SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 443
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ४१४ अमरकोषः। [तृतीयकाडे१ प्रत्याहार उपादानं २ विहारस्तु परिक्रमः ॥ १६॥ ३ अभिहारोऽभिग्रहणं ४ निर्हारोऽभ्यवर्षणम् । ५ अनुहारोऽनुकारः स्या ६ दर्थस्यापगमे व्ययः ।। १७ ।। ७ प्रवाहस्तु प्रवृत्तिः स्यात् ८ प्रवदो गमनं बहिः । ९ वियामो वियो यायो यमः संयामसंयमौ ॥ १८ ॥ १० हिंसाकर्माऽभिधास्याजागी जागरा द्वयोः। प्रत्याहा (पु), उपादानम् (न ), 'इन्द्रियोको अपने (इन्द्रियोंक) विषयोंसे हटाकर वशीभूत करने के २ जाम हैं । २ विहारः, परिक्रमः (२ पु), 'पैदल टहलने' के नाम हैं । ३ अभिहार: ( + अभ्याहारः । पु), अभिग्रहणम् (न), 'चुराने के २ नाम हैं। ___४ निहारः (पु), अभ्यवकर्षणम् (न) पर आदिमें चुभे (गड़े) हुए काँटे आदिको निकालने २ नाम हैं ॥ ५ अनुहारः, अनुकारः (२ पु), 'अनुकरणम् ( नकल) करने के । ६ व्ययः (पु), 'खर्च का , नाम है॥ • प्रवाहः (पु), प्रवृत्तिः (बी), 'पानी आदि तरल पदार्थों के निरन्तर बहने' के २ नाम हैं । ८ प्रवहः (पु) 'जनादि के बाहर निकलने (बहने) के . नाम हैं । ९ विधामः, वियमः, यामः, यमः, संयामः, संयमः (६ पु), 'संयम' अर्थात् 'योगके संयमनामक भङ्ग-विशेष' के ६ नाम हैं। (पी० स्वा० के मत से 'अनेक तरहके यम करने, उपरति (स्थाग) मात्र और संयम करने के क्रमशः २-२ नाम ')॥ १० हिंसाकर्म ( = हिंसाकर्मन् न । भा० दी.), अभिचारः (१), "हिंसा आदि करने के २ नाम हैं। जागर्या ( +जानिया, जागतिः। सी), जागरा (बी पु), 'जागने Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.016095
Book TitleAmar Kosh
Original Sutra AuthorN/A
AuthorHargovind Shastri
PublisherChaukhamba Amarbharti Prakashan
Publication Year1968
Total Pages742
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationDictionary & Dictionary
File Size10 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy