Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 658

ભુશ-વૃત્ત
ભુવનેશ્વરી ભુજાંશવૃત્ત (ભુજ)ન. સિ.] રેખાંશવૃત્ત, “સર્કલ ઓફ ભુરા(રા), ભુરાયું વિ. રઘવાયું (હડકાયા કૂતરાની જેમ લૉજિટયુડ’
અહીંતહીં વડચકાં નાખd), વિહવળ, બેબાકળું ભુટકણ સ્ત્રી. જિઓ ‘ટકાવું' + ગુ. અણુ” કુ.પ્ર.) મંડાણને ભુરુ જુએ “ભુર૨૨.' ભાગ (કે જયાં કેસ ખેંચનારા બળદ પાછા આવતાં ભુરૂત ન. એ નામનું એક પક્ષી ઊભા રહે છે.)
ભુલકણુ વિ. [જએ “ભૂલવું' + ગુ. “ક” મગગ +“અણ” ભુટક-પાળા કું. [+ જુએ “પાળે.'] ધરિયામાંથી પણ ક. પ્ર.] જ “ભુલકણું.”
[જવાની આદત બહાર ન નીકળી જાય એ માટે કરવામાં આવતી આડચ ભુલકણા-બેઠા રહી. [જ “ભુલકણું' + ‘વડા.] ભલી કે નાની પાળ,
ભુલકણું વિ, જિએ “ભૂલવું' + ગુ. ક' મmગ + “અણું ભટકાવવું જ “ભટકાણુંમાં. [મકાઈ નો ડોડો કુ.પ્ર.), ભુલણિયું વિ. [જ “ભલનું+ ૨. અણ” ભુટક . જિઓ “ભો.] કામ સાધી લેવું એ, (૨) કુ. પ્ર. + ‘ઇયું? ત. પ્ર.] ભૂલી જવાના સ્વભાવવાળું, ભુટા-ફલ પું. કરવેરાનો એક પ્રકાર
જેને યાદ નથી રહેતું તેવું, વારંવાર ભલી જનારું ભુટાંગ કિ.વિ. [૨] સખત રીતે, જેથી
ભુલભુલામ(-)ણ સ્ત્રી. [જ “ભુલામ(૧)” આદિ ભટાંગ? . જેમાં ટંકાણમાં ઇતિહાસ વગેરેની વાત લખેલી બે કૃતિઓ દ્વિભવ.] ભુલાવી દે તે વાંકાચો માર્ગ. છે તેવા બાટેના લખાણના પ્રકારનું એક ગ્રંથ. (સંજ્ઞા.) (૨) (લા.) અટપટું કામ. (૩) એ નામની એક દેશી રમત દા (ઠા, , , , -કે-ચેર છું. જિએ “ભુરી, ભુલભુલામ(૧)ણું વિ. જિઓ “ભુલામ(-4)ષ્ય' –આદિ
કે, હો’ + સં.] (લા.) હલકા પ્રકારની ચોરી કરનાર બે અતિએને કિર્ભાવ.] ભુલાવામાં નાખી દે તેવું. (૨) માણસ (ખેતર વગેરેમાંથી)
અટપટું, ગુંચવણ ભરેલું ભુદો, - , - . ગોટા-રીંગણું. (૨) મકાઈ ડેડે ભુલવણ (-શ્ય), ણી સ્ત્રી. જિઓ “લવવું' +]. “અણ ભુઢ(-૨)કસ સ્ત્રી. [હિં. સુરક પરચરણ નકામી વસ્તુ -“અણી” ૩. પ્ર.] ભુલાવામાં નાખવું એ. (૨) વિસ્મૃતિ. એને સમૂહ, ભરકચ, ભંગાર, (૨) ભૂકે. (૩) (લા.) નાનાં (૩) ગુંચવણી
ફિ. પ્ર] જુએ “ભુલાવે.” કરચાં-બરચાં. (૪) છોકરાં ને માણસને સમૂહ
ભુલામ(-૧) સ્ત્રી. જિઓ “ભૂલવું' + ગુ. ‘આમ(4)ણી' ભુતકાવવું જ “ભડકાવુંમાં.
ભુલામ(૧)છું વિ. [જ “ભૂલવું' + ગુ. આમ(-૧)યું” ભુદાસ (સ્વ) સ્ત્રી, ગુસ્સો. (૨) દિલગીરી, અફસોસ ક. પ્ર.) ભુલાવામાં નાખનારું. (૨) ભ્રામક ભુતરિયું વિ. જિઓ ભૂતડું' + ગુ. “ઇયું' ત. પ્ર.] ભૂતને ભુલાર વિ. ચાહનાર, ઝંખનાર લગતું. (૨) ભૂતના આવેશવાળું
ભુલાવવું, ભુલાવું એ ભૂલવું'માં. ભુતક્રિયા વિ, પૃ. [ઓ “ભુતરિયું.] ભત કાઢનારે ભુલસાવવું એ “ભૂલસણું'માં. મનાતો માણસ, ભવે. (૨) ઘેડાની એક જાત
ભુલા પું- એ “ભૂલવું' + ગુ. આ “કુ.પ્ર.] ભૂલવાની ભુતાર છું. [સ. મુર્સ દ્વારા વળગાડ કાઢનાર ભૂ
ક્રિયા. (૨) ભૂલ એવું સ્થાન. [વામાં પડવું, , ખાવે ભુતારું ન. [૪. મા તાર] ભૂત વગેરેને વળગાડ
(ઉ. પ્ર.) ચક્કરમાં પડવું, લાંબા કેરમાં જવું. (૨) ભ્રમમાં ભુફાકે જુઓ “ભફાકે.’
રહેવું] ભુભાટ, ભુભાવટ પું. ડોળ%મામ
ભુવ સી. [સ. – દ્વારા પૃથ્વી, મિ. (પથમાં.) ભુભુકાર-હુકાર છું. [રવા.] વાંદરાઓને અવાજ
ભુવંગ (ભુવ8) વિ. [સ. મેં + વા, સંધિથી] (લા.) ભુમરેટ (2) ચી. ચિનગારી, આ અંગારો, તણ ગામડ્યુિં. (૨) ન. પાયાની માંડણી ભુય-૮ (ડ) બી. એક પ્રકારની વનસ્પતિરૂપ ફગ ભુવન ન. [સ.] દુનિયા, જગત, લોક (“ધર-મકાન' એ ભય-શિર છું. એ નામનો એક છેડ
અર્થમાં “ભુવન' નથી, એ “ભવન' છે, છતાં અર્થના ભુરકસ જુએ “ભુડકસ.”
અજ્ઞાનને લઈ લેકે વાપરે છે: “વસંત-ભુવન’ ‘કમળા-ભુવન” ભરકાવવું જ “ભૂરકાવું’માં.
વગેરે).
પુિરુષ ભુરછટ જએ “ભૂરું.”
ભુવન-ચંદ્ર (ચન્દ્ર) છે. [સં] જગતમાં ચંદ્રના જે સંદર ભુરભરાટ પું. રિવા.] ભરભર ભૂકા જેવો અવાજ ભુવન-ત્રય ન, બ.વ. સિ., ન., એ..], થી રમી. [સં.1 ભુરભરાવવું જ “ભરભરાવવું.'
પાતાળ પૃથ્વી અને સ્વર્ગ એ ત્રણ લોક, ત્રિભુવન, ત્રિલોક, ભુરભરાવું જ “ભભરાવું.'
ત્રિલોકી ભુર૨૨ ક્રિ. વિ. [૨૧] ભૂરરર” એવા અવાજથી, ભરૂ૩૨ ભુવન-પાલ(-ળ) વિ., ૫. [સ.] પરમાત્મા-પરમેશ્વર ભુરસાવવું જ “સૂરસ”માં.
ભુવનાધિપતિ છું. [+સ. અધિ-]િ જન્મકુંડળીમાં જનમભરી ભરી ) સ્ત્રી, પું. એ નામને એક છોડ, (૨) સ્થાનને અધિપતિ ગ્રહ. (જ.)
એ નામનું મધ્ય આફ્રિકામાં આવેલું એક રાજ્ય. (સંજ્ઞા.) ભુવનેશ્વર કું. [+ સં. શ્વર] ત્રણે લોકના સ્વામી, પરમેભુરાઈ સી. ભોળપણ, સીધાપણું
થર. (૨) ન. એરિસ્સાની રાજધાની હત્યાના “ભુવનેશ્વર' ભુરા(રાં)ટ વિજો “ભુરાયું.” [પડતી મરી મહાદેવના નામથી). (સંજ્ઞા) ભૂરાટણ ન. જિએ “ભૂર' દ્વારે.] શીત લીપવાની રતાશ ભુવનેશ્વરી સહી. [સ.] એ નામની એક દેવી. (સંજ્ઞા.)