Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 654

ભીખ
૧૬૮૯
ભી(ભીત
ભીખ સ્ત્રી. સ્ત્રી. [સે મિક્ષ>પ્રા. fમવલ.] યાચના, “ભીંત'માં.
[દુલાબ, હાટિયું માગવું એ. (૨) ભીખીને મેળવવામાં આવતી ચીજ-વસ્તુ. ભી(-ભી)ત-કબાટ (ભી(-ભી) ૨- ન. [+જ એ “કબાટ.'' ૦ માગવી (ર.અ.) નિર્ધન થઈ જવું]
ભીતચિત્ત વિ. [સં.] હૈયામાં હરી ગયેલું [ચિત્ર.” ભીખલ વિ. [+ગુ, “હું' ત.ક.] છોકરાં મરી જતાં નવું ભી(-ભાત-ચિત્ર (ભી(-ભી)) ન. [+સં.] જુઓ ભિત્તિછોકરું ન મરી જાય એ દષ્ટિએ સ્નેહી સવજનેમાંથી ભી(-ભતડી . [જ “ભી(-ભીંતડું + ગુ. “ઈ' સ્ત્રીચીજવસ્તુ વગેરે લાવી છોકરું મઢ કરવામાં આવે તેવું પ્રત્યય.] નાની ભીંત, નાની દીવાલ
ભી(ભી)તડું ન. [+ગુ. હું' સ્વાર્થે ત...] નહિ જેવી જરા ભીખ-વાળી સ્ત્રી. [+ જ “વાળી.] ભીખલાં બાળકો માટે જાડી દીવાલ, જાડી ભીંતડી સગાં સાગવામાંથી મેળવેલી કાનની વાળી (એ બાળકને ભી(-ભ)ત-પત્ર (ભી(-ભ) ત્ય-) ન. [જુએ “ભી(ભી)ત' પહેરવાની).
+ સં] જુઓ “ભિત્તિ-પત્ર” ભીખવું સ.કિં. સં. મિત->પ્રા. મિત્રd-] યાચના કરવી, ભી(-ભત-પત્રિકા (ભી(-ભીં)ય-) સ્ત્રી. જિઓ “ભી(ભી)માગવું, નાચવું. (ભ,કુમાં કર્તરિ પ્રગ). ભિખાવું ભાવે., ત.' + સં.] એ “ભિતિ-પત્રિકા.' ક્રિ. ભિખા(-૧૬ p.સ.કિ.
ભી(-ભીત-ફટાકે (ભી(-ભીં)ત્ય-) પં. જિએ “ભી(ભી)ભીચક વિ. [સં. મી દ્વારા] ગભરાયેલું
ત' + “ફટાકે.”], ભી(-ભીત-ભડાકિય . જિઓ ભીચવું સ.જિ. [રવા.] ભચડવું, ભીંસીને દબાવવું. ભીચડાવું ભી(-)ત' + “ભડાકે' + ગુ. “ઇયું ત..જુઓ ‘ભીકર્મણિ, ક્રિ. બિચાવવું પે.સ.કિ.
(-ભી)તિ .” ભીચવું સ.. ફિવા.1 દબાવીને નચાવવું.ભિચાઉં કર્મણિ, ભીતર કિ. વિ. સં. મામાન્સ>પ્રા. મિત્ત: વજ.માંથી દિ. બિચાવવું પ્રેસ.કિ.
ઉછીને અંદરની બાજુએ. [૧દાઝવું (રૂ.પ્ર.) મનમાં દુઃખ ભી(-ભીંજરું જુઓ ‘ભિરું.'
અનુભવવું].
ડિરપોક ભી(-ભી)છાં ન, બ.. મેવાળા, વાળ, કેશ
ભીતનું વિ. [સ. મીત + ગુ. “રું સ્વાર્થે ત.ક.) બીકણ, ભી(-ભીંજવવું જુએ “ભી જવું'માં.
ભી(-ભીતરું* વિ. જિઓ ‘ભીતર' + ગુ. “ઉ” ત. પ્ર.] ભી(ભી)જવું એ “ભીંજવું.' ભિ-ભાણું કર્મણિ,ક્રિ. અંદરનું. (૨) (લા.) પ્રભુની સેવાની અંદરનું ભી(-ભજવવું છે. સ.ક્રિ.
ભી(-ભીતરે . [જ “ભીતર' + ગુ. “ઉં'' ત..) ખેડાભીકે પૃ. ૮ટે, ઝઘડે
વાળ નાગર વગેરે બ્રાહ્મણ જ્ઞાતિઓમાં ઉચ્ચ ગણાતા આવ્યુંભી. સી. જિઓ “ભીડવું.'] પરસ્પરનો ભીસ, ગિરદી, તર વિભાગનો પુરુષ. (સંજ્ઞા.) હેઠ, ભરે. (૨) (લા.) અડચણ, મુકેલી. (૩) ખેંચ, ભી(-ભગત-વેલ (ભી(-ભી)ત્ય-વેલ્ય) સ્ત્રી, જિઓ “ભી(-ભીત' તંગી, અછત, “શેટેઈજ.” [ કરવી (૨ પ્ર.) ટેળે મળવું. + વેલ.'] ભીંતમાં મૂળિયાં ચોટાડી આગળ વધતી એક વિલ ટાળવી(રૂમ), ૦ ભાંગવી (રૂ.મ.) મુકેલીમાંથી બચાવવું.
મુશ્કેલીમાંથી બચાવવું. ભી(-ભ)તા-કબાટ પું. [૪ એ
ભી(-ભી તા-કબાટ પું. “ભી(-ભી)ત' + ગુ. એ' ૦ પાઠવી (રૂ.પ્ર.) તંગી અનુભવવી. (૨) મુકેલી ઊભી સ્વાર્થે ત... + “કબાટ.'] જુઓ “ભી(-ભીં)ત-કબાટ.' થવી. ૦માં હાથ (રૂ.પ્ર.) આર્થિક સંકેચ].
ભી(-ભતા-લગ (-લગ્ય) સ્ત્રી. જિએ “ભી(-ભ)” ભીડ-ભચઠ (-ડય) સી. [+ જુએ “ભચડવું.”] સખત ગિરદી + “લગ.”] ફેંચીના બંને છેડા ભીંતમાં ખોસવામાં આવે ભી-ભંજક,ન -ભજીક-ન). વિ. સિં .], ભીડ-ભાથી છે તે લાકડું વિ. [+જ એ “ભાથ' + ગુ. “ઈ' ત.ક.] આર્થિક કે બીજી ભી(-ભી)તા-સ્તંભ (સ્તમ્ભ) પું. [જએ “ભો (-ભી)-ત.” કોઈ પણ પ્રકારની મુશ્કેલી દૂર કરી આપનાર
+ સં.] ભીંતમાં અડેલીને ઊભે કરેલે થાંભલો ભીડવું સ.જિ. દિ. પ્રા. મિર] એકબીજાને ભીસ આપવો. ભીતિ શ્રી. સિં.] ભય, બીક, ડર, દહેરાત, ધાસ્તી, (૨) (૨) બંધ કરવું, વાસવું. (૩) (લા.) ભીંસમાં લેવું, સખત (લા.) સંદેહ, શંકા, શક
[S.] ભયકારક રીતે લેરી લેવું. ભિવું કર્મણિ, કિં. ભિડાવવું પ્રેસ.ક્રિ ભીતિ-નર, ભીતિ-કારક વિ. સં.), ભીતિ-કારી વિ. [સ, ભી-ભી (ભીડબ્લીડા), ભીઢા-ભીની. જિઓ “ભીડવું'- ભીતિ-ગ્રસ્ત વિ. [સ.] ભયથી ઘેરાયેલું, ચારે બાજુ ભયવાળું દ્વિભવ.] અતિશય ગિરદી, સખત ભીસ. (૨) (લા.) ભીતિ-જનક વિ. સિં.] જુઓ “ભૌતિ-કર.' ઝઘડે, લડાઈ
ભીતિ-પ્રદ વિ. [૪] જુએ “ભીતિ-કર.' ભીડ વિ. જિઓ “ભી' + ગુ. ‘ડું ત...] ભીડ કરનારું. ભી(-ભોતિયું ન. જિઓ ‘ભી(-ભી)< + ગુ. ‘ઈયું' સાથે (૨) (લા.) ઘણું, ઝાઝ (માણસે એકઠાં થાય એ) ત...] ભીંતમાંનું હાટિયું, તાર્ક, તાકે ભીડે ! જિએ “ભીડવું' + ગુ. “એ” કુ.પ્ર.] સખત ભીસે. ભી(-ભીતિ . [જ “ભી(-ભી) ત'+ગુ. “છયું' ત...] (૨) દાબ આપવાનું લાકડાનું ઓજાર. (૩) (લા.) સક, ભીંતમાં પછાડીને કેડવાનો ખાસ પ્રકારનો ગળીના આકારફસામણ. (૪) ઝધડો , લડાઈ, [૦ ઘાલવો (રૂ. પ્ર.) વરચે ને ફટાકડે, ભીત-ફટાકે, ભીત-ભટાક
અડચણ ઉભી કરવી. ૦ લે (રૂ.પ્ર.) સખત બંધ બાંધવા] ભી(-ભી)નું વિ. જિઓ “ભી(-ભીંત' + ગુ. “ઉ' ત...] ભીત' વિ. [સં.] બીધેલું, ડરેલું, ભય પામેલું
ભીતને લગતું, ભાતને અઢેલીને આવેલું ભી(-ભીત* -ત્ય) સ્ત્રી. સિ. મિત્ત] દીવાલ. પ્ર. એ ભી(-ભૈ)તે પું. જિઓ “ભી(-ભીં)તું.] ભીંતને અઢેલીને