Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 739

મા(ન્યુ)ણ
૧૭૭૪
મા(-છે)! (-ણ્ય) શ્રી. [જુએ માછી’ + ગુ. (-એ)ણ’માજાળ ન. ઘેાડાના ગળે બાંધવાનું એક સાધન સ્ક્રીપ્રત્યય.] માછીની સ્ક્રી નાની માછલી. (પદ્યમાં.) માજિયું ન. સેાનાના સિક્કાના એક પ્રકાર માછલડી શ્રી, જિએ ‘માલડું' + ગુ. ‘ઈ” શ્રીપ્રત્યય.] સાજિસ્ટ્રેટ જ મૅજિસ્ટ્રેટ ’ માલડું ન. [જુએ ‘માલ્લું' + ગુ. ‘ડ’સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુએ ‘માલું.’ (પદ્યમાં.)
માજી ન., ખાવ. [જુએ ‘મારું સ્રી, + જી” માનાર્થે.] કોઈ પણ વૃદ્ધ ડોસૌનું સંબધન માર્ પુ, સુકાની
માફળના છેડ
માજી વિ. [અર.] ભૂતકાળનું, (૨) નિવૃત્ત, રિટાયર્ડ,’ (ક) સદ્ગત, મહ્મ, ‘લેઇટ’ માગળ પું. સમુદ્ર, રિયા માજ, ક્ળજુએ ‘માજૂ, કુળ,’ મજુફળી સ્ત્રી, [જુએ ‘માજુકુળ” + ગુ. ‘ઈ ’ સ્ક્રીપ્રત્યય.] [-માજ઼.’ માજ ન. [ફા.], કુળ ન. [સં.] જુએ ‘માઇફળ’ માજુમી વિ. [અર, મઅજ્મી] માજમ ખાવાનું યસની માજૂર વિ. [અર. મજૂર્] આંધળું. (૨) (લા.) ઉન્મત્ત, મકાન માળેઠું ન. સારા લત્તામાંનું મકાન. (ર) સારી સગવડવાળું માળેલી સ્ત્રી, બે ટટ્ટ થી ચાલતી બે પૈડાંવાળી નાની ગાડી માઝમ (-મ્ય) વિ. [સં. મમ>પ્રા. ાિમ] વચ્ચેનું, વચલું
ગાંડું
માઝમ-રાત (૫) સ્ત્રી, [+જુએ ‘રાત.'] મધ્ય-રાત્રિ માઝર (૨૫) શ્રી. માંજર, સખતળી (જેડામાંની) માઝા સ્ત્રી, -ઝો પું. [જુઓ ‘માજા' દ્વારા.] જઆ ‘માજા.' ન. [સં. વૃત્તિ-> પ્રા, ટ્ટિમ- દ્વારા] જુએ ‘માટલું,’ (-ટ) ના.ચે.. [જુએ માટે.”] માટે, વાસ્તે. (પદ્મમાં.)
મા
સાલિયાણું વિ. એિ ‘માછાલ’ + ગુ. ‘આછું.] માલાંવાળું. (૨) જેમાં માછલાં ચીતર્યા હોય તેવું માલિયું વિ. જુએ ‘માલું' + ગુ. ‘છ્યું’ ત.પ્ર.] માઇલાવાળું. (૨) માછલાના આકારનું [એક જાત માલિયા વિ.,પું. [જુએ માલિયું.'] સૌરાષ્ટ્રના ચેડાની માછલી સ્ત્રી. જએ ‘માલું’ + ગુ, ઈ’સ્ક્રીપ્રત્યય.] ઘણું નાનું માછલું. (૨) સર્વસામાન્ય દરિયાઈ માછલું. (૨) માછલીના આકારના કનકવા. (૩) પગનાં આંગળાંનું માછલી આકારનું એક ઘરેણું. (૪) કમાડના ધોકામાં જડાતા માછલીના આકારને પિત્તળ વગેરેના ઘાટ. (૫) ધ્રુવ-કાંટા (૫) સળિયા ટેકવવા તૈવાંમાં નખાતે નકચેા. (૭) માછલીઘાટની એક આતશ-ખાજી. (૮) સૌરાષ્ટ્રની એક જાતની ઘેાડી માછલી-પીઠ સી. [+ જઆ 'પીઠ' ન.] જુએ ‘મચ્છીપીઠ.’ માલ્લું ન. [સં. મચ્છુ->પ્રા. માઁ- + ગુ. ‘હું” ત.પ્ર.] સર્વ-સામાન્ય માછલી, [-લાંધવાં (રૂ.પ્ર.) ખૂબ જ ઠપકા આપવા. "લે ગળ ગળવી (૩.પ્ર.) લેાભે મરવું] માલા વિ.,પું. જિઆ ‘માસલે.’] (લા.) ઘાટ. (૨) નમના (૩) સેાનીને ત્યાં સેાનું ઘડવા આપતાં ઘડાવનાર સેની પાસેથી એ સેનાના સરખાવવા દ્વકલેા લે છે તે માયિારું ન. [જએ ‘માછી’ + ‘ગુ. ‘ઇયું’ + ‘આરું' ત.પ્ર.] માછલાં પકડવાની નક્કી કરેલી જગ્યા, (૨) જે ગોખલામાં હનુમાન ગણેશ વગેરેને બેસાડયા હોય તેનું તળું માછી હું, [સં. માસ્થિ>પ્રા. મષ્ટિ] માછલાં પકડવાના ધંધા કરનાર, માછીમાર, ઢીમર [(પદ્મમાં.) માછી-ા પું, [+ગુ, હું' સ્વાર્થે ત...] જુએ ‘માછી,' માછી-માર વિ., . [સં. મÆિળા પ્રા. મચ્છમા + જએ ભારણું.’] જુઓ ‘માછી’
લેકામા વાસ
માછીમારી શ્રી. [+ ગુ. ‘ઈ' ત.પ્ર.] માછીમારના ધંધા માછી-વાર (ડથ) શ્રી. [જુએ ‘માછી’+ વાડ.3] માછી [(પદ્યમાં,) મા પું. [સં. મત્સ્ય->પ્રા. મગ-] મેટા. મત્સ્ય, મા-જણ્યું વિ. [જુએ મારું’+ ‘જણવું' + ગુ. હું ભ..] સગી માતાએ જન્મ આપેલું, ભાંડું (લાઈ-બહેન), સહેદર મોજન ન. [ફા. મવાહન ] અંદાજ. (ર) વજન. (૩) હદ, માળ, મર્યાદા
માજમ સ્ક્રી. [અર. મઅરુન્] ભાંગના સત્ત્વમાં બીજાં વસાણાં નાખી બનાવેલી એક જાતની કૈફી લૂગદી [ખાદ્ય માજમ-પાક શું, [+ સં] ભાંગનું અનાવેલું એક જાતનું માજર-વેલ (ચ) સ્રી. ડાંગરના એક પ્રકાર [બનાવ માજરા હું. [અર, મારા] વર્ણન, હકીકત. (ર) ઘટના, માજલ ન. એ નામનું એક પક્ષી [હ, સૌમા માન(-ઝા) સી. [ä, મનાવા>પ્રા. મામા] મર્યાદા, મા-જાયું વિ. [જ મારું’+‘જાયું.’] જુએ ‘મા-જણ્યું,’
Jain Education International2010_04
માટે
મા
માઢમ (મ્ય) સ્રી, જુએ ‘મેમ.’ મારિયું વિ. જુએ ‘માટી’ દ્વારા.] માટીનું બનેલું મારિયા વિ., પું. એ માટેરિયું.'] થાળું ભાંગ્યા વિનાના કા માલિયું ન. [જુએ ‘માટલું' + ગુ. ‘ઇયું' ત.પ્ર.] (લા.) માટીમાં થનારું એ નામનું એક જીવડું માટલી સ્ત્રી. [જુએ ‘માટલું’+ગુ, ‘ઈ’શ્રીપ્રત્યય.] નાનું માટલું. (૨) (લા.) એ નામની એક દેશી રમત. (૩) એ નામની એક આતશ-માજી
માટલું ન. [જુએ ‘માટી’ દ્વારા + ગુ. ‘હું’સ્વાર્થે ત.પ્ર.] પહેાળા માનું અને પહેાળાવાળું માટીનું પાણી ગાળ વગેરેનું વાસણ. [॰ પૂરવું (રૂ.પ્ર.) પરણી વિદાય થતી દીકરીને માઈ-માટલું આપવું] [ત.પ્ર ] માટીવાળું, માટિયાળ વિ. જએ 'મા'+ગુ. યુ' + ‘આળ’ માઢિયાળ વિ. સ્ત્રી. [જુએ ‘માટીર’દ્વારા,] ધણિયાતી માઢિયાળ, છું વિ. [જુએ ‘માટીૐ’ + ગુ, ‘ઇયું’ + ‘આળ’-‘આછું’ ત.પ્ર.] વીર પુરુષનું ખળ ધરાવનારા શૂરવીર, જોરહાર. (ર) માથે ધણીવાળું [લગતું માટિયું વિ. [જુએ માટીÔ'+ ગુ. 'યું' ત.પ્ર.] માટીને માટી` શ્રી. [સં. નૃત્તિ>પ્રા. મૅટ્ટિકા] પૃથ્વીનું રજપ દ્રવ્ય, મટાડી, ‘અર્થે.’ (૨) (લા.) માંસ, [॰ અર્થ સેનું થવું (૩.પ્ર.) ભાગ્ય ખોલવું. ॰ આપવી (રૂ.પ્ર.) કબરમાં