Page Text
________________
૧૬૮
કેકથી
કેશિની કેકયી કેકેયી તે જ.
કેતુવર્મા ત્રિગર્તાધિપતિ સૂર્યવર્માને ભાઈ અને અર્જુને કેતો ઋષિઓ વિશેષ, જેઓ પોતાના સ્વાધ્યાયને માર્યો હતો. ભાર૦ અશ્વમેવ અ ૭૪
બળે સ્વર્ગ પામ્યા હતા. | ભાર૦ ૧૯–૧૬. કેતુવીર્ય એક દાનવ. (દનું શબ્દ જુઓ.) કેતુ ઋષભદેવના નવ ખંડાધિપતિ પુત્રમાંને એક કેદાર હિમાલય ઉપરનું એક પવિત્ર સ્થળ. (ઋષભદેવ શબ્દ જુઓ.).
કેદાર (૨) એ નામના એક રાજર્ષિ દેવી ભાગ કેતુ (૨) તામસ મનુના છોકરાઓમાંને એક (તામસ ૯, ઋ૦ અ૦ ૪૨. મનુ શબ્દ જુઓ.)
કેન સામવેદપનિષત કેતુ (૩) વિપ્રચિતિ દાનવ અને સિંહિકાના સો પુત્રની કેરલ ઈદ્રપ્રસ્થની દક્ષિણ બાજુએ આવેલ મહાદેશ.
સંસા. રાહુના નાના ભાઈઓ ભા૬-૬-૩૭. પાંડવોના સમયમાં આ દેશ એકપાદ દેશની દક્ષિણે કેતુ (૪) નવ ગ્રહ પિકીને એક, કેઈ એને છાયા ગ્રહ હતા. ભાર૦ સભા૦ અ૦ ૩૧. • પાંડવોના સમયની સમજે છે. શિશુમાર ચક્રના સઘળા અવયવ ઉપર સહેજ પહેલાં આ દેશમાં ચંદ્રહાસને પિતા સુધાર્મિક એ હોય છે. ભા૫–૨૩–૭.
રાજા રાજ્ય કરતા હતા. હાલનો મલબાર દેશ. કેતુ (૫) દનુપુત્ર એક દાનવ. (દનું શબ્દ જુઓ.) કેવલ
છે.) કેવલ સૂર્યવંશી દિષ્ટ કુલત્પન્ન નર રાજાને પુત્ર.
એના પુત્રનું નામ બંધુમાન નવગ્રહમાં આની જ ગણતરી થાય છે. (રાહુ શબ્દ જુઓ.)
કેશિવજ વિદેહ વંશના કૃતધ્વજ જનકને પુત્ર કેતુ (૬) ભરતવર્ષને એક ખંડ.
એના પુત્રનું નામ ભાનુમાન જનક.
0 કેશિની એક રાજકન્યા, એના સ્વયંવર કાળે પ્રહલાદ કેતુમતી સુમાલી રાક્ષસની સ્ત્રી, રાવણની માતામહી (માની મા).
પુત્ર વિરેચન અને અંગિરા ઋષિના પુત્ર સુધન્વા કેતુમાન દનુપુત્ર એક દાનવ, (દનુ શબ્દ જુઓ.)
બને એક જ સમયે આવી પહોંચ્યા ત્યારે એ કેતુમાન (૨) મનુષ્ય જાતીય પશ્ચિમ દિગ્ધાળ. (૩.
બન્નેની વચમાં વાદ પડ્યો કે બેમાં શ્રેષ્ઠ કોણ. પૃથુ શબ્દ જુઓ.)
બને જણાઓએ પિતાના પ્રાણુનું પિણ કર્યું અને કેતુમાન (૩) સૂર્યવંશી નભગ કુત્પન્ન અંબરીષ
બને પ્રહૂલાદ પાસે આવ્યા. પ્રહૂલાદે વિરોચનને રાજાના ત્રણમાંને વચલો પુત્ર.
નિષેધ કરીને અભિપ્રાય આપ્યું કે સુધન્વાને પક્ષ કેતુમાન (૪) સોમવંશી આયુપુત્ર ક્ષત્રવૃદ્ધના કુળમાં સત્ય છે અને સુધન્વાને પ્રાર્થના કરી કે વિરોચને જન્મેલા ધવંતરિ રાજાને પુત્ર. એના પુત્રનું નામ જે પણ કર્યું છે તે રદ કરી એને પ્રાણુદાન આપવું. ભીમરથ અથવા ભીમસેન.
એણે વિરોચનને પ્રાણુદાન આપ્યું. કેશિની પછી કેતુમાન (૫) નિષાદાધિપતિ – ભારતના યુદ્ધમાં
સુધન્વાને પરણી.
કેશિની (૨) એક અપ્સરા (પ્રાધા શબ્દ જુઓ.). દુર્યોધનના પક્ષને એક રાજા. કેતુમાલ આગ્નિદ્ધ રાજાના નવ પુત્રોમાંને નાને
કેશિની (૩) સૂર્યવંશી સગર રાજાની બે સ્ત્રીઓપુત્ર, મેરુકન્યા દેવવીતી એની સ્ત્રી હતી. એને દેશ
માંની એક. એ શિબિ રાજાની કન્યા હોવાથી એને
શૈખ્યા પણ કહેતા. એનું બીજુ નામ ભાનુમતી એના જ નામે પ્રસિદ્ધ છે.
પણ હતું એમ જણાય છે. કેતમાલવષ માલ્યવાન પર્વત અને ક્ષારસમુદ્ર કેશિની (૪) સોમવંશી પુરુકુલેને અજમીઢ એની વચમાં આવેલ જંબદીપના નવ દેશોમાંને
રાજની ચાર સ્ત્રીઓમાંની એક (અજમઢ શબ્દ એક દેશ, | ભાર૦ ભીષ્મ અ૦ ૬ શ્લ૦ ૩૧; જુઓ.). ભાગ ૫ &૦ અ૦ ૧૬ શ્લ૦ ૧૦-૧૧. કેશિની (૫) અયોધ્યા નગરી અને ભાગીરથી નદી કેતુમાલા કામ્યક વનની પશ્ચિમ દિશાએ આવેલી
એ બેની વચમાં આવેલી એક નાની નદી. | વા. એ નામની એક નદી.
૨૦ ઉત્તર૦ ૦ ૫૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016088 |
| Book Title | Pauranik Kathakosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dahyabhai P Derasari |
| Publisher | Granthlok Ahmedabad |
| Publication Year | 1988 |
| Total Pages | 362 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 22 MB |