Page Text
________________
બત્તો ૧૫૬૫
બદનું ૦ મૂકવી (. પ્ર.) પલીતો ચાંપવો. (૨) જખમમાં વાટ પાડવું, ઝટવ પિતાનું કરી લેવું. [બથાવી ૫૮-૫)વું (ઉ. નાખવો. • લાગવી (ઉ. પ્ર.) હૃદયથી સળગી ઊઠવું]. પ્ર.) એળવી છંટવી પોતાનું કરી લેવું, અગ્ય રીતે લઈ બત્તો છું. [સ વર્તા- પ્રા. વર > હિં. “બનાં.”] લાકડાં લેવું] બથાવાવું કર્મણિ, સ. જિ. ફાડવાના કામનું સુતારનું એક ઓજાર. (૨) ઊખળું, બદ' સ્ત્રી. નંધમાં સાંધા તરફ થતી ચામડી નીચેની એક સાંબેલું. (૩) ફુલહારને એક ભાગ
પ્રકારની ગાંઠ (જેને પકવી કાઢવી મુશ્કેલ હોય છે.) બત્થ()બસ્થા(-થા) (બથમ-બથા) જ “બાથબાથ.' બદ*- વિ[ફા.] ખરાબ, ડું, નઠારું (ટે ભાગે સમાસબસ્થા(-સ્થા) શ્રી. જિઓ અથ' – “બાથ” દ્વારા.] (લા.) ના પૂર્વ પદ તરીકે ગુ. માં જાણીતો છેઃ “બદદાનત” જવાબદારી
બદબd' વગેરે) બત્રીશ,સ વિ. સં. શાત્રિરાવ પ્રા. વીસ કરી “ર'ના બદકી , એ નામની એક વનસ્પતિ પ્રક્ષેપે ગુ. બત્રીસ'] ત્રસ અને બે, બતરસ, ૩૨. [૦ કાંઠે બદકામ ન. [+જુઓ “કામ.] ખરાબ કાર્ય. (૨) વિ. (૩. પ્ર.) ચારે બાજ. (૨) અંદર બધે].
ખરાબ કાર્ય કરનાર બત્રીશા-સ)લક્ષણે વિ, [ + સં. ઠક્ષUT + ગુ. ‘ઉં' તે, પ્ર.], બદ-કાર વિ. [+ સં. °વાય], રી' વિ. [+ સં. °વારી, બત્રીશ(એસ) લખણું વિ. [+જ એ “લખણુ” ગુ. ‘ઉં'' ત. ] ખરાબ કાર્ય કરનારું. (૨) વ્યભિચારી પ્ર.] પુરુષના ઉત્તમ ગણાતા છ ગુણ જેમાં છે તેવું ઉત્તમ બદકારી સી. [+ ગુ. “ઈ' તે.પ્ર.] ખરાબ કાર્ય કરવું એ. લક્ષણે ધરાવનારું
(૨) વ્યભિચાર, છિનાળું બત્રીશી,સી સ્ત્રી. [+ ગુ. ઈ' ત, પ્ર] બત્રીસને સમુહ, બદકિસ્મત ન. [+ એ “કિસ્મત.”] કમનસીબી, દુર્ભાગ્ય. (૨) લા.) દાંતનું મેટામાંનું ઉપર નીચેનું મળી ચેકઠ. (૨) વિ. કમનસીબ, દુર્ભાગી
[કિસ્મત(૧). [૦એ ચહ(૮) (રૂ. પ્ર.) વગોવાવું. ૦ બતાવવી (રૂ. પ્ર.) બદકિસ્મતી સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.) એ બદહસી કાઢવું, (૨) ધમકાવવું. (૩) અમર્યાદ બનવું. જગ- બદ-અસલત સ્ત્રી. [+જુઓ “ખસલત.”] ખરાબ ટેવ. (૨) બત્રીશી,-સી (રૂ. પ્ર.) લોકવાયકા] [કે ધાડ ખરાબ ટેવવાળું
[(૨). બત્રીસાં ન. બ. વ. [+ ગુ. “ઉં' ત, પ્ર.] બત્રીસ પાડે બદખસતી વિ. [+ S. “ઈ' ત.ક.] જુઓ બદ-અસલત બત્રીસી ઓ “બત્રીશી.”
બદ-ગે-ગેઈ સ્ત્રી. ફિ. બદ ઈ] નિંદા, કુથલી, ગીબત બત્રીસું ન [ + ગુ. “ઉ” ત. પ્ર.] શિયાળામાં બનાવવાના બદ-ચાલ (-૧૫) સ્ત્રી. [+ જ એ “ચાલ."] ખરાબ ચાલપાક માટેનું બત્રીસ જાતનાં વસાણાંનું કાટલું
ચલગત. (૨) વિ. ખરાબ ચાલચલગતવાળું, દુર્વર્તની બત્રીસે કું. [+ ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.) એ બત્રીસલક્ષણું,'- બદચાલી વિ. [+ ગુ. ‘ઈ' ત...] જ “બદ-ચાલ(૨).”
એ પુરુષ. (૨) ૩૨ માત્રાને સમૂહ અને એ છંદ બદ-જબાન, બદ-જમાં સ્ત્રી. કિા•] ખરાબ વેણુ, ગાળ. (જેમકે “સ બત્રીસ”). (પિંગળ.)
(૨) વિ. ખરાબ વિણ કહેનારું, ગાળો બોલનારું [કમ-જાત બથ જ “બાથ.'
બદાત વિ. [ફા.] ખરાબ ઘેર જમેલું, નીચ અને હલકું, બથ છું. બસ્તીથી જરા આગળનો બંધ
બદતમીજ વિ. [+ફી.] અવિવેકી, અવિનયી, અસહ્ય બથ-ગબ(૨)ડી સી. [જ બથ+ ‘ગબડવું' + ગુ. “ઈ' બદતર વિ. ફિ. + ફા. અને સં. પ્રત્યય] વધુ ખરાબ ક. પ્ર.] બાથ ભરીને એકબીજાને ગબડાવવાની ક્રિયા. બદદાનત શ્રી. [+જઓ “દાનત.'] ખરાબ આશય, ખરાબ (૨) (લા.) કુસ્તી
ક્રિયા મનેભાવ, બુરી ભાવના, મેલા-ફાઈડ બથ-મદન ન. [ “બથ+ સં.] બાથ ભરીને મસળવાની બદદુઆ-વા) મી. [+ જુઓ “દુઆ-વા.”] શાપ બ-થરું ન. [જએ “બR: + “થર' + ગુ. ‘ઉં ત. પ્ર.] એ બદન ન. ફિ.] શરીર, દેહ, કાયા. (૨) શરીર પર પહેરવાનું ઘરવાળું, બે વળાં-વાળું. (૨) બે પડવાળું
એક પ્રકારનું કપડું, પહેરણું
[લાઇબલ” બથ છું. [હિ. બથુઆ] એ નામની એક ભાજી
બદનક્ષી સ્ત્રી. [૩.-નકશી] બદનામી, નાલેશી, ડેફેમેશન, બામણિયું વિ. જિઓ “બથામણી' + ગુ. “થયું' , પ્ર.] બદ-નજર સ્ત્રી, [.] ખરાબ નજર, ખરાબ દષ્ટિ, કુદષ્ટિ. અથાવી પાડનારું, બથામણી કરનારું. (૨) બથાવી પહાનારું, (૨) (લા) બૂરી દાનત, મલિન ભાવના, કામુક ભાવના બથામણી કરાઈ હોય તેવું
બદ-નસીબ ન. [ફા.] દુર્ભાગ્ય. (૨) વિ. દુર્ભાગી બથામણી સી. [જ “બથાવવું'માં “બાથ' મૂળ + ગુ બદનસીબી સહી, [+ ગુ. ઈ” તાપ્ર.] જુએ “બદનસીબ(૧).”
આમ” ક. પ્ર.] બથાવો પાહવું એ, એળવી કે પચાવી બદનામ ન. ફિ.] અપકીર્તિ, બો. (૨) વિ. અપકીર્તિલેવું એ
વાળું, નિંદાપાત્ર બહાં જએ “બાથા.”
બદનામી સ્ત્રી. [+ ગુ. “ઈ' ત..] જુઓ “બદનામ(૧). બાબથ જ “બાબાથ.'
બદ-નિયત સ્ત્રી. ફિ.] ખરાબ દાનત, ખરાબ ભાવના, બર્થ-બથ્થા (બથમ-બથા)એ ‘બધં. બથા'-બાથો-બાથ.' કામુક ભાવના. (૨) વિ. ખરાબ દાનતવાળું બસ્થા એ “બસ્થા”
બદનિયતી . [+ગુ. “ઈ' ત...] એ બદનિયત(૧).' બથાવ૬ સ. મિ. જિઓ “બથ' - “બાથ', -ના. ધા.] બાથ બદનું ન., -ને પું. જાજરૂ જતાં લઈ જવાનું વાસણ. (૨) ભરવી. (૨) લા.) હંફાવી નાખવું. (૩) એળવી કે પચાવી ચણતી વખતે પાણી નાખવાનું કડિયાનું વાસણ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |