Page Text
________________
માધેડું
૧૫
બાપુશાહ
ચરણ ન કરાવ્યું હોય તેવો].
માગવી. ૯ને શુધવાર કરો (..) કામમાં સફળતા બાપે વિજિએ “બાધ' દ્વારા.] બાવ્યા કરવાની ટેવવાળું, ન મળવી. ૦ને બેટો (રૂ.પ્ર.) વંશપરંપરાના ગુણધર્મો ઝઘડાખેર, કજિયાખોર
• ધરાવતું. અને બેલ (રૂ.પ્ર.) સત્ય પ્રતિજ્ઞા. ૦ને માલ બાષ્પ વિ. [૪] બાધ કરવા જેવું, મનાઈ કરવામાં આવે (રૂ.પ્ર.) પિતાની સત્તાની વસ્તુ ને લાટ (ઉ.પ્ર.) તેવું. (૨) બંધનકારક, કર્યા વિના ન ચાલે તેવું, ફરજિયાત ફાયદ, ન. ૦ બાવળ ને મા બોરડી (રૂ.પ્ર.) અસંકરવું જ પડે તેવું
બદ્ધ વાત. ૦ભાઈ કરવું (રૂ. પ્ર.) કાલાવાલા કરવા. બાયત અધી. [.] બાષ્ય હોવાપણું
૦ માર્યાનું વેર માર્યાનું વેર (રૂ.પ્ર.) વંશપરંપરાથી બાયતા-મૂક વિ. [સં. | જએ “બાણ.'
ચાલ્યું આવતી શત્રુતા. (૨) પ્રબળ શત્રુતા. ૦રે (રૂ.પ્ર.) બાન' વિ. [અર. બય” + ફા. “આનહ” પ્રત્યય] જામીન દુઃખને ઉગાર. બાર બાપની વેજા (રૂ. પ્ર.) અનેક તરીકે રાખેલું કે પકડેલું. (૨) ન. જામીન. [૦ બેસવું પ્રકારના સ્વભાવનાં માણસોને જમેલે] (-બેસણું) (રૂ. પ્ર.) લગ્નવિધિ પ્રસંગે નાહવા બેસવું] બાપકમાઈ રહી. [+એ “કમાઈ.] વારસામાં મળેલી બાન* વિ. [કા. પ્રત્યય; સર૦ સ વાન પ્રત્યય, પું] માલ મિલકત
[મળેલી સંપત્તિ ભેગવનાર સ્વામિત્વવારક પ્રત્યય “વાળું'ને અર્થ: “બાગ-બાન' મહેર- બાપ-કમી વિ. [+ સં., .] બાપ કે બાપદાદાની વારસામાં ખાન’ વગેરે
[૨ચના, ઇબારત બાપ-છ પું, બ.વ. [+જાઓ “જી” માનાર્થે.] ગુરુ સંન્યાસી બાન-નિક સ્ત્રી. સિ. કાળી દ્વારા હિ.] વાણી, ભાષા. (૨) બ્રહ્મચારી વગેરે પૂજ્ય કોટિના પુરૂષો માટેનું એક સંબોબાનડી સી. [જ બાંદી' + ગુ. ‘’ વાર્થે તે, પ્ર, બાંદડી” ધન. [૯ બોલાવવા (ઉ.પ્ર.) ત્રાહિ ત્રાહિ બોલી ઊઠવું] -ઉચારભેદ] ઊતરતા પ્રકારની દાસી, બાંદી
બાપઢાવવું સક્રિ. જિઓ “બાપડું-ના. ધા.] (લા.) ઊંધું બાનદારી લી. [ + ફા] પકડાયેલા બાનને છોડાવવા માટે સમઝાવવું, ખેડું ભરાવવું. અપાતી રકમ
બાપડિયું વિ. જિઓ “બાપડું' + ગુ. “ઇયું' ત.પ્ર.], બાપડું બાનાખત ન. [જુઓ બાનું ‘ખત.'] આના તરીકે આપવાની વિ. [.પ્રા. -] “બાપ બાપ” પિકારે એવું લાચાર, રકમની પહાંચના રૂપને દસ્તાવેજ, બેન્ડ
બિચારું, દયા યાચનારું બાનિક જુઓ “બાનક.'
બાપ-દાદા પું, બ.વ. [એ “બાપ' + “દે.'], બાપબાની સલ, સિં જાળી, હિં, વિકાસ] વાણી, ભાષા, (૨) બપાવા પું, બ.વ. [ઓ “બાપને વિકાસ- “અપાવો.' ડેલવાની ખાસ પ્રકારની છટા. (૩) સંગીત ગાવાની તે વડવા, વડીલો, પિતર, પૂર્વજો તે ખાસ પદ્ધતિ. (સંગીત.)
બાપલિયું વિ. [બાપલું ગુ. “ઇચું સ્વાર્થે ત.પ્ર) બાનુ(7) સી. ફિ. બાન્] . સામાન્ય નારી, બેરું. ૨) એ “બાપડું” [વાના બા૫ (રૂ.પ્ર.) “બાપ રે' પ્રકારનો સારા ઘરની મુસ્લિમ સ્ત્રી, મુસ્લિમ મહિલા
ઉદગાર (ભય કે ત્રાસથી)]. [વપરાતે ઉગાર બાનું ન. [અર. “બ” + ફા. “આનહ' પ્રત્યય] જામીન- બાપલિયો છું. જિઓ બાપલિયું.'] પાટીદાર પટેલ વગેરેમાં ગીરીમાં લીધેલ વસ્તુ નાણું, સેદાની પકાઈ માટે અગાઉ- બાપલી સ્ત્રી, જિએ “બાપલું' + ગુ. 'ઈ' અપ્રત્યય] થી અપાતી. ૨કમ, ઉપન્યાસ “અર્નેસ્ટ મની,” “ન્ડર મની” (લા.) કંઢી ભેંસ માટે વપરાતા ઉદગાર બાન શ્રી. [.] જુઓ બાનું.'
બાપલું વિ. [દે.પ્રા. નg + સં. ૩જી] જુઓ “બાપડું.” બાન્સ ન. [અં.] થનારાં લગ્નની ખ્રિસ્તી દેવળમાં ત્રણ બાપ-૧ખું વિ. દિપપ્રા. રણ + . પક્ષ-> પ્રા. વણદિવસ સુધી થતી જાહેરાત
વલમ-] બાપને પક્ષ ખેંચનારું. (૨) બાપને વળગી રહેનાર બા૫ છું. પ્રા. વB] જનક, પિતા, તાત, (૨) સંતાન, બા૫ બ.વ. જિઓ “બાપ.'] કોઈ પણ વદ પુરુષનું સ્વજન કે પૂજ્ય માટેનું સંબોધન. ૦િજન્મારામાં, સંબોધન
[(લા.) પાટીદાર જમારે (ઉ.પ્ર.) આખી જિંદગી દરમ્યાન. ૦ના મવામાં બાપા-ભાયા , બ.વ. જિઓ “બાપ' + ‘ભાયડે.”] ડૂબી મરવું (રૂ.પ્ર.) પરંપરાના રિવાજ પ્રમાણે વર્તવું. બાપા-મારી સી. [“એ “બાપે’ + મારવું' + ગુ. “ઈ” ક. ૦ના થાન જેવું (રૂ.પ્ર.) નકામું, નિરર્થક, ના બાપ પ્ર.] (લા.) શેરબર, ધમાલ પાસ(-સે) (-જા)વું (રૂ.પ્ર.) મરણ પામવું. ૦ના બાપ બાપી-૫ર્ક વિ. [અપ. નામ-] બાપથી વારસામાં ઊતરી બેલાવવા (ઉ.પ્ર.) રડી કકડી મદદ માગવી. ની મોકાણ આવેલું તેથી પિતાનું (-મ્ય) (રૂ.પ્ર.) નકામી વાતચીત (દુ:ખ ભરેલી). ૦નું બાપુ છું. . પ્રા. વામ-] બાપ, પિતા, (૨) રાજા દરબાર (૨.પ્ર.) પિતાની માલિકીનું. ૦નું તેલડું (રૂ. પ્ર.) કશું જ ગરાસિયે ફકીર વગેરે માટેનું સંબોધન. (૩) બાળકને નહિ. ૦નું નામ (રૂ.પ્ર.) કુળની આબરૂ. ૦નું બારણું માટે પ્યાર ભર્યું સંબોધન (ર.અ.) કશું જ નહિ. ૦નું બુઝારું (રૂ.પ્ર.) ભલીવાર બાપુ-જી પું, બ.વ. [+ જુએ છ માનાર્થે.] પિતા (માનાર્થે) વિનાનું. ૦નો કક્કો (રૂ. પ્ર.) કશું જ ન આવડવું એ. ને બાપુ-શહી' . [+ ફા.] જનાં રજવાડાંઓના રાજવીઓનું
(રૂ.પ્ર) પરંપરાનું નિવાસ-સ્થાન, (૨) ના રિવાજ. રગશિયા પ્રકારનું રાજ્ય-તંત્ર ને ગરાસ લૂંટા (રૂ.પ્ર.) ભારે નુકસાન થઈ જવું. બાપુશાલી* વિ. [+જુઓ “શાહી' + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.) અને બાપ બેલાવ (રૂ. પ્ર.) રડી રડીને મદદ રજવાડી રસમનું. (૨) (લા.) ધીમું, ધીરું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |