Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 496

ફલ(-ળ)દર્શન
૧૫૩૧
ફલ(ળ)-દર્શન ન. [૪] પરિણામ જોવું એ
ફલાકાંક્ષા (કાક્ષા) સ્ત્રી. [સં. મા- rcક્ષા) ફળની ઈચ્છા ફલ(-ળદાતા વિ. r., 1, દાયક વિ. સિં] કરેલાં કલાકાંક્ષી (-કાકક્ષા) લિ [સં., પૃ.1 ફળની ઈચ્છા રાખનાર,
કર્મોનું ફળ આપનાર. (૨) લાભ-દાચક, ફાયદાકારક ફલેષુ, ફુલ-કામી કલદાયિતા સ્ત્રી ,-ત્વ ન. [સં] ફળદાયી હેવાપણું ફલાગમ પં. [સં. સ્ત્ર + મામ] વૃક્ષ-વનસ્પતિમાં ફળ ફલ(ળ)દાયી વિ. [સં, પું] જુઓ ‘કુલ દ.”
આવવાં એ. (૨) નાટયરચનામાંની પાંચ અવસ્થાઓમાંની ફલ(-ળ), ૫ વિ. [સં.] વનસ્પતિ પુષ્કળ ઊગી શકે તેવું, એકલી અવસ્થા, (નાટથ.) રસાળ, ફળદ્રુ૫, “ફર્ટાઇલ'
[‘ફર્ટિલિટી' ફલાણું વિ. [અર. ફલાનું + ગુ. ‘ઉં' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] અમુક, ફફ્લ(ળ) ૫-તા સ્ત્રી. સિં.). ફળદ્રુપ હોવાપણું, રસાળપણું, કોઈ એક (નામ ગુણ વગેરેથી એાળખાતું) ફલ(-ળ) ૫ વિ.સિં.રત , સંધિથી] ફળતું રહે તેવું, રસાળ ફલાત્મક વિ. [સં. ૬૦ + મામ + ] ફળરૂપ, જેમાં ફપિતા સ્ત્રી. સિ.] રસાળપણું
ફળ રહેલું છે તેવું, ફલ-પરિણામી [(ભક્તિ વગેરે) ફલન ન. [સં.] ફળવું એ. (૨) પાક. (૩) પરિણામ ફલાત્મિક વિસ્ત્રી- [. વ8 + આમિil] કળાત્મક ફલ-નિષ્પત્તિ સી. [સ.] ફળ આવવું એ, ફળ-પ્રાપ્તિ ફલા(-ળા)દેશ છું. [સં. શરુ + મારેજી] ફલતિષ પ્રમાણે ફલ-પરિણમી વિ. સિં, પં. આખરે ફળ મળવાનું હોય તેવું કંડળી જોઈ કહેવામાં આવતું ભવિષ્ય, (જી.) ફલ-પ્રદ વિ. [૪] એ “કુલ-૬.”
ફલાધ્યાય પું. [સં. પ્રહ + અથા] કઈ પણ ગ્રંથો ફલ(-ળ-પ્રાપ્તિ સ્ત્રી. સિં] જુએ “ફલ-નિષ્પત્તિ.'
છેવટ ભાગ (જેમાં પરિણામ બતાવવામાં આવ્યું હોય છે.) ફલ(ળ)કલા(-ળા)દિ વિ. [+સં. માઢિ ફળો અને ફળે કલાપેક્ષા સ્ત્રી, [સં. ૪ + અપેક્ષા ફળની જરૂર, ફલેચ્છા જેવી અન્ય (ખાદ્ય ચીજો)
ફલાપેક્ષી વિ. સિ., પૃ.] ફલાપેક્ષા રાખનારું ફલ(ળ)-ભાગી વિ. [, .] નફા કે બક્ષિસમાં ભાગ લેનાર ફલાલ ન. [સં. ૪ + અ-] ઈષ્ટ કે અનિષ્ટ ફળ ફૂલ-ભૂમિ ચી, સિં.] કરેલાં કર્મ ભેગવવાને પ્રદેશ (આ મર્ય- કલાભિસંધિ (-સધિ) સી. [સ, વહ + મમ-સંધિ ફળનું લોક, પૃથ્વી)
અનુસંધાન ફલ(-ળ-ભેદ પું. [૨] કરેલાં કમેનાં પરિણામમાં રખાતે ફલામણી સ્ત્રી. ગામડી નિશાળમાં આંક ૫ર કરાવ્યા તરતમ ભાવ, ફલાંતર, પરિણામમાં તફાવત
પછી અક્ષરજ્ઞાન માટે કફ કે શીખવવો એ ફલ(-ળ-બેતા વિ. સિં, પું] કર્મનું પરિણામ ભોગવનાર કલાલીન ન. [એ. કુલેનલ ] એક પ્રકારનું ઊની કાપડ ફલ(ળ)-ભાગ કું. [સં] કરેલા કર્મનું પરિણામ ભોગવવું એ ફલાશ સી. [સ. હજી + મારા ફળ મળશે એવી અપેક્ષા, ફલ(ળ)ભાગી વિસિ., પૃ.] ફળ ભંગ કરનાર, ફળ-ભેતા ફલાપેક્ષા, કામ્ય બુદ્ધિ, સકામ બુદ્ધિ ફલ(ળ)-મૂલ(ળ) ન., બ. ૧. સિં] ફળો અને કંદ-મૂળ ફલાસ (સ્ય) સ્ત્રી. કુદકે, કાળ ફલ(ળ)ગ કું. [સ ] કર્મનાં ફળ મેળવવાની પરિસ્થિતિ ફલાસક્ત વિ. [સં + મા-Rad] ફળમાં આસક્તિવાળું, કુલ-રૂપ વિ. [સં.] પરિણામના રૂપમાં રહેલું, પેસિવ' (મ. ન.) ફળ મેળવવા ઉત્સુક
[લગની, ફલેરછો ફલ-લક્ષણ સ્ત્રી. [સં] પ્રજનરૂપી હેતુવાળા લક્ષણા. (કાવ્ય) ફલાસક્તિ સ્ત્રી. [સં. ૪ + મા-વિ7] ફળ મેળવવાની ફલ-વત્ વિ. સિં] ફળવાળું, ફળોથી ભરેલું. (૨) પરિણામવાળું કલા(-ળાહાર છું. [સે જઇ + મા-દા૨] જ એ “ફરાળ.” ફલ-વતી વિ. સ્ત્રી. [૪] ફળવાળી, સફળ
કલા(-૧૫)હારી વિ. [સ, મું.] ફળને આહાર કરનારું, ફલવાદી વિ. [8, .] કરેલાં કર્મોનાં ફળ મળે જ છે. (૨) ફુલહાર કરી જવનાર એ પ્રકારના મત-સિદ્ધાંતમાં માનનાર
ફલાંગ સ્ત્રી. ફાળ, લાંબો કૂદક, બલાંગ, લિંગ ફલ-વિપાક છું. [સં] સારાં-નરસાં કર્મોનું ફળ મેળવવું એ ફલાંગવું અ, ક્રિ. [જ એ “કલાંગ,'-ના ધા-] ફાળ ભરવી, ફલ(ળ)-વૃક્ષ ન. [સ, પૃ. ફળાઉ ઝાડ
લાંબા કુદકા મારવા, બલાંગવું, લિંગ ફલશ્રુતિ સ્ત્રી. સિં] કર્મનું ફળ જગાવનાર કથન. (૨) ફાંત (-લાન્ત) ૫. [સં. શરુ + અન્ત] ફળને છેડે. (૨) પરિણામ
[વિપુલતા હોવી એ પરિણામ ભોગવવાને અન્ત ફલ(ળ)-સમૃદ્ધિ સ્ત્રી, સિં] વૃક્ષ વલી વગેરેમાં ફળોની ફલિત વિ. [સં] ફળેલું, નીપજેલું, પરિણત. (૨) ન. ફળ, કલ-સંપત્તિ (-સમ્પત્તિ) સ્ત્રી. [સં.] જએ ‘ફલ-સમૃદ્ધિ.” પરિણામ, નિષ્કર્ષ, “કકલ્યુઝન' ફલ(-ળ)-સંપન (સંપૂન) વિ. સિં] ફળવાળું, ફળેથી ફલિત-જયંતિષ ન [સં.1 જ એ “કલ-જોતિષ.” ભરપૂર
કલિત-સિદ્ધાંત (સિદ્ધાન્ત) મું [સં.] ઉપસિદ્ધાંત, ઉપન્યાસ, ફલ-સંસ્કાર ( સરકાર) પું, (સં.] ફળતિષમાં ચંદ્ર અને “કોલરી.” (ગ, ઇ. બી.)
સૂર્યની સ્પષ્ટ સ્થિતિ કરી લેવાની પ્રક્રિયા. (જ.) ફલિતાર્થ ૫. [+ સં અર્થ ગર્ભિત અર્થ, પરિણામ-રૂપે ફલ(ળ)-સિદ્ધિ સ્ત્રી, સિં] જાઓ ‘કુલ-પ્રાપ્તિ.”
આવેલો અર્થ. (૨) પરિણામ, ફળ ફલ-હીન વિ. [સં.] ફળ વિનાનું
ફલી(-)-ભત વિ. [સં.] ફળવાળું થયેલું, સફળ થયેલું, ફલ-હેતુ ! [સં.] ફળ મળશે એ હેતુ (એ માટે કર્મ-પ્રવૃત્તિ) ફળરૂપે પરિણામ પામેલું લિંગ (લ) જુએ “ફલાંગ.'
ફર્લન, એંજિનમાં લાકડાં કે કેલસ સળગાવવાની જગ્યા ફલંગિયું ન. [+ ગુ. ઇયું.” ત. પ્ર.] (લા.) ખોભિલ્લુની રમત ફલું વિ. અસમાન, સરખું ન હોય તેવું (૨) ત્રાંસું