Page Text
________________
ભારગાળી
૧૬૭
ભારાજ
ભાર-ગેળી રહી, [+જુઓ ગોળી.] બાળકને પેટમાં આપેલું ઈન્ડે જર્મનિક) અજીર્ણ થાય એની દવાની ગોળી, બાળાગોળી
ભારત-વર્ષ પું. ન. સિં] જુઓ “ભારત(૧).’ ભાર સી. સં. મા અર્વા. તભ૧] એ “ભાય.' ભારતવષય વિ. [સ.] ભારતવર્ષને લગતું, ભારતીય, હિંદુભાર-ઝ વિ. [સ. માર+જુઓ “ઝાલવું + ગુ. “G” કુ.પ્ર.] સ્તાની, હિંદી
ભાર-બજ ઝીલનારું, બે ઉઠાવી લેનારું, ખમતીધર ભારત-વાસી વિ. [સં., S.] ભારતનું વતની ભારત-રેટિ(ઠિયું ન., યે પું, જિઓ “ભારોટ” ગુ. ભારતવિદ વિ. [+સં. °ઈવ ભારતીય વિવિધ વિદ્યાઓનું
ઇયું” ત...] ભાટ, છાપરાનું આડું. (૨) સાળની તેર જ્ઞાન ધરાવનાર, “ઇલૉજિસ્ટ' [વિઘા, “ઇડે' કે તુરી. (૩) વરાળયંત્રમાં લોઢાનો ભાર કે ટેકે ભારત-વિઘા સી. [સં.] ભારતીય વિવિધ વિષયને લગતી ભારણ ન. [સં] બે ભરવાની કે લાદવાની ક્રિયા. (૨) ભારત-શાસન-અધિનિયમ મું. સિં] ભારત સરકારને એ વજનનો દાબ
એક કાયદે (૧૯૩૫ નિ), “ગવર્નમેન્ટ ઓફ ઇન્ડિયા ભારણી સી. [+ગુ. “ઈ' સ્વાર્થે ત.ક.] જુએ “ભારણ (૧).” ઍટ' (૧૯૩૫) ભારત પું, ન. સિં] બ્રહ્માવર્ત-આર્યાવર્તને સમાવી નેપાળ ભારત સચિવ પં. [સં.] એ “ભારત-મંત્રી.”
સ્તાન સિક્કિમ પાકિસ્તાન અને બાંગલા દેશ સહિતને ભારત-સાધુસમાજ પું. [સં. હિંદુસ્તાનના સમસ્ત સાધુ સમગ્ર હિંદુસ્તાનને પ્રદેશ. (સંજ્ઞા) (૨) (ઈ.સ. ૧૯૪૭માં સંન્યાસી બાવાઓનું સંગઠન સાધ્યું છે તે સંધ. (સંજ્ઞા.) પાકિસ્તાન' “હિંદુસ્તાન' જહાં પડતાં તેમ નેપાળ' એ ભારતસેવાશ્રમસંઘ (-સ) પું, [સં] ઈ.સ. ૧૯૧૬ માં પહેલાં જ સ્વતંત્ર બનતાં બાકી બચેલો પ્રદેશ. (સંજ્ઞા.) સ્વામી પ્રણવાનંદજીએ સ્થાપેલે નત-પાતના ભેદભાવ (૩) પં. ચંદ્રવંશી રાજ દુષંતના પુત્ર ભરતનો વંશજ વિના પ્રજાની સેવા કરવા માટે સંધ, (સંજ્ઞા.). (પાંવ કોરો વગેરે). ( નાટય ભજવનારે પ્રાચીન ભારતી સી. [૪] ભારતવર્ષની ભાષા, વેદિક ભાષા, ગીવણ એક વંશ અને એને તે તે નટ. (૫) ન. ભારતના વંશને ભાષા, દેવભાષા. (૨) સંસકૃત ભાષા. (૩) સરસ્વતી દેવી, ઈતિહાસ રજુ કરતા “મહાભારત'માં ઉપાખ્યાન અને શારદા. (૪) કાવ્યશાસ્ત્રની હાસ્ય શાંત અને અદ્ભુત ઉમેર વિનાને ચાવીસ હજાર શ્લોકને યુદ્ધવર્ણને રસ આપતી એક વતિ.(કાવ્ય.)(૫) (લા) વિ., પૃ. દશનામી સહિતનો ઈતિહાસ-કાવ્યગ્રંથ. (સંજ્ઞા.) (૬) “મહાભારતનું સંન્યાસીઓને એ નામનો એક ફિરકે. (સંજ્ઞા.) ટંકે નામ. (સંજ્ઞા) [ ચલાવવું (રૂ.પ્ર) લાંબી લપ કરવી, ભારતી-મખ પું. [સ.] વાણીરૂપી યજ્ઞ, સરસ્વતી-યજ્ઞ, ટાયલાં કરવા. ૦ બળિયા (રૂ.પ્ર) ખુબ જોરથી નીકળેલાં શારદા-પૂજન શીતળા. ૦માંઢવું (૨) ઝઘડે જમાવવો]
ભારતીય વિ. [સં.] ભારતવર્ષ તેમ ભારત દેશને લગતું, ભારત-કાલ(ળ) પં. સિં] મહાભારતમાં વર્ણિત યુદ્ધને હિદુસ્તાની, હિંદી, (૨) “મહાભારત'ને લગતું સમય. (૨) મહાભારતની કે એમાંની ૨૪૦૦૦ લેકેની ભારતીયકરણ ન. [સ.] ભારતીય ન હોય તેવાં ભારતીય ભારતસંહિતાની રચનાને સમય
બનાવી લેવાની ક્રિયા, ભારતીય ન હોય તેને ખસેડી ત્યાં ભારત-ક્ષેત્ર ન. સિં] જ “ભારત(૧).”
ભારતીની ભરતી કરવાની ક્રિયા, ‘ઇન્ડિયા નિકેશન” ભારતધર્મ-ભષણ વિ. [ર્સન] એ નામની શંકરાચાર્ય વગેરે ભારતીયતા અકી. .] ઓ “ભારતીય હોવાપણું, તરફથી ધાર્મિક પુરુષને અપાતી પદવીની ધારક
ઇન્ડિયન નેશનાલિટી.'
ઇન્ડોલોજી ભારત-પ્રસિદ્ધ વિ. [સં] સમગ્ર હિંદુસ્તાનમાં વિખ્યાત થયેલું ભારતીય-વિધા આી. [સં.] ભારતદેશની પ્રાચીન તે તે વિદ્યા, ભારત-ભૂમિ કી. [સં.) એ ભારત (૧).
ભારતીયવૃત્તિ સી. [સં.] જુએ “ભારતી(૫).’ ભારત-ભૂષણ વિ. [સાન.] સરકાર તેમ ધર્માચાર્યો તરફથી ભાર-તુલા જી. [૪] વાસ્તુવિદ્યા પ્રમાણે સ્તંભના નવ
મોટા દેશસેવકને અપાયેલી પદવીની ધારક (વ્યક્તિ) ભાગોમાં પાંચ મધ્યમાં રહેલ ભાગ, આઉટ્રેવ' ભારત-મંત્રી (મન્ટો) પું. [] અંગ્રેજી રાજ્યકાલમાં હિંદુ- (મ.ટ.) (સ્થાપત્ય.)
સ્તાનના રાજ્ય-વહીવટ સાથે સંબંધવાળો ઇગ્લેંડમાં રહેતા ભારતત્થાન ન. [સં. ભારત + ૩રયાન) ભારત દેશને અમલદાર, “સેટરી ઑફ સ્ટેઈટ ફોર ઇન્ડિયા'
અયુદય, ભારતની જાગૃતિ ભારત-માતા સી. [સ.] એ “ભારત(૧) અને (૨).- ભારથ ન. [સં. માર, જ, ગુ.] જુએ “ભારત.'
એની માનવામાં આવેલી આધ્યાત્મિક શક્તિરૂપ દેવી. (સંજ્ઞા.) ભારથી વિ, પૃ. [સ. મારતી] જુએ “ભારતી(૫).’ ભારત-માર્ત (માર્તડ) વિ. [સ. ૫.] પંડિત-સભાએ ભારદર્શક વિ. [સં.] ભાર બતાવનારું, વજનને યાલ તરફથી મેટા વિદ્વાનને અપાતી હતી તેવી એક પદવી આપનાર ધારણ કરનાર (વ્યક્તિ)
[(૧, ૨).' ભાર-દોરી સમી. [૪. મા+જુઓ “દરી.] ગર્ભસ્ત્રાવ ન થાય ભારત-મયા . [+ હિં] જ એ “ભારત-માતા-“ભારત એ માટે કરાતો એક ચાંત્રિક દેરી ભારત-યુદ્ધ ન. [સં.] મહાભારતમાં વર્ણવેલું પાંડવ-કોરનું યુદ્ધ ભારદ્વાજ વિ. [ ] ભરદ્વાજ ઋષિના વંશનું. ૨) ભારત-યુરોપીય વિ. [+ જુઓ “યુરોપીય.] મેકસ મુલરે પું. અગમ્ય કષિ. (૩) દ્રોણાચાર્ય. (૪) આકાશીય સ્વીકારેલા “આર્યકુળની મથાળ ભાષાનું યુરોપના વિદ્વાન- સપ્તર્ષિઓમાંને ઉપરથી ત્રીજો તારો (ખગોળ.)(૫) ન. એ એ આપેલું વિશેષણ, “ઇન્ડો-યુરોપિયન” નાએ નામનું એક પક્ષો
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |