Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 63

તેલંગડ-વડા
ઉષ્કૃત, ઉદ્દંડ તેરંગઢ-વેઢા (તાાંગડ-) પું., અ. વ. + જુએ ‘વેડા.'], તેાંગડાઈ (તાંગડાઈ) સ્ત્રી, [+ ગુ. ‘આઈ' ત, પ્ર.] તેાંગડપણું [(ર) (લા.) ગંભીર તેાંગર (તાંગર) વિ. [જએ ‘તવંગર.'] જુએ ‘તવંગર.' તેાંગરાઈ (ઑાંગરાઇ ) સ્ત્રી. [+ૠગુ. ‘આઈ ’ ત, પ્ર.] તે ંગરપણું તેાંગરાવવું ( ંગરાવવું) જએ ‘તેાંગરાવું’માં. તેાંગરાવું (તાંગરાવું) અ. ક્રિ. [એ ‘તાંગર,' “ના. ધાં.] (લા.) રીસે ભરાઈ ચાલ્યા જવું. (૨) ઠેરઢાવું, મરડાવું. (૩) સરખા જવાબ ન આપવે. તેાંગરાવવું (ટૅગરાવવું) પ્રે., સ. ક્રિ. [(ર) કપટી, લુચ્ચું. (૩) તેાકાની તેાંગું (તાંગું) વિ. ઉદ્યુત, અવિનયી, અવિવેકી, તેાંગડ, તેાંતરા (તાંતરે) વિ., પું. [જુએ ‘તેાંતેર’ + ગુ. ‘” ત. પ્ર.] કોઈ પણ સેંકડાના ૭૩ મા વર્ષના દુકાળ
૧૦૯૮
તેાંતેર જએ ‘તેાહેર.’ તાંતેર-મું જુએ તે તેર-સુ’.’ તૌફીક સ્ત્રી. [અર. તક્ીક્] ઈશ્વરની કૃપા. (૨) બળ, શક્તિ, તાકાત. (૩) સદ્દબુદ્ધિ. (૪) પાતાની ઇચ્છાની પરિપૂર્ણતા
તૌલનિક વિ. [સં.] કાઈ પણ એ વસ્તુ પ્રસંગ કે ગ્રંથાદિની સરખામણી કરીને રજૂ કરેલું, તુલનાત્મક તૌહીદ શ્રી. [અર. તવહીદ] ઈશ્વરની એકતાની માન્યતા,
એકેશ્વરવાદ
કર્યો છે
ત્યક્ત વિ. [સં.] તજેલું, છેડી મૂકેલું ત્યક્ત-છત્રિત વિ. [સં.] જેણે જીવનના ત્યાગ તેવું, અવસાન પામેલું, ‘ડેર’ ત્યક્ત-લજ્જ વિ. [સ.] શરમના-લજ્જાને ત્યાગ કર્યો છે તેવું, નિર્લજ, એશરમ
ત્યાન્ય વિ. [સં.] એ ‘ત્યાય.’
તેવી સ્ત્રી
ત્યક્તા વિ., સ્ત્રી, [સં.] પતિએ જેના ત્યાગ કર્યાં છે ત્યજનીય વિ. [સં.] જુએ ‘યાજ્ય.' ત્યમ ક્ર. વિ. [જુએ ‘તેમ'] જઆ ‘તેમ.' (પદ્મમાં.) ત્યહાં ક્રિ. વિ. [જુએ ‘ચાં’] જુએ ‘ત્યાં.' (પદ્યમાં.) ત્યાગ હું [×.] છેડી દેવાનીજતું કરવાની ક્રિયા. (ર) સંન્યસ્ત-દશા, સંન્યાસ. (૩) (લા.) દાન. (૪) ગાદીત્યાગ, ‘આંદ્રકેશન'
ત્યાગ-દશા શ્રી. [સં.] વૈરાગ્ય-દશા, સંન્યસ્ત-દશા ત્યાગ-પત્ર પું. [ä, ન.] રાજીનામુ, ઇતરા, રેજિગ્નેશન' ત્યાગ-પરાયણ વિ. [સં.] માનસિક રીતે સાંસારિક વસ્તુઆમાં અનાસક્ત [‘એસેટિઝમ' (દ. આ.) ત્યાગપરાયણ-તા શ્રી. [સં.] ત્યાગ-પરાયણ હેાવાપણું, ત્યાગ-પ્રધાન વિ. [સં.] જેમાં ત્યાગ એ મુખ્ય વસ્તુ કે
વાત છે તેવું ત્યાગ-બુદ્ધિ સ્ત્રી, [સં] વૈરાગ્ય-બુદ્ધિ, જતું કરવાની ભાવના ત્યાગ-ભાવના સ્ત્રી. [સં.] સાંસારિક બંધનમાંથી છૂટા થઈ જવાની લાગણી કે વૃત્તિ. (ર) ત્યાગ-બુદ્ધિ
ત્યાગ-માર્ગ પું. [સં] બધું છોડી દેવાના માર્ગ કે રાહ ત્યાગ-સ્મૃતિ સ્રી. [સં.] વૈરાગ્યનું સાક્ષાત્ સ્વરૂપ હોય તેવી
Jain Education International_2010_04
ત્રગારા
વ્યક્તિ. (ર) (લા.) હિંદુ વિધવા [તરફ વળેલું ત્યાગ-લક્ષી વિ..[ સં., પું. ] ત્યાગ-ભાવનાવાળું, વૈરાગ્ય ત્યાગ.વીર હું. [સં.] પ્રમળ ત્યાગી ત્યાગવીર-તા સ્ત્રી. [સં.] પ્રબળ ત્યાગી હોવાપણું ત્યાગવું સ. ક્રિ. સં. સ્થાન, ના. ધા.] ત્યાગ કરવા ત્યાગ-વૃત્તિ સ્રી. [સં.] જુએ ‘ત્યાગ-ભાવના.’ ત્યાગ-શીલ વિ. [સં] દાન આપવાની સતત વૃત્તિ કે ટેવ ધરાવનાર, દાન-શીલ
ત્યાગશીલ-તા સ્ત્રી, [સં.] દાનર્શીલ હોવાપણું ત્યાગ-સ્વીકાર પું. [સં.] સમાધાન-વૃત્તિ, ‘કામ્બેમાઇન’ ત્યાગી વિ., પું. [સં., પું.] સાંસારિક બંધા અને સંબંધેાના ત્યાગ કરનાર (પુરુષ), વિરક્ત, વિરાગી, વેરાગી, સંન્યાસી
ત્યાગેચ્છુ વિ. સં. વાઘ + ફ્રૢ] ત્યાગની ઇચ્છા કરનાર ત્યાજ્ય વિ. [સ.] છેાડી દેવા લાયક, તજી દેવા જેવું ત્યાર-કેફે (ત્યા;ર-) ક્રિ. વિ. [જુએ ‘ત્યારે’ + કૅડે.']એ પછી, પછીથી, આગળ જતાં
ત્યાર-થી (ત્યાઃર-થી) ક્રિ. વિ, જિએ ‘ત્યારે’ + ગુ. થી’ પાં. વિ., અનુગ. ] એ સમયથી લઈને, હવે પછી ત્યારે-પછી (ત્યા:ર-), ત્યાર-માદ (ત્યા:ર-) ક્રિ. વિ. [જુએ ‘ત્યારે' + ‘પછી'-‘બાદ.'] જએ ‘ત્યાર-કુડે,' ત્યાર-લગી, ત્યાર-સુધી (ત્યા;૨-) ક્રિ. વિ. [જુએ ‘ત્યારે’ + ‘લગી’-‘સુધી.'] એ સમય પર્યંત
ત્યાર-સેરું (ત્યાઃર-) વિ., ક્ર. વિ. જએ ‘ત્યારે' + સારું.'] એ સમય સુધીમાં, એ દરમ્યાન
ત્યારે (ત્યા:ર) ઉલ. [જ.ગુ. સિઁહિઁ-ચારTM > fãહારT] (‘જ્યારે'ની સાપેક્ષતામાં) તે સમયે. (ર) તે। પછી ત્યાસી(-શી) જુએ ‘યાસી.’ ત્યાસી(-શી)-મું' એ ‘બ્યાસી-મું.’
ત્યાં (ત્યાં:) ક્રિ. વિ. [સં, તસ્માત્≥ પ્રા. ñન્હા > અપ. તદ્દા, તિહા] એ સ્થળે, એ ઠેકાણે, વાં, ત્યાં ત્યાં-તેનું (ત્યાં:-) વિ. [જુએ ‘ત્યાં’ + ‘ોગ' + ], ‘*' ત. પ્ર.] એ સ્થળને બંધ બેસે તેવું, એ સ્થાનને ચેાગ્ય ત્યાં-થી (ત્યાંઃથી) ક્રિ. વિ. [જુએ ‘ત્યાં' + ગુ. ‘થી’પાં. વિ. ના અર્થના અનુગ,] એ સ્થળેથી
ત્યાં-નું (ત્યાંનું) વિ. એ ‘ત્યાં’ + ગુ. ‘તું’ છે. વિ.ના અર્થના અનુગ.] એ સ્થાનનું, ત્યાંને લગતું ત્યાં-લૈંગણ, ત્યાં-લગી, ત્યાં-સુધી (ત્યાં:-) ક્રિ. વિ. [જુએ ‘ત્યાં' + ‘લગણ’-‘લગી’-‘સુધી] એ સ્થાન પર્યંત ત્રગડી સ્રી. [સં. ત્રિ-> શો. પ્રા. તેિવ દ્વારા, કુરી 'ના પ્રક્ષેપે., જુએ ‘ત્રગડા' + ગુ. ઈ' પ્રત્યય.] ત્રણના સહ, ત્રિપુટી. (૨) ઘેાડાની કાંધ ઉપરની ત્રણ ભમરી ત્રગડો પું. [સં, ત્રિ-> શો. પ્રા. ત્તિ, પછી ‘'ના પ્રક્ષેપે, + ‘હું' સ્વાર્થ ત. પ્ર.] જએ ‘તગડો.’
ત્રગણું વિ. સં. ત્રિશુળળ > પ્રા. તિ-ગુનગ્ન માં 'ના પ્રક્ષેપે] ત્રણગણું (આ રૂપ જાણીતું નથી., જાણીતું ‘તમણું-' ‘ત્રમણું' છે.)
ત્રા પું. [અનુ.] ચળકાટ, ઝગારા