Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 638

ભાગ
ભાઠો છું. ખેતરમાંને અનાજને સૂકા સાંઠે કે થડિયું. (૨) દંડૂકા. (૩) ઢેખાળેા. [-4.ખાવા (રૂ.પ્ર.) માર ખાવે, -ઢા દેવા (રૂ.પ્ર.) માર મારવે]
ભાઠા, `વિ. [જુએ ‘ભાઠું॰' દ્વારા.] શરીર ઉપર ભાઠાંવાંછું, ભાઠાળું, (ર) (લા.) દરિદ્રૌ ભાઠા વિ. ખૂબ ખાનારું
ભાડું ન. [જુએ ‘ભાઠું’ દ્વારા.] ભાઠાવાળી જમીન ભા (ડય) શ્રી. [સં, માર્ટિ> પ્રા. માફિ મહેનતાણું] ભડવાઈની કમાણી. [॰ ખાવી (૩.પ્ર.) ફંટણું ચલાવી રેજી કમાવી]
ૐ (-ડષ) સ્ત્રી. [ૐ પ્રા.,પું.,ન.] ધાણી દાળિયા શેકવા માટેના મેટા ગ્લા. (આ શબ્દ ગુ. માં વ્યાપ નથી; ‘ભાડભંન્ત' છે.)
ભાત-ખુલ્લું (ભાડષ-) વિ. [જુએ ‘ભાડ’+ ‘ખભે!' + ગુ. ‘ઉ'' ત.પ્ર.] (લા.) કટરું ચલાવી ગુજરાન મેળવનારું ભાત-ખાઉ, ચું (ભાડથ-) વિ. [જ એ ‘ભાડ’+ ખાવું' + ગુ. ‘આ’-‘યું’ કૃ.પ્ર.] જુએ ‘ભાડ-ખભું.' ભાડભૂજ(-જે)ણ (-ણ્ય), ભાડભજી સ્ત્રી. [જ ભંજો' + ગુ. ‘(-એ)ણ' સ્ત્રીપ્રત્યય.] ભાડભુંજાની સ્ક્રી ભાડ-ભો પું. [જએ ભાડૐ, + ‘ભજવું' + ગુ. ‘એ’કૃ. પ્ર.] મેાટા ચૂલા ઉપર તાવડામાં ધાણી દાળિયા પૌઆ વગેરે બંજવાના ધંધા કરનાર ધંધાદારી એક જાત અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.)
‘ભાડ
૧૭૩
ભાડકું ન. રેટલેા. (કાઠી.) [લઈ એમાં રહેનાર ભખવાત વિ. જુએ ‘ભાડું' દ્વારા.] મકાન વગેરે ભાડે ભાડા-કિંમત (-કિમ્મત), ભાઢા-કીમત સ્રી. [જએ ‘ભાડું’ + ‘કિંમત’–‘કીમત.’] મકાન વગેરેનું ભાડાની નજરે કર વમાં આવતું મૂલ્ય, ‘રેન્ટલ વૅલ્યૂ,’ ભાઢા-ખત ન. [જએ ‘ભાડું’+ખત લખત).] ભાડાને લગતા કરારને દસ્તાવેજ, ભાડા-ચિઠ્ઠી, ‘રેન્ટ-નેટ’ બાડા-ખર્ચ પું., ન. [જુએ ‘ભાડું’+ ખર્ચ.’] ભાડાને લગતા
આર્થિક વ્યય [ભાડાની રકમ આપવાનું ખાતું ભાડા-ખાતું ન. [જુએ ‘ભાડું + ખાતું.' ] ચાપડામાંનું ભાડા-ચિટ્ઠી(-ઠ્ઠી) સ્ત્રી, [જ એ ‘ભાડું' + ચિઠ્ઠી(ઠ્ઠી).'] જએ ‘ભાડા-ખત’-રેન્કનેટ.’
ભારાતી વિ. [જએ ‘ભાડું’દ્વારા] ભાડું લઈ ગાડું હાંકનાર ભાડા-નાનું ન. [જુએ ‘ભાડું' + ‘નામું.’] જુએ ‘ભાડા-ખત,’ ભાડા-પટા(-ટ્ટો) પું. [જુએ ‘ભાડું' + ‘પટ( ટ્ટો).'] લાંબી મુદ્દતને માટે મકાન કે જમીન ભાડે લેવાના કરાર, ‘લીમ' ભાઢિયા પું. [જ ‘ભાર’+ગુ, ‘ઇયું’ ત.પ્ર.] અનાજ શેકવાનું કલાણું કે બકડિયું. (૨) બાંધ્યા વિનાના વેા, એરિયા ભાડુકાવવું, ભાડુંકાવું જએ 'ભાડૂકવું'માં. ભાડું ન. [સં. માટ>પ્રા, મહિમ] મકાન વાહન વગેરે વાપરવા માટે આપવામાં આવતું કે લેવામાં આવતું નૂર, (મકાનનું) ‘રૅન્ટ,’ (વાહન વગેરેનું) ‘કેર,’(માલસામાનનું) ‘કેઇટ.' [-ઢાની વેલ (જ્ય) (રૂ.પ્ર.) ગમે ત્યારે ઉલાળી મુકાય તેવી ચીજ-વસ્તુ, ઢાનું ઘર (રૂ.પ્ર.) ગમે ત્યારે સાંપી દેવું પડે તેવું મકાન. નાનું ટટ્ટુ (૩.પ્ર.) ક્ષણિક ટકે તેવું.
Jain Education International_2010_04
ભી:
(૨) અસ્થિર સ્થાન. ભાં-ભાડું (રૂ.પ્ર.) (ભi-) શ્મશાનમાં બાળવા નિમિત્તે લેવાતા વેરે. વગર ભાડાની કાટલ (રૂ.પ્ર.) કેદખાનું, ‘જેલ’]
ભાડું-તારું, ભાડું-ખાડું ન. [જઆ ‘ભાડું,' -ઢિર્જાવ.] ભાડું અને એને લગતા બન્ને ખર્ચ
ભાડૂક (-કય) સ્ત્રી, [રવા.] સાબરના અવાજ ભાડૂકવું.કિ. [જૂએ ‘ભાડૂક,’તા.ધા.] સાબરના અવાજ થવે. ભાડુકાવું ભાવે, ક્રિ. ભાડુકાવવું છે., સ.ક્રિ ભાડૂત જએ ‘ભાડવાત' ટેનન્ટ,’
ભાડૂતી વિ. [+ગુ. ‘ઈ’ત.પ્ર.] ભાડે રાખેલું. (ર) પગારન થી કામ કરતું. (લા.) વેઠિયા પ્રકારનું
ભાડેલિયું વિ. ઊલટી ખાજુએ લખવામાં આવતું (નામું) ભાડા પું. [જુએ ભાડૐ' દ્વારા.] સળગતા અગ્નિના રખરખતા ભરો
ભાણ
ભાણ`હું. [સં.] દસ પ્રકારનાં નાથ-રૂપામાંના વિટ વગેરેના આત્મ-વચનેાવાળા એક એકાંકી નાટય-પ્રકાર. (નાટય.) ભાણ? પું. [સં, માનુ> પ્રા. માનુ] સૂર્ય, સૂરજ ભાણી શ્રી. [જુઆ‘ભાણકા’+ ગુ. ‘ઈ” પ્રત્યય.] ભાણ, ભાણી [ભાણેજ, ભાણા, ભાણિયા પું. [જુએ 'ભાણે' + ગુ. ક્રૂ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] ભાણુજી શ્રી. [જ ‘ભાણન્ને' + ગુ. ‘ઈ' પ્રત્યય.] જુએ ‘ભાણકી.’ [જુએ ‘ભાણેજ’--‘ભાણકા.' ભાણો પું. [જુએ ‘ભાણેજ' +ગુ. ‘એ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] ભાણા-ભાઈ વિ. [જુએ ‘ભાણે।' + ‘ભાઈ'] (જરા માન સાથે) ભાણા, ભાણેજ ભાણા(-i)-ખ¢ખઢ (-ખડય-ખડય) શ્રી. [જુએ ‘ભાણું' + ગુ. ‘આં’ પ.વિ., ખ.વ., પ્ર. + ખડખડવું.'] વાસણેાના સામસામે અથડ!૮. (ર) (લા.) પરસ્પરની અથડામણ કે ઝઘડા
ભાણા(-:).ભેદ પું. [જએ ભાણું' + ગુ. ‘આં’પ.વિ., ખ.ત., પ્ર.] જમનારાંઓને પીરસવામાં ખાદ્ય વાનગીઓને તફાવત રાખવા (પેાતાનાંને સારી વાનીએ અને પારકાંનાંને હલકી વાનીએ પીરસવી એ, ભાણાંતર ભાણા(-ણુ ં)-વહેવાર (-વૅ:વાર) પું. [જુએ. ‘ભાણું' + ગુ. ‘આં' પ.વિ., ખ.વ., પ્ર. + ‘વહેવાર.'], ભાણા(-i)વ્યવહાર પું. [+Ä,] સાથે બેસી એકબીજાને ત્યાં જમવાના સંબંધ, સર્પતપણું
ભાણાં-ખડભડ (-ખડય-ખડ) જએ ‘ભાણા-ખડખડ,’ ભાણુાંતર ન. [જુએ ‘ભાણા’+સં. મન્તર્] જુએ ‘ભાણાભેદ.’ ભાણાં-વહેવાર (વૅ:વાર) જુએ ‘ભાણા-વહેવાર.’ ભાણાં-ન્યવહાર જુઆ ‘ભાણા-યવહાર.’ ભાણિકા સ્ત્રી. [સં.] ભાણના પ્રકારની એક એનાથી ઊતરતી કક્ષાની નાચ-રચના. (નાય.)
ભાણિયા પું. [જએ ‘ભાણેા' + ગુ. ‘છયું” ત.પ્ર.] જુએ ‘ભાણેજ’-‘ભાણા.' (ર) (લા.) વીંટાળવી પડે તેવી વસ્તુ, સાગાત
ભાણી સ્ત્રી. [સં.] જ ‘ભાણિકા.' [‘ભાણકી,’ ભારે સ્રી. [જુએ ‘ભાણા' + ગુ. ‘ઈ ' સ્ત્રીપ્રત્યય] જુએ