Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 736

મંદાક્ષ
૧૭૦૧
મા(-માંકડિયું
સી.] ૧૭ અક્ષરને એક ગણમેળ-અક્ષરમેળ છંદ, પિં) માતા, દેવી મંદાક્ષ (મન્તાક્ષ) વિ. [સં. મન્દ + ક્ષિ, સમાસમાં “યક્ષ,' મંશા (મંશા) જ મંછા.” બ.વી.] ઝાંખી દષ્ટિવાળું, ઓછી નજરવાળે
મા' ક્રિ.વિ. [સં] (આજ્ઞાર્થમાં) ના, નહિ, મ (નિષેધાર્થ) મંદાગ્નિ (મદાગ્નિ) પું. સં. મદ્ + ન] ખાધું ન પચે મારે સ્ત્રી. સિ. માટે પ્રા. મેમ] માતા, માવડી, જનની. એવી જઠરની સ્થિતિ, પાચનશક્તિની મંદતા. (એક પ્રકાર- (૨) અંબા મા (વી.).” ને રોગ)
[હદય બળવાળ માઝમાં અડી. [અર, મુઅ મહ] મોટા દરજજાવાળી મંદાત્મા (મામા) વિ. ! [સ, મદ્ + મારમr, S.] ઢીલા સ્ત્રી, (૨) વિ. કિ.] મેટું, મહાન મંદાદર (ભાદર) વિ. [સં. મન+ આદરમાન માઈક ન. [.] વનિવર્ધક યંત્ર, ઇવનિયંત્ર, લાઉડઆપવામાં ઢીલું, આદર-માન ન આપનારું
સ્પીકર, માઈક્રોફોન’ મંદાર (મજાર) ન. [. પું.] સ્વર્ગના મનાતાં પાંચ વૃક્ષ- માઈક્રોન ૫. [.] મિલિમીટરનો હાર ભાગ (માપ) માંનું એક વૃક્ષ, (સંજ્ઞા) (૨) ન. [સ, ન] એનું કુલ માઈક્રોફોન ન. [.] જ એ “માઈક.' મંદિર (મદિર) ન. [સ.] મકાન, ઘર, ગૃહ. (૨) દેવાલય. માઈક્રોસ્કોપ ન. [એ.] સક્ષ્મદર્શક યંત્ર (૩) ભંડાર, (વહાણ)
[લગતું માઈનિંગ (માઇનિ9) ન. ]િ ખનિજ-સંબંધી શાસ્ત્ર મંદિરિયું' (મન્દિરિયું) વિ. [+ગુ. “ઈયું ત...]. મંદિરને માઇનર વિ. [.] ઉંમરે ન પહોંચેલું, સગીર મંદિરિયું (મન્દિરિયું) . [+ ગુ. ઈયું” વાર્થે તે.પ્ર.] માઈનોરિટી સ્ત્રી, [.] સગીર હોવાપણું. (૨) લઘુમતી નાનું મંદિર, નાનું મકાન. (૫ઘમાં.)
માઈ-ફળ ન. [સં. મr-h] માચું, માથું, માજ-ફળ મંદી (મન્દી) ચી, સિં. મન્ + ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] મંદ થવા માછલ પું. [.] પ૨૮૦ ફૂટ જેટલા અંતરને કે લંબાઈને કે હોવાપણું, મંદતા. (૨) ભાવ કે રૂખની પડતી, સ્લ૫, એકમ (માપ) (દશાંશ દષ્ટિએ “૫ માઈલઃ ૮ કિલોડિપ્રેશન.' (૩) નાણાંના મૂલયન ઘટાડે, અવમૂલ્યન મીટરનું પ્રમાણ છે) મંદીલું ન. [અર.] કસબી બારીક વણાટનું શેલું. ૨) એવું માઇલસ્ટોન પ્ર. [.] ઘારી માર્ગ ઉપર પ્રત્યેક માઈલે માથાનું મળિયું
મંદ (૧, ૨, ૩, ૪. ખેડેલે પથ્થર. (૨) માર્ગ સૂચક સ્તંભ મં૬ (મ) વિ. [સં. મન્દ્ર + ગુ. “ઉ' સ્વાર્થે ત...] જ એ માઈલેજ ૫., ન. [અં.1 માઈલને હિસાબે ગણતું અંતર. મંત્સાહ (
મત્સાહ) પૃ. [સં.મદ્ + ૩T] ઉત્સાહની (૨) માઇલને હિસાબે ગણાતું ભથું ઢીલાશ. (૨) વિ. ઢીલા ઉત્સાહવાળું
માઈ સી. [સં. મir> પ્રા.માળા, હિ.] માતા, મા, જનની. મંદોદરી (મદદરી) સ્ત્રી. [સ.] રામાયણમાં રાવણની પટ- [૦ને પૂત (રૂ.પ્ર.) શક્તિશાળી અને દાનેશ્વરી (૨) રાણું. (સંજ્ઞા).
[નવશેકું ભારે હિંમતબાજ, મરદ માણસ]. મંદણ (
મ ષ્ણ) વિ. [સ. મ+ ૩ળ] સાધારણ ગરમ, માઈકાંગલું વિ. [+ “એ કાંગલું.'] દુબળું અને અશકત, મંદ્ર (મ) વિ, સિં] ધીમે અવાજ આપતું. (૨) સંગીત- કંગલું. (૨) (લા.) ઈજા ન કરે તેવું ના ત્રણ સ્વરમાને નીચેથી બોલાતે સ્વ૨. (સંગીત.) માઈ-ભાષા સ્ત્રી. સિં.] જુઓ “માતૃ-ભાષા,- “મધર-ટંગ.' મંદ્રતા (મન્દતા) સ્ત્રી. [સં.] સ્વરનું મંદ્ર હોવાપણું. (સંગીત.) (બ.ક.ઠા.)
[એક વા મંદ્ર-મધ્ય (મન્દ્ર) પું. સં.] સંગીતનો એક વર્ણાલંકાર, માઉથ-ઑર્ગન ન. [૪] મોઢેથી સૂર પૂરી વગાડવાનું (સંગીત.)
[વા સપ્તક. (સંગીત.) માઉન્ટ (માઉન્ટ), માઉંટ છું. [૪] છબી પાછળનું મંદસપ્તક (મન્દી ન. [સં.] સાત સ્વરનું નીચા અવાજ- પં. (૨) પર્વત
[કરનારું, મહાઈ-કાર મંદ્ર-સ્થાન (ભન્દ્ર-) ન. [સં. સંગીતનાં ત્રણ સ્થાનોમાંનું માઉન્ટર, માઉંટર (માઉન્ટર) વિ. [અં.] મઢનારું, મઢાઈ નીચા સ્વરનું સ્થાન. (સંગીત.)
માઉન્ટગ, માઈટિંગ (માઉન્ટિક) ન. [અં] પેટે કે મંદ્રસ્થાનીય (મન્દ્ર) વિ. [૩] મંદ્ર સ્થાનને લગતું, મંદ્ર છબીને પૂંઠા ઉપર ચડવાની ક્રિયા સ્થાનનું
[(સંગીત.) મા(માં)ક પું. સિં. મળ>પ્રા.મગ, ] પથારી મંદ્ર-શ્વર (મન્દ્ર) પું. સિં] સંગીતનો તે તે નીચે સ્વર. વગેરેમાં થતું એક ૨ાતું નાનું કરડનારું જંતુ, માકણ, ખટમલ, મંદ્રા (મદ્રા) સ્ત્રી. [સં] સંગીતની ૨૨ શ્ર તિઓમાંની એ [ ને માં આવવું (-મે-) (રૂ.પ્ર) એ બેસનારને બહુ નામની એક. (સંજ્ઞા).
બાલવાનું થવું] મંદ્રાદિ (મદ્રાદિ, મું. [સ. મ+ હિં] સંચારી મહેને મા(-માં)કહ-મુખું વિ. જિઓ “માતુ-મકડું + સં. મુa + સંગીતને એક વણલંકાર. (સંગીત.)
ગુ. “G” ત..] લાલ મેના વાંદરા જેવું મોટું ધરાવનાર, મંબાઈ (કમ્બાઇ) સ્ત્રી. [જએ “મા” + બાઈ.'] (લા) માંકડા જેવા મેઢાનું માની મા, નાની મા
[ઓ “મા-બાપ.” મા(-માં)કહ-મૂછું વિ. જિઓ “મા(-માંકડું' + “મ' + ગુ. અંબા૫ (મખા૫) ન., બ.વ. [જ એ “મા+ બાપ.] ‘ઉં' ત.ક.] માંકડા જેવી વાંકી મૂકવાળું મંગાઈ (માઈ) સ્ત્રી. જિઓ “મા” દ્વિર્ભાવ] પશ્ચિમ મા(-માં)કરિયું વિ. [જ “મા-માં)કડ' + ગુ. “ઇયું'
સૌરાષ્ટ્રના રબારીઓની મંગી માતા-ઈષ્ટ દેવી. (સંજ્ઞા.) ત.ક. માકડને લગતું. (૨) જેમાં માકટ પડથા હેય તેનું. મંમાયા (માયા) સ્ત્રી. [સ. માથાના આવવર્ણને દ્વિર્ભાવ (૩) ન. માંકડના જેવી ગંધવાળું એક જીવડું.