Page Text
________________
તેરાપંથી
૧૦૯૩
તેલગુ
સ્થાનકવાસી જૈન સંપ્રદાયનો એક ફિરકે. (સંજ્ઞા.) તેલ-મર્દન ન. જિઓ “તેલ' + સં.] શરીરે તેલ ચાળવાની ક્રિયા તેરાપંથી (-પથા) વિ. [+ ગુ. “ઈ” ત. પ્ર. ] તેરાપંથ નામના તેલ-યંત્ર (-ચત્ર) ન. જિઓ “તેલ + સં.) તેલ કાઢવાનો
સ્થાનકવાસી જૈન સંપ્રદાયને લગતું કે એનું અનુયાયી. (સંજ્ઞા.) સંચો. (૨) ખનિજ તેલથી ચાલતો સંચે તેરીખ સ્ત્રી. [અર. “તારીખ” દ્વારા] વ્યાજ ગણવાને તેલ-પ્રવાહી વિ. જિઓ “તેલ' + સં., પૃ.ખનિજ તેલની સમય કે દિવસ. (૨) વ્યાજના દર
હેરફેર કરનારું (તે તે વાહન) તેરીજ સી. [ અર, અરીજ ] જઓ “તારીજ.' , તેલંગણ ! [સ તૈ ] આંધ્ર પ્રદેશને એ નામને એક તેલ ન. [સં તૈ >પ્રા. તે] તલમાંથી પીસીને યંત્ર દ્વારા (પર્વ સમુદ્રના કિનારા નજીકના) દેશ. (સંજ્ઞા.] કાદલું સ્નિગ્ધ પ્રવાહી. (૨) (લા.) કોઈ પણ તૈલી બિયાં કે તેલંગે (તેલગો) વિ, ૫. સિં. તે કૂવ- > પ્રા. તેäમ-] એવી વનસ્પતિ યા પ્રાણીઓનાં અંગોમાંથી પીસીને કાઢેલું તેલંગણને રહીશ. (સંજ્ઞા.) (૨) બ્રાહ્મણને એ નામને કે જમીનના પેટાળમાંથી યાંત્રિક રીતે કાઢેલું સ્નિગ્ધ પ્રવાહી. એક ફિરકા અને બ્રાહ્મણ. (સંજ્ઞા.) [ કાઢવું (રૂ.પ્ર.) ખુબ મહેનત કરાવી થકવી નાખવું. તેલંગી (તેલગી) વિ., સ્ત્રી, સિ. તૈફના > પ્રા. ૦ ઘાલવું (રૂ.પ્ર.) માથામાં તેલ લગાવવું. (૨) સ્ત્રીઓએ તેáામાં તેલંગણની બેલી કે ભાષા. (સંજ્ઞા) (૨) તેલંગા શેક મક. ૦ નીકળવું (રૂ.પ્ર) ભારે શ્રમથી થાકી જવું. બ્રાહ્મણની સ્ત્રી. (સંજ્ઞા) ૦૫ળી કરવી (રૂ.પ્ર.) જેમતેમ કરી ગુજરાન ચલાવવું. તેલનું વિ. [જ એ ‘તલ+ગુ. “આળું' ત...] તેલવાળું, તેલિયું
પૂરવું, , રેવું (રૂ.પ્ર) ઉમેરવું. ૦ રેડાવું (રૂ.પ્ર.) ઝધડે તેવાં ન., બ. વ. [જ તેલું] જ એ “ઘી-તેલું.' (૨) (લા.) વધી પડ. ૦ લેવા જવું (રૂ.પ્ર.) હલકી ગાળને પાત્ર થવું] આસો માસના નવરાત્રમાં તેલની ચરી પાળી કરવામાં તેલ-જિન (-એ-જન) ન. [ જ “તેલ' + ] ખનિજ
આવતું ત્રણ દિવસનું એક વ્રત. (૩) ત્રણ દિવસોને એક તેલથી ચાલતું યંત્ર, “એઈલ-જિન”
પ્રકારને ઉપવાસ. જેન.) તેલ-કણિયું વિ. જિઓ “તેલ + “કાઢવું” + ગુ. “અણું” ક. તેલિયર છું. એ નામનું કાળા રંગનું એક પક્ષી [પાણી પ્ર. + “ઇયું' ત. પ્ર.) તેલ કાઢી નાખે તેવું. (૨) ન. તેલ તેલિયા ચક્કી સ્ત્રી. [ જુએ “તેલિયું” ને “ચક્કી.”] તેલ કાંઠવાનું યંત્ર
તેલિયા બાવા !., બ. વ. [જ એ તેલિયું' + “બા',](લા) તેલ-ગાળી સ્ત્રી. [જ “તેલ” + “ગાળણી.'] ખનિજ તેલ એ નામની પક્ષીની એક જાત [(૨) તેલ નિમિત્તનું
ગાળવાનું કારખાનું, ‘રિફાઇનરી' [તેલ ગાળવાનું કામ તેલિયું વિ. જિઓ તેિલ' +. ગુ. “ઈયું” તે. પ્ર.] તેલવાળું. તેલ-ગાળણું ન. જિઓ “તેલ + “ગાળવું' + ગુ. “અણું” ક. પ્ર.] તેલિયા વિ., ૫. જિઓ તેલિયું.'] તેલને ધંધો કરનાર તેલ(-ળ,-લુ,-) સ્ત્રી. [ સં. દ્વારા] તેલંગણ વેપારી, તેલી. (૨) દીવામાં તેલ પૂરનારે કર. (૩) (લા.) પ્રદેશની ભાષા. (સંજ્ઞા.) [તેલી પદાર્થની ગાંઠ એ નામની ઘોડાની એક જાત
એક કંદ તેલ-થિ (-ગ્રંથિ) સ્ત્રી. [ જ “તેલ' + સે, મું.] શરીરમાંની તેલિયા કંદ (-ક૬) . જિઓ “તેલિયું' + સં.] એ નામને તેલ-જુવાર (૨૧) જી. [જ તેલ' + “જવાર.'] (લા.) તેલિયે કા પં. જિઓ તેલિયું” + “ક”] કાથાની લગ્નની એક ક્રિયા (હિંદુઓના કઈ ફિરકાની)
એક જાત
[ચીકાશવાળે એક ખાર તેલડી સ્ત્રી. [જ એ “તેલ' + ગુ. “ડું'ત, પ્ર. + “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] તેલિય ખાર . [ જએ તેલિયું” + “ખાર.' ] તેલના જેવી તેલનું નાનું વાસણ
તેલિયે દેવદાર છું. [ + જ એ દેવદાર,') દેવદારનાં તેલ ન. જિઓ “તેલ' + ગુ. 'હું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.) તેલ વૃક્ષનો એક પ્રકાર તેલણ (-) સ્ત્રી. જિઓ “તેલી' + ગુ. “અણ સ્ત્રી પ્રત્યચ.) તેલિયે રાજા છું. [+ સં] તેલને ઉદ્યોગ કરનાર માટે તેલીની સ્ત્રી
[(લા.) એ નામની એક રમત વેપારી, તેલને એકહથ્થુ વેપાર કરનાર ઉદ્યોગપતિ તેલ- તળી (-
તળી સ્ત્રી, જિએ તેલ' + “તંબોળી.] તેલિયે હેમકંદ (કન્દ, .[ + જ “હેમકંદ] મૂળમાં તેલ-તેલ-પળી સ્ત્રી. [જ તેલ,”-દ્વિર્ભાવ + “પળી.] (લા.) તેલ જેવા અંશવાળી એક વનસ્પતિ એ નામની એક રમત
તેલી વિ., મું. જિઓ “તેલ + ગુ. “ઈ. ' ત. પ્ર.] ઘાણી તેલ-દાણ પુ., બ. ૧. જિઓ “તેલ' + “દાણ.'] તેલીબિયાં દ્વારા તેલ કાઢનાર વેપારી. (૨) માત્ર તેલને વેપાર તેલ-ધણિયું ન. સિં. તૈરવ-પાન- > પ્રા. તેz-વાળ + ગુ. કરનાર વિપારી
[તેલના અંશવાળે એક પ્રકાર ઇયું ત. પ્ર.] લાકડાનું કંકાવટી જેવું તેલ રાખવાનું સાધન તેલી ખારચ (..ચ્ચ) સ્ત્રી. [+જુઓ “ખારચ.] જમીનને તેલ-પડે છે. જિઓ “તેલ' + પડે.” તેલ રાખવાનું વાસણ તેલી-ચડી સી. [ + જ એ “ચડવું' + ગુ. ‘ઈ’ કપ્ર.] તેલ-પળી સ્ત્રી. [.જ તેલ’ + પળી.”] (લા.) તેલને પીઠી કરવામાં આવી હોય તેવી કન્યા
પરચરણ વેપાર. (૨) એ નામની એક રમત, તેલ-તેલ-પળી તેલી-તાળી (તબ્બળી) ૫. [+ જ “તંબોળી.'] તેલ-પાવળું ન. જિઓ “તેલ' + “પાવળું.”] (લા.) તેલ (લા.) હલકટ માણસ વેચવાનો પરચરણ ધંધો, તેલ-૧ળી
તેલી બિયું ન. [+જઓ “બિયું. જેમાંથી તેલ નીકળી તેલ-પૂરણ ન. જિઓ “તેલ' + ] તેલ ઊંઝવાની ક્રિયા શકે છે તેવું ધાન્ય વગેરે (તલ મગફળી અળસી સરસવ તેહપૂરેવિ, ૫. જિઓ તેલ' + “પરવું ? ગુ. “ઉ” ક. પ્ર.] રાઈ વગેરે), “એઈલસીડ” યંત્રોમાં તેલ પરના મજર
તેલુગુ જ “તેલગુ.”
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |