Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 648

ભાવિક
૧૬૮૩
ભાષા-કેર
હવત છે. વિશેષણ તરીકે એનો અર્થ હોય તો એ ભાષણ-ખોર વિ. [+ ફા. પ્રત્ય] ભાષણ પર ભાષણો ભાવી' દીર્ઘત તરીકે ગુ.માં સ્વીકાર્ય છે. માત્ર માસમાં આપવાની આદતવાળું પૂર્વપદમાં “ભાવિ' સ્વાંત લખી શકાય)
ભાષણિયું વિ. [+ગુ. “છયું” ત...] એ “ભાષણ-ખેર.' ભાવિક વિ. [સં] આસ્થાવાળું, શ્રદ્ધાળુ. (૨) કાવ્ય વગે- (૨) ભાષણના ગુનાથી જેલમાં પુરાયેલું (જેલને શબ્દ) રેના ભાવને સમઝનારું, સહૃદય. (કાવ્ય.) (૩) નપું. એ ભાષણે પસંહાર (-સંહાર) પું. [સં.] ભાષણના બધા મુદાનામનો એક અર્થાલંકાર. (કાવ્ય)
ઓને સંક્ષેપમાં ફરી મકી કરવામાં આવતી સમાદિત ભાવિ-કથન ન. [સં] ભવિષ્ય ભાખવું એ
ભાષા શ્રી. [સં.] બોલવાની રીત કે ક્રિયા, ‘વર્કિંગ.” (૨) ભાવિકાલંકાર (લ ૨) કું. [સં. માવિB + -%ાર] જઓ પરસ્પરના વ્યવહાર માટેની બેલી, લોકભાષા, ઉપ-ભાષા, ભાવિક(૩).”
વિભાષા. (૩) તે તે દેશમાં શિક્ષણ સાહૈિત્ય ન્યાયતંત્ર ભાવિત વિ. [૩] જેને વિશે વિચાર કરવામાં આવ્યું હોય શાસન-વહીવટ વગેરેને માટે સર્વસામાન્ય વ્યવહારનું તેવું, વિચારેલું, ધારેલું. (૨) પાસ કે પુટ દેવામાં આવે શિષ્ટ-માન્ય વાણી-રૂપ, “તેં વેઈજ.’(૪) લોક સામાન્યમાં હોય તેવું (ઔષધ વગેરે)
સંસ્કૃત ભાષા સિવાયની તે તે ભારતીય દેશ-ભાષા ભાવિતાત્મા વિ. [+સં. મમ] જેનો આત્મા ઉચ્ચ ભાષા-કવિ છું. [૩] સંસ્કૃત પ્રાકૃત સિવાય મધ્યકાલીન આશયવાળો હોય તેવું, સ્થિતપ્રજ્ઞ, ધીર
ભિન્ન ભિન્ન ભારતીય લોકભાષાઓને તે તે કવિ ભાવિદ્રષ્ટા વિ. [સં૫.] ભવિષ્યને અગાઉથી ખ્યાલ ભાષાકીય વિ. [સં. માવા + સ્વાર્થે + સં. ઉg ત. પ્ર. મેળવનારું, ભવિષ્યના બનાવોને અગાઉથી જેનારું
લગાડી ઊભે કરેલ ગુ. શબ્દ, સં. રાત્રીના સાદ. ભાવિ-લક્ષી વિ. [સં.] ભવિષ્યમાં વિકસે તેવું, “પ્રેસપેકટિવ' સર૦ “નાણાકીય.'] ભાષાને લગતું, ‘લિંગ્વિસ્ટિક' ભાવી [સ, માવન પવિ, એ.વ, પૃ.] ભવિષ્યમાં બન- ભાષા-ગત વિ. [સં.] ભાષામાં રહેલું, લિંગ્વિસ્ટિક' (પ્ર ૫) વાનું, ભવિષ્યનું. (૨) ભવિષ્યલક્ષી, “પ્રેસપેકટિવ' ભાષા-જ્ઞાન ન. વિ. સં.તે તે ભાષા બોલવા-સમઝવાની શક્તિ ભાવુક વિ. [સ.] એ “ભાવક.” (૨) જાઓ “ભાવિક(૧). ભાષાદંબર (-ડખર) . [+ સં. મા-ટાવર] ભારે અને ભાવુકતા સ્ત્રી. [સં.] ભાવુક-પણું
સંસ્કૃત વગેરે ભાષાના તત્સમ શબ્દોને વધુ પડતો ઉપથગ ભાણું ન. જિઓ “ભાવ-નગર- લઘુ રૂ૫.૧ સૌરાષ્ટ્રના કરવો એ
[તાત્વિક સ્વરૂપ ગોહિલવાડમાંના ભાવનગર જિલ્લાનું પાટનગર-ભાવનગર, ભાષા-તવ ન. [સં] મૂળમાં ભાષા શું છે એ, ભાષાનું (૫ધમાં) (સંજ્ઞા.) (૨) વિ. ભાવનગરને લગતું, (પદ્યમાં.) ભાષાતરવ-જ્ઞ વિ. [સં.3, -વિદ વિ. [+ , °વિ ] ભાવ-પ્રયોગ કું. [સં.] કર્તા વાયનો ઉદેશ્ય ન રહેતાં જ્યારે ભાષા-તત્વનું જ્ઞાન ધરાવનાર, ભાષાશાસ્ત્રી માત્ર ક્રિયાને અર્થ જ ઉદેશ્ય બની રહે ત્યારે થતા અક- ભાષા-દોષ છું. [૪] વાતચીતમાં કે લેખનમાં અસ્વાભાવિક ર્મક ક્રિયાપદને એક પ્રયોગ (સકર્મકના કર્મણિ પ્રયોગની વણે કે વાકય-રચનાની ભૂલ પ્રક્રિયાને); જેમકે મારાથી જવાય છે વગેરે. (વ્યા.) ભાષા-નિપુણ વિ. [સં.] તે તે ભાષાનું શુદ્ધ જ્ઞાન ધરાવનાર ભાવે પું. સિં. માત્ર + ગુ. “ઓ સાથે ત. પ્ર.] ગર્ભવતી ભાષા-નિયામક વિ. સિં.) સરકારી ભાષા-વિષયક તંત્રનો
સ્ત્રીને અમુક જાતને ખોરાક ખાવાની થતી ઇચ્છા, દોહદ મુખ્ય અમલદાર, “ડિરેકટર ઑફ લેંગ્રેજીસ' ભાવ૫ (ભાવક૫) પું. [. માવઠ્ઠw| લાગણી- ભાષા-નિષ્ઠા સ્ત્રી. [સં] પોતપોતાની ભાષા તરફની લાગણી
એને પ્રબળ આવેગ [વૃત્તિઓને ત્યાગ. (જૈન) ભાષા નિષ્ણાત વિ. [સં.] એ “ભાષા-નિપૂણ.' ભાસ્કર્ષ પુ. [સં. માવ + સત્કર્ષ] ક્રોધ વગેરે ખરાબ ભાષાપક્ષી વિ. [, ] રાજ્યમાં બીજી કઈ ભાષા ભદય પું. [સં. માવ + ૩ઢ] એક પ્રકારને રસવદાદિ મહત્વ ધરાવતી હોય તો માતૃભાષાને પક્ષ ખેંચનાર કોટિનો એક અર્થાલંકાર. (કાવ્ય.)
ભાષા-પંડિત (-પડિત) છું. સિં.] પિતાની તે તે ભાવાનું ભાવાદી૫ક વિ. [સં. મra + દીઘ5] હૃદયની ભાવના કે ઉચ્ચ કોટિનું જ્ઞાન ધરાવનાર લાગણીઓને ઉત્તેજિત કરનાર
ભાષા-પ્રભુત્વ ન. સિં.] લેખન સર્જન અને ભાષણ એ ભાદ્દીપન ન. [સંમાત્ર +૩ીવન] હૃદયની ભાવના કે ત્રણેયમાં ભાષા ઉપરની પ્રબળ પકડ લાગણીઓની ઉત્તેજના થવી એ
ભાષા-પ્રવેગ કું. [સં.] ભાષાનાં લેખન તેમજ વાતચીત ભાદ્ધક છું. (સં. માત્ર + ૩] ભાવનો ઉછાળો, લાગણી- કરવામાં ઉગમાં આવતા ભાષાને લગતે તે તે વ્યાકરણી એના આવેગ, “શન' (ન. .), “એટેસ્ટી’
પ્રયોગ, છડિયમ' ભામિ શ્રી. [+સં. મં] જુઓ “ભાવોદ્રક.' ભાષા-પ્રવાહ !. [સં.] મુખ્યત્વે વ્યાખ્યાનાદિ આપતી વેળા ભાવેહલાસ . [સં. માત્ર + ૩ સ્ટાર] લાગણીઓને આનંદ વાણીને વહેલા સતત વેગ. (૨) સ્વાભાવિક ભાષા, ઇડિયમ' ભાષક વિ. [સં.] કહેનાર, બેલનાર, વક્તા
ભાષા-પ્રિય વિ. [સં.] પોતાની ભાષાને ચાહનારું ભાષણ ન. [સં.) બાલવું એ, કથન. (૨) વ્યાખ્યાન, પ્રવચન. ભાષા-પ્રેમ [સં., પૃ., ન.] પિતાની ભાષા તરફને અનુરાગ (૩) વાતચીત
ભાષાપ્રેમી વિ. [સ, j] જએ “ભાષા પ્રિય.” ભાષણ-કત તિ. [સં. માવસ્થ વાર્તા, પું], ભાષણ-કાર ભાષા-ફેર પું. [સં. + જુઓ કેર.”] બલવામાં પડતે કે વિ. સં.] વ્યાખ્યાન આપનાર, વ્યાખ્યાતા
પડેલે તફાવત