Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 705

મનસૂર
૧૭૪૦
મનકુલન્નતિવાદી (૨) ઇચ્છા, મરજી. (૩) ઇરાદે, ઉદેશ, હેતુ, મતલબ, મનઃસંતેષ (-સંતવ) પું. [સ. મનમ્હa] મનની ધારણા. [બાંધવે (રૂ.પ્ર.) નિશ્ચય કરો]
પ્રસન્નતા મનસૂર પું. [અર.] એ નામને દેહાંત-દંડ પામેલો એક મનઃસુખ ન. [સં. મનસ્+સુa] મનનું સુખ, મનની નિરાંત પ્રાચીન બ્રહાચારી મુસ્લિમ સંત. (સંજ્ઞા.)
મનસૃષ્ટિ સ્ત્રી. [સં. મનસ્ + સૃષ્ટિ] કલ્પનાનું જગત મનસૂરી વિ, [ કા. પ્રત્યય] મનસૂર સંતને લગતું, એના મનસ્થ વિ. સિં. મનસ્ + ] મનમાં રહેવું, મનમાંનું, સંપ્રદાયનું અનુયાયી. (૨) મું. મુસ્લિમ પીંજારાઓની એક માનસિક્ર
[મનેદશા ઓળખ અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.)
મનઃસ્થિતિ સી. (સં. મન + રિ]િ મનની હાલત, મન ન. [સ.] મન, ચિત્ત. (સમાસમાં મન +; મનઃસ્વભાવ ધું. સિં. મન + માર] પ્રકૃતિ, સ્વભાવ
જેમકે “અન્યમનસ્ક બીજામાં જેનું મન છે તેવું) મન વાક્ય ન. સિં. મન + વાચ્છ] મનની તંદુરસ્તી, મનસ્કતા સી. [સં.] મનની સ્થિતિ, મને-દશા
મનની સ્વસ્થતા, નિરાંત મનસ્તરવવિઘા જી. [સં. મન + તરા-વઘા] માનસશાસ્ત્ર, મન, ઈ સી. [અર, મનાહી] નિષેધ, બંધી, અટકાવ, સાઈકેલૉજી” (હ.મા.)
પ્રતિબંધ. (૨) અંકુશ, નિયંત્રણ, ‘રિસ્ટ્રિકશન' મનસ્તા૫ છું. [સં. મન + ત ] મનને ઉચાટ મનાઈ-પત્ર મું. [+સન.] જેમાં નિષેધ કે બંધી કરવામાં મનસ્તુષ્ટિ સી. સિં. મન + તુB] મનને સંતોષ, આત્મ- આવી હોય તે આજ્ઞા-પત્ર, મનાઈ હુકમ આપતે કાગળ સંતોષ
મનાઈ હુકમ પુ. [+જુઓ હુકમ.'] નિષેધ કે બંધીની મનસ્વિતા સી. [સં] મનસ્વીપણું, મનચલાપણું
સરકારી આજ્ઞા, “ઇજાન,' “સ્ટ-ઑર્ડર' મનવિની વિ., શ્રી. [૪] મનસ્વી સ્વભાવની સી મનાડી નસ્તન ઉપર થતું એક પ્રકારનું ગુમડું મન વિ. [સ, j] સ્વાધીન મનવાળું, ‘ઇમ્પહિંસવ.' મનાતીત વિ. સં. મનોડતી] જુએ “મને તીત.” (હ.દ્વા.) (૨) ઉદાર ચિત્તવાળું. (૩) શાણું, ડાહ્યું. (૪) મનામ(૧) સી., શું ન. જિઓ “માનવું' + ગુ. “આમણું' મનચલું, સ્વદી, “આર્બિટ્રરી'
આિમણું” અથવા “મનાવવું' +ગુ. “અણી-અણું.'] મનાવી મનહર વિ. સં. મનો-૨૬] મનને આનંદ આપે તેવું, લેવાની ક્રિયા, રીસ કે અણબનાવ દૂર કરવા કાલાવાલા ચિત્તાકર્ષક, મહ. (૨) પં. આઠ આઠ અક્ષરે વિરામ કરી વાળ લેવાની ક્રિયા લેતે ૩૧ અક્ષરોને છેલે ગુરુ અક્ષર આવે તેવા ચાર મનાવવું, મનાવું એ “માનવું'માં. ચરણને એક અક્ષરમેળ છંદ, કવિત્ત. ()
મની મું. [.] પેસે, રેકટ ૨કમ, ધન મનહસ વિ. [અર.] અપશુકનિયાળ, અમંગળ, અશુભ મની-ઑર્ટર ૬. અં.ટપાલ ઑફિસ દ્વારા મોકલવામાં મન ક૫ના સી. [સં. મન+નના] મનને વિચાર, આવતી એક પ્રકારની ઠંડી માનસિક ધારણ
[કાહપનિક મનીખ જ “મનખ.” મનઃકપિત વિ. સિં, મન + વરિષa] મનનું કરેલું, મની-પર્સ સી, [ ૫સાની કોથળી કે પાકીટ મન કામ ., -મના અરી. [સં. મન[+%ામ,-મના] મનની મની-બિલ ન. [અં.] ભરતિયું, આંકડે
ઇ, મને-વાંગ | [આંતરિક તેજ, મને-બળ મની-બૅગ કું., સી. [.] પસાનો કોથળો કે થેલે મન કાંતિ (કાન્તિ) ચી. [સં. મન + hi] મનનું મની-માર્કેટ સી. [.] નાણાં-બાર, શરાફ બજાર મનઃપૂત વિ. [સં. મનસ્ + પૂત] મનથી પવિત્ર. (૨) મન મનીષા સ્ત્રી. [સં] ઈરછા, મરજી, મનસા, મનછા, મંછા વડે વિચારી શુદ્ધ કરેલું
મનીષિકા સ્ત્રી. [૪] સમઝણ મન પૂર્વક કિ.વિ. સં. મન પૂર્વI] જુએ “મન-પૂર્વક.' મનીષિણ વિ. [સં. મનોપિન, ગુ, પ્રયોગ] એ “મનીષી.' મન પ્રણિધાન ન. સિં. મન + પ્રળિયાન] મનની એકાગ્રતા મનીષિત વિ. સિં] ઈચ્છેલું, ધારેલું મનઃપ્રાણ વિ. (સં. મનન +g] મનનું અત્યંત દુષ્ટ, મનીષિતા . [સં] મનીષીપણું ખૂબ જ લુચ્ચું
મનીષી વિ. [૫] બુદ્ધિમાન, બુદ્ધિશાળી, ‘ઇન્ટિલેક: મન પ્રસાદ મું. સિં. મન + પ્રસ] મનની પ્રસન્નતા ચુઅલ.” (૨) વિચારક. (૩) વિદ્વાન મન શરીરવિદ્યા સ્ત્રી. [સં. મનસ્ + રાજી-વિચા] માનસ મન ૫. [સં.] પોરાણિક માન્યતા પ્રમાણે માનવકુળના
સાથે સંબંધવાળી ભો તિક વિદ્યા, “સાઈક-કિસ'(પા.ગે) આદિ ઉત્પાદક, વિવસ્વાન (સૂર્ય)ના પુત્ર આદિમાનવ. મનઃશાસ્ત્ર ન. (સં. મન + શા માનસ-શાસ્ત્ર, “સાઈ - (સંજ્ઞા) (૨) પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે ચોદે મવંતરને લેજ' (મન)
[ટાઢક, શાંત મન હોવું એ તે તે આદિમાનવ, “પેટ્રિઆ મન શાંતિ (-શાન્તિ) સી. [સં. મન + રાતિ) મનની મનુકુલ-ળ) ન. સિં] સમગ્ર માનવજાતિ મનશિલ ન. [સ, ] એ નામનું પહાડમાં પથ્થરની. મનુકલેન્નતિ [+ સં. વનતિ] માનવ-જાતિની ચડતી ફાટમાં થતું એક ઘટ્ટ રસવાળું તત્ત્વ
મનુકલેન્નતિ-વાદ છું. [સં] સમગ્ર માનવ-જાતિની ચડતી મનઃસદન ન. (સં. મન + સૌં] મનરૂપી ઘર
થાય એ પ્રકારને મત-સિદ્ધાંત. (૨) સત્ય અને અનુભવને મન:સંતાપ (-સતા૫) . [સં. મનસ્ + સંars] મનમાં થતી માન્ય રાખનારું એક તવ-દર્શન, પેનિટિવિઝમ (બ.ક.ઠા.) બળતરા, મનની કાચવણી
મનુકુલન્નતિવાદી સિ. s] મનુકુનતિવાદમાં માનનારું