા અને અપ્રગટતા તે પુદગલની શકિત
(૨) ગરમ
કઠણ (૪) નરમ (૫) લખું (૬) ચીકણું () હલકું અને (૮) ભારે. આ આઠેય વિષયોમાં આનંદનો અનુભવ કરવો તે સ્પર્શન ઇન્દ્રિયના વિષયોનું જ સેવન છે. સ્પર્શનામ ર્મ જે કર્મના ઉદયથી, શરીરમાં સ્પશે ઇન્સિય હોય. (૨) સ્પર્શના આઠ
ભેદ છે :- સ્નિગ્ધ, રૂક્ષ, શીત, ઉષ્ણ,ગુરુ, લઘુ, મૃદુ, કર્કશ. સ્પર્શનારા સંચેતાના એકાગ્ર પૂર્વકની રણતાનું કોઈ વસ્તુ) પ્રત્યે એકાગ્ર થઈને
તેનો જ અનુભવ૫ સ્વાદ લીધા કરવો તેનું નામ સંચેતન કહેવાય. જ્ઞાન પ્રત્યે જ એકાગ્ર ઉપયુક્ત થઈને તેના તરફ જ ચેત રાખવી તે જ્ઞાનનું સંચેતન અર્થાત જ્ઞાન ચેતના છે. તેનાથી જ્ઞાન અત્યંત શુદ્ધ થઈને પકાશે છે, અર્થાત્
કેવળ જ્ઞાન ઉપજે છે. કેવળજ્ઞાન ઉપજતાં સંપૂર્ણ જ્ઞાન ચેતના કહેવાય છે. સ્પર્શવું અનુભવવું. સ્પર્શવિશેષ :ખાસ પ્રકારના (બંધયોગ્ય) સ્પર્શે. (૨) ખાસ સ્પર્શે. સ્પર્શાઈ :સંબંધિત થઈ સ્પર્શાઈ (ઈદિયોથી સ્પર્શી ઈન્દ્રિયોથી સંબંધિત થઈ પ્રવર્તે છે. સ્પર્ધાદિ ચતુષ્ઠ સ્પર્શ, રસ, ગંધ ને વર્ણ. (સ્પર્ધાદિની પ્રગટતા અને અપ્રગટતા તે
પુદ્ગલની શક્તિ છે.) સ્પર્શદિપ્રધાન :સ્પર્શ, રસ, ગંધ, વગેરે ગુણો જેમાં મુખ્ય છે એવી. સ્પર્થોપલબ્ધિ સ્પર્શની ઉપલબ્ધિ સ્પર્શનું જ્ઞાન, સ્પર્શનો અનુભવ. (પૃથ્વીકાયિક
વગેરે જીવોને સ્પર્શનેન્દ્રિયાવરણનો (ભાવ સ્પર્શનેન્દ્રિયના આવરણનો) શ્રયોપશમ હોય છે અને તે તે કાયો બાહ્ય સ્પર્શનેન્દ્રિયની રચનારૂપ હોય છે,
ટ :સ્પષ્ટ,ખુલ્લું; સમઝાઇ જાય તેવું; વિકસેલું; વિકસિત; ખીલેલું. (૨)
પ્રગટપણે; નિશ્ચયથી. (૩) ઊઘડેલું; વિકસિત; સ્પષ્ટ; પ્રગટ; ઉઘાડું. ઉટ થયું સ્પષ્ટતા થઈ, પ્રગટતા થઈ. હટ થયું છે જેમ ફૂલની કળી ખીલે, તેમ જે વિકાસરૂપ છે સુરણ :સૂઝી આવવું એ; પ્રેરણા; ઉમળકો; લાગણી; સંવેદન ૨ણા સુઝી આવવું એ; ફુરી આવવું એ; પ્રેરણા; ઉમળકો; લાગણી; સંવેદન;
કંપન; ફરકવું એ. ફરવું યાદ આવવું રાયમાન :પ્રેરણા થવી; ઉમળકો આવવો; સંવેદન પ્રગટવું; સ્ફરવું તે. રાયમાન થવું :પ્રગટ થવું; સાક્ષાત કરવું; પ્રત્યક્ષ જાણવું. ફરિત પ્રકાશિત સ્મૃતિ :પહેલાં જાણેલા, સાંભળેલા કે અનુભવ એવા પદાર્થનું વર્તમાનમાં સ્મરણ
આવે તે સ્મૃતિ છે. (૨) પોતાનો શુદ્ધ સ્વભાવ અને ત્રિલોકીનાથ ભગવાનનું
સ્વરૂપ અંદરમાં સ્મૃતિમાં લાવવું, યાદ કરવું તેય :ચોરી. સ્ટેનરોગ :ચોરી માટે ચોરને પ્રેરણા કરવી કે તેને ઉપાય બતાવવો.
| SR No. | 016131 |
| Book Title | Jain Darshan Paribhasha Kosh |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | Tarachand Manekchand Ravani |
| Publisher | Ajit Ravani |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 1117 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 7 MB |