Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 318

પત્થર-ખાજી
પ્ર.] પથ્થર તેાડવાનું કામ કરનાર કામદાર પત્થ(-થ)ર-ખાજી સ્ત્રી. [+ફા.] પથરા ફેંકવાની ક્રિયા પત્થ(થ)ર-યુગ પું. [+સં] જે યુગમાં હજી પૃથ્થરનાં હથિયાર થતાં તેવા સમય, અમ-યુગ
પત્થ(-થ)ર-હૃદય વિ. [+ સં] પથ્થરના જેવા કઠણ હૈયાનું પત્થ(-શ્ર્ચ)રિયું વિ. [+ ગુ. ‘યું' ત.પ્ર.] પથ્થરને લગતું, પથ્થરનું. (૨) (લા.) પથ્થરના જેવું કઠણ. (૩) ન. પથ્થરનું વાસણ
પત્થ(-શ્ર્ચ)રિયા વિ., પું. જિઓ
વાટકા. (ર) ખાણના કાલસા પત્ની સ્ત્રી. [સં.] પરણેલી ચા ધરચેલી સ્ત્રી (એના પતિને), પત્ની-ધર્મ પું. [સ.] પતિ તરફની પત્નીની ફરજ પત્ની-પરાયણ વિ. [સં.] પેાતાની પત્નીને વફાદાર પત્નીપરાયણતા શ્રી, [સં.] પની તરફની વફાદારી પત્ની-વિષયક વિ. [સં.] પત્નીને લગતું પત્ની-વ્રત ન. [સં.] જએ ‘પત્નીપરાયણ-તા.’ પત્ર ન. [સં.] પર્ણ, પાંદડું, પતું, પડ્યું. (ર) વર્તમાનપત્ર, છાપું, અખબાર. (૩) ઢાઢી કે તસીલ (જેમકે ‘અંદાજપત્ર.) (૪) પું. [સં,,ન.] લખેલે ટપાલી કે એ પ્રકારના સંદેશાના કાગળ, કાગળ
'પત્યરિયું.'] પથ્થરનેા [ભાર્યાં, ધણિયાણી
૧૩૫૩
પત્રક ન. [સં.] કાઠા કે તફસીલ. (૨) આંકેલાં ખાનાંવાળાં પાનાંનું હાજરી પગાર વગેરે ભરવાનું કાગળનું એકથી વધુ પાનાંવાળું સાધન, ‘રજિસ્ટર’ [પ્રેસમૅન' પત્ર-કાર પું. [સં.] વર્તમાનપત્રમાં લખનાર, ‘જર્નાલિસ્ટ,’ પત્રકાર(-રિ)-ત્ત્વ ન. [સં.] વર્તમાનપત્રકારનું કાર્ય, વૃત્તવિવેચન, જર્નાલિઝમ' ('પત્રકારિ-ત્વ' એ સં. પારના પ.વિ.,એ.વ. પત્રકારી શબ્દને આધારે ઊભેા કરેલે શબ્દ છે.) પત્રકાર-પરિષદ શ્રી. [સં. વિä ] પત્રકારને વિગતે આપવા માટેની સભા, અખબારી પરિષદ, ‘પ્રેસ-કાન્ફરન્સ' પત્રકારિ-ત્ય જએ પત્રકાર-વ્’–‘જર્નાલિઝમ,’ પત્રકારી સ્રી, [+]. ‘ઈ’ ત.પ્ર.] જુએ ‘પત્રકારવી’ પત્ર-ઇંઘ ન. [સં.] સ્ત્રીએ ને કપાળે ચેાડવાનું એક પ્રકારનું પ્રાચીન સમયનું તિલક-પત્ર
પત્ર-નીતિ શ્રી. [સં.] વર્તમાનપત્રના અધિપતિએ પાતાના
પત્રી માટે સ્વીકારેલી સિદ્ધાંત-પદ્ધતિ પત્ર-પદ્ધતિ શ્રી. [સં.] સંદેશાના કાગળ લખવાની રીત. (૨) વર્તમાનપત્રની કતારા વગેરેનું અમુક ચેાસ પ્રકારનું વિષયની દૃષ્ટિએ આયેાજન. (૩) ઉપરના વિષયના તે તે ગ્રંથ પત્ર-મંજણા (-મ-જ઼યા) સ્રી. [સં.] પત્રો રાખવાની પેટી પત્રમિત્ર પું. [સં., ન] માત્ર પત્રા દ્વારા જ જેના સંબંધ બંધાયા હોય તેવા તે તે મિત્ર (જેઓ નજરેનજર કદી મળ્યા ન હોય.), પેન-ફ્રેન્ડ
પત્ર-લેખક વિ., પું. [સં.] સંદેશાના પત્રોનું લેખન કરનાર.
(૨) વર્તમાનપત્રામાં છપાવા પત્ર લખનાર, ‘ક્રૂરસ્પેાન્ડન્ટ’ પત્ર-લેખન ન. [સં.] સંદેશાના અનેક પ્રકારના પત્ર લખવા એ, ‘લેટર-રાઇટિંગ.’ (૨) પત્ર-વ્યવહાર, રસ્પોન્ડન્સ' પત્ર-લેખા શ્રી. [સં.] સ્ત્રીઓના કપાળમાં કરવામાં આવતી કંકુ સર વગેરેની ભાત
Jain Education International_2010_04
પથરણું
પત્ર-વ્યવહાર પું. [સં.] આપસ-આપસમાં એકબીજા વચ્ચે ચાલતું પત્રાનું લખાણ, કૅરપૅાન્ડન્સ' પુત્ર-શય્યા સ્ત્રી. [સં.] પાંદડાં પાથરી કરેલી પથારી પત્ર-શિક્ષણ ન. [સં.] સંદેશાના પત્ર કેમ લખવા એની તાલીમ પત્ર-શૈલી સ્રી. [સં.] સંદેશાના પત્ર લખવાની રીત પુત્રં-પુષ્પ (પત્ર-પુષ્પમ્) ન. [સં.] (લા.) લાંચ-રુશવત પત્રાકાર હું., પત્રાકૃતિ સ્રી. [સં. પત્ર + અન્તર, મા-શ્રુત્તિ] પાંદડાના ઘાટ. (૨) વિ. પાંડાના ઘાટ જેવા ઘાટવાળું (૩) દરેક પાનું છું હોય તેવું (પુસ્તક) પત્રાધિપતિ પું. [સં. પુત્ર + અધિ-વૃત્તિ] વર્તમાનપત્રના મુખ્ય અધિકારી, તંત્રી, એડિટર’
પત્રાલય ન. [સં. પુત્ર + આ-રુ] ટપાલના પત્રની વ્યવસ્થા કરનારું કાર્યાલય, ડાક-ઘર, પેસ્ટ-ઑફિસ'
પન્નાલાપ પું. [સં. પત્ર + મહાપ] પત્રો દ્વારા કરવામાં આવતી વાતચીત
પત્રાવલિ(-લી, ળિ, -ળી) સ્ત્રી. [સં.] પાંદડાંએની હાર. (૨) જુએ ‘પત્રલેખા.' (૩) પાતળ પત્રાવળું જઆ ‘પતરાવળું,’
પતરાવળી.’
પત્રાળી સ્ત્રી. જિઓ ‘પત્રાળું' + ગુ. ‘ઈ' સ્રીપ્રત્યય.], −ળું ન. [જુએ ‘પતરાળું', સં.ત્રના વિકાશમાં.] આ [ક્રમિક નંબર પત્રાંક (પત્રાડું) ન. [સં. પત્ર + ] પત્રના ક્રમાંક, પત્રને પત્રિકા સ્ત્રી. [સં.] પતાકડું, લીફ-લેટ.' (૨) નાનું છાપું, થોડાં પાનાંનું સામયિક પત્રિકા-પદ્ધતિ શ્રી. [સં.] સરકારી લખાણાની આવક-જાવક હકીકત એક જ પત્રકમાં સળંગ અનુક્રમે લખાતી રહેવાની રીત, ‘સ્લિપ-સિસ્ટમ' પત્રિકા-પૂજન ન. [સં.] જન્મ-પત્રીનું પૂજન પત્રિકા-વાચન ન. [સં.] જન્મ-પત્રી વાંચવી એ પત્રી સ્ત્રી, [સં.] પત્રિકા
પત્રીક છું. મુડદાના અડેલા માણસના સંબંધમાં આવેલા માણસ પગેલ ન. એક જાતની ખાવાની વાની
પથ પું. [સં. રમ્યા ના સમાસમાં પંથ' થાય છે. એ એકલે પણ ગુ.માં સ્વીકારાયેા.] પંથ, માર્ગ, રસ્તા, કુડા પથક યું. [જએ ‘પથ' + સં. TM સ્વાર્થે ત. પ્ર.] (લા.) (મધ્યકાલમાંતા) એ નામના રાજકીય વહીવટી એક નાને એકમ, તાલુકા, મહાલ
પથ-ગામી, પથ-ચારી વિ. [સં., પું.] રસ્તે ચાલ્યા જનારું પથિક, મુસાફરી, વટેમાર્ગુ પથ-ચ્યુત વિ. [સં.] માર્ગ-ભ્રષ્ટ પથ-સ્મ્રુતિ સી. [સં.] માર્ગભ્રષ્ટતા પથ-(૦×)દર્શક વિ. [સં.] રસ્તા બતાવનાર પથ-(૦×)દર્શન ન. [સં.] રસ્તા જેવા તેમ બતાવવે એ પથ-(૦×)દર્શિકા સ્ત્રી. [સં.] રસ્તા કે પ્રકાર બતાવનાર પુસ્તિકા, ‘ગાઇડ'
પથ-ભ્રષ્ટ વિ. [સં.] જુએ ‘પથ-ચ્યુત.’ [‘પથ-ચ્યુતિ.’ પથભ્રષ્ટ-તા સ્ત્રી [સં], પથ-ભ્રંશ (ભ્રંશ) પું. [સં.] જુએ પથરણું જએ પાથરણું.’