Page Text
________________
બણબણ
બત્તી
અવાજ. ) (લા.) મિથ્યા સ્તુતિ, બેટાં વખાણ [-ગાં બતાવું જુએ “બતાવવું.” બતારા કર્મણિ, જિ. ઊઢવાં (રૂ. પ્ર.) ગપ કેલાવી. (૨) મારામારી થવી. ૦ફેંકવાં બતાન ૫. ખુલા ખેતરમાં ઢોરને ભેગાં કરવાનું ઠેકાણું (૨. પ્ર.) ખેતી પ્રશંસા કરવી. (૨) ગ૫ ચલાવ] બતાન પું, -નું ન. [+ગુ. “ઉ” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] બંને મારા તથા બણુ અણુ કિ, વિ, રિવા.] બણબણવાને અવાજ
પઠાણની અંદરની બાજએ મજબૂતી માટે જડવામાં આવતે બણબણવું અ. જિ. [રવા. બણબણ' એવો અવાજ કર લાકડાને તે તે ટુકડે. (વહાણ) (માખી ભમરી વગેરે કરે છે એ). (૨) માથે માખોએ બતાબાટ પું. ચક નામનું પક્ષી ઊડતી હોય તેનું ગંદું કે ગોબરું હોવું. (૩) (લા.) આશામાં બતારી લિ., સી. [જ “બ-તારું' + ગુ. ઈ' પ્રત્યય.] ને આશામાં કોઈની પાછળ ફર્યા કરવું
બે તારવાળી (ખાસ કરી ચાસણ-ખાંડની) બણબણાટ કું. “બણબણવું’ + ગુ. “આટ' ક. પ્ર.) બતારું વિ. [જએ “બ'+ સં. “Rાર’ + ગુ. “ઉં' ત. પ્ર.] બણબણવાની ક્રિયા
બે તારવાળું. (૨) ન. બે તાર કરીને બનાવેલું સૂતર. (૩) બણવું અ. ક્રિ. [જએ “બનવું' જ. ગુ.માં બણ' વપરાય બે તારનું વણતર છે, પણ અર્વા. ગુ.માં બણ-કણવું' એવો માત્ર પ્રગ બતાલું વિ. [ઇએ “બ' + સં. તારુ + ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર] જાણીતો છે, અનjઠન પણ.] જ “બનવું.”
ગાતાં તાલ ચૂકનારું, બેતાલું. (સંગીત.) બણવું-કણવું જ “બનવું-નવું.'
બતાવડા(રા)વવું એ “બતાવવું'માં. બણગ વિ. ખૂબ ધળું (‘ઊજળું બણગ’ એ માત્ર પ્રયોગ; બતાવશુ , જિએ ‘બતાવવું” + ગુ. અણી” ક. પ્ર.] જએ બડાંગ.)
બતાવવાની ક્રિયા. (૨) અભિનય બણિયું ન. નાનું લાકડું
બનાવરાવવું જુએ “બતાવડાવવું'-“બતાવવું'માં. બાટ પું. [રવા.] જુએ “બણબણાટ.'
બતાવ(-૨)વું સ. ફિ. [સર૦ હિ. “બતાના.” ગુ.માં, “ખવું'નું બણેણાટી જી. [ + ગુ. ‘ઈ' પ્રત્યય જ બણેણાટ.” છે. “દેખાડવું' છે, પરંતુ “જોવું'નું નથી; એને સ્થાને (૨) (લા) વગ, ઝપાટો, પ્રબળ સપાટો. [બાલવી (રૂ. બતાડ(વ)નું' વપરાય છે. “જોવડા(રા)વવું' તે સ્પષ્ટ રીતે પ્ર.) પ્રબળ ઝપાટાને અવાજ થો]
પુન:પ્રેરક રૂપ છે.] [સામું માણસ) એ એમ કરવું, બતક સ્ત્રી, ન. [અર. ‘બત' + ગુ. 'ક' વાર્થે ત. પ્ર.] દેખાડવું. (૨) જણાવવું, (૩) સમઝાવવું, શીખવવું. (૪) જમીન અને પાણી ઉપર ચાલી શકે તેવું એક ચપટી લાંબી ઉધાડું કરી આપવું. (૫) સ્પષ્ટ કરી આ૫વું. [આંખ બતાવવી ચાંચવાળું ધરાળુ પક્ષી. (૨) બતક કે કાચબાના આકારનું (આંખ્ય.) (રૂ. પ્ર.) બિવડાવવું. ડરાવવું. આંબા આંબલી મુસાફરીમાં કામ લાગતું પાણીનું વાસણ
બતાવવાં (રૂ. પ્ર.) મોટા મોટા લાભની વાતો કરવી, બતક-પગ . [ + જુએ પગ' + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] બતકના ઘેડે બતાવ (રૂ. પ્ર.) બેડીને ઘોડા પાસે ગર્ભાધાન પગના જેવાં ફૂલોનો એક છોડ
માટે લઈ જવી. દાખલા બતાવ (રૂ. પ્ર.) દાખલો શિખબતાવેલ (હચ) સ્ત્રી. [+ જ લિ'] બતકના જેવા જ વાડવો. (૨) લેખી પુરાવો આપ. દાંત બતાવવા (રૂ. ઘાટનાં કુવાળી એક વેલ
પ્ર) કાંઈ નહિ બની શકે એવા ભાવ બતાવ. પછી બતકી સ્ત્રી. [+ ગુ. ‘ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય) બતક પક્ષીની માદા. બતાવ (રૂ. પ્ર.) ખાતરી કરી આપવી, પાણી બતાવવું (૨) બતકના ધાટની નાની કુડલી
(૨. પ્ર.) તાકાત-શક્તિનો પરિચય કરાવી આપ. મેં બતખી સ્ત્રી. [હિ. બતખ' + ગુ. ઈ ' પ્રત્યય.] પાઉડર બતાવવું (-) (રૂ.પ્ર.) જઈને મળવું. હાથ બતાવવા ૨ાખવાને બતકના ધાટનો નાને શીશા
(રૂ.પ્ર.) પરાક્રમ કરી બતાવવું] બતાવા(રા)વું કર્મણિ, બતખઢ વિ. [હિં, “બાત' (>.સ વાર્તા દ્વારા)] વાડિયું કિ. બતાવહા(-રા)વવું છે. સ. . બતર (૨૫) સ્ત્રી. ખેડવા લાયક જમીન
બતાવું વિ. [જ “બ-' + “તાવર" + ગુ. ‘ઉં” ત. પ્ર.] બતરડી સ્ત્રી, ઝાંઝ (વાઘ)
(લા.) બે ધારવાળું બતરીશ,સ જ બત્રીશ,સ.'
બત્રી સ્ત્રી, એક જાતના ઝીણા ચણાની જાત બતરીશ(-સ)-લક્ષણે જ “બત્રીશ(-સ)-લક્ષણું.”
બ-હું વિ. જિઓ “અ*' – દ્વાર.] બંને બાજુ ચાલનારું બતરીશી-સી જુઓ “બત્રીશી,-સી.”
બનેલું ન, લેવું કાંઠે કાંઠે ચાલતું નાનું વહાણ. (વહાણ) બતરીમાં જ એ બત્રીસાં.'
બનેલી સ્ત્રી. [હિં. “
બલા' + ગુ. ઈ' સ્ત્રીપ્રત્યય] મકરી બતરીશું જુએ બત્રીસું.'
બત્તી સ્ત્રી, સિં. વતિવI>વૃત્તિમા>હિં. બરો] દીવો. (૨) બતરી જુઓ બત્રીસ.”
બત્તીવાળી કલગી. (૩) દિવેટ, વાટ. (૪) ધારામાં દવાવાળી બતલાવવું એ બતાવવું. (ખાસ કરી દક્ષિણ ગુજરાતમાં ઘલાતી રૂની વાટ. (૫) પિશાબ બંધ થતાં પુરુષની જનને
આ રૂપ જાણીતું છે. સર હિં. ‘બતલાના જેકે હિં. “બાના” ઢિયમાં બેસાતી સળી. (૬) પાતળી વાટ જેવી પાધડી. વધારે વ્યાપક છે.) બતલાવવું કર્મણિ, ક્રિ,
[૦ આપવી (રૂ. પ્ર.) ઉમેરવું. ૦ કરવી (૨. પ્ર. દિવેટ બતાસા પૃ., બ, ચાખાની એક જાત
સળગાવવી. ૦ ઘાલવી (રૂ. ક.) આખીલી કરવી. બતાઈ રહી. વણાઈ, વણવાનું મહેનતાણું
૦ ચટા(-૮)વી (રૂ. પ્ર.) પેશાબ બંધ થતાં પુરુષની બ-તાકુન. જિઓ “બ' + ‘તાકું.) બે ખાનાંવાળું પાટિયું જનનેંદ્રિયમાં સળી નાખવી. ફાટવી (રૂ. પ્ર.) જીભ ઊપડવી.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |