Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 197

ધાતી.પેાતી
ધારણ
ખેતી-પાતી સ્ત્રી. [જુએ ધાતીÖ' + ‘પાતી.'] (લા.) લગ¢ાં ધેબી-પછાત પું. [જુએ ‘ધાબી’ + ‘પછાડવું.’] (લા.) કુસ્તીના
લત્તાંની ટાપટીપ
૧૨૩૨
ધાતાઠું ન. ખાÈારું, છિદ્ર, કાણું ધોધ પું. [રવા.] ઊંચેથી વેગપૂર્વક પડતા પાણીના પ્રવાહ ધેડા હું. [જઆ ધેાધ' + ગુ. ‘હું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નાના ધેાધ, ધેાધવા [પšાવું એ ધોધ-પછાત પું. [જુએ ધેાધ' + ‘પછાડ.'] ધેધનું નીચે બેલ-બન્ધ ક્રિ.વિ. [જુએ ધેાધ’ + ક઼ા. ‘બન્દ.'], ધેધ-માર +જુએ ‘મારવું.’] ક્રિ. વિ. જાડી ધાર પડતી હોય એમ
જોસ-અંધ
એક દાવ. (ન્યાયામ.)
ધાબી-પાટ પું. [જુએ ‘ધેબી' + ‘પાટ.2’] ધેાખીને લૂગડાં ધાવાના પથ્થર. (૨) (લા.) જુએ ધેાખી-પછાડ,’ ધાબી-શલ (ય) શ્રી. [જએ ‘ધેખી' + સં. સઁહા] (લા.) એ નામની એક રમત, ઘંટી-ખીલડા
ધેલું` વિ. જુએ ‘ધાબી' + ગુ‘'' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] (લા.) મૂર્ખ, ગમાર. (૨) અણુ-કસબી. (૩) સાદું ભેળું ધામેણુ (ણ્ય) જએ ‘ધેાખણ.’
ધામા` પું. જિઆ ધેાબી' + ગુ. આ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ધેાબી. (ધેાબીનું ખિજવણું). (ર) (લા.) ખેાટી દલીલ ધાબાર હું. ખેાખા, પેશ. (૨) અફીણના કસુંબાનું ચાંગળું. (૩) અફીણના કસૂંબા આપવાની પ્યાલી
પ્રેમ છું. સખત તડકા, આકરા તડકા. (૨) (લા.) વિ. પુષ્કળ, ઘણું, ધૂમ, [॰ ધખવા (રૂ. પ્ર.) સખત તડકા પડવે] ધેામ-કલાસ જુએ ‘હુમ-કલાસ.’
ધામ-ચખ વિજિએ ‘ધામ' + સં. રન્નુમ્ પ્રા. ચવો (લા.) અત્યંત ક્રોધે ભરાયેલું. (૨) મદમસ્ત ધામ-ઝાળ સ્રી. [જ ‘ધેામ' +‘ઝાળ.] ખપેારના સખત તડકાની લેખ, (ર) (લા.) વિ. ગુસ્સાથી લાલચેાળ થયેલું ધામ-પાલ વિ. ખૂબ જાડું, અતિસ્થળ
ધામ-બપોર પું. [પું [જુએ ધામ' + અપેાર.’] અપેારના આકરા તડકાવાળા સમય
ધધિ-વેલ (-ય) સ્ક્રી. એ નામના એક વેલેા ધોધવા પું. [જુએ ોધ' દ્વારા.] નાનેા ધોધ, દુદેડા ધાધિયેલ વિ. બહુ નડું, ખમ લ ધંધા છું. [રવા.] પાણીના જોસબંધ પડવાના અવાજ ધેાન (થ) સ્ત્રી. પૃથ્વી, ધરા. (ર) દોલત, પૈસા. (૩) ઝાકળ કે ધૂમસનું આવવું એ. (૪) ઝાંખી નજર, (૫) ગંદી હવા ધેનતä વિ. મજબૂત. (૨) પૈસાદાર
ધેનારવું સ. ક્રિ. ધેલું. (ર) ઝાપટવું, ખંખેરવું. (૩) ટીપવું. ધેનારાનું કર્મણિ., ક્રિ. ધોનારાવવું કે. સ. ક્રિ. ધેાનારાવવું, ધાનારાવું જુએ ‘ધેાનારવું’માં. ધેાપ૧ (થ) સ્ત્રી. [જએ ‘ધાવું' દ્વારા.] ધાબીને ત્યાંથી
ધાવાઈ ને આવેલાં કપડાં
ધાપર (-પ્થ) સ્ત્રી. [જુએ ધેાપવું.’] દોડવું એ, દાડ ધાપ (-પ્ય) શ્રી. એક પ્રકારની તલવાર [પ્રે., સ. ક્રિ. ધાપવું . ક્રિ. દાડવું. ધપાવું ભાવે, ક્રિ. ધપાવવું ધાપાઈ આ. દેવ દેવી સમક્ષ ધરવામાં આવતી રકમ ધાપાવવું, ધપાવું જુએ ધેાપવું”માં. ધાપા॰ હું. [જુએ ધાયું' દ્વારા.] ધાબી ધાપા હું. ભલ, (૨) મૃગજળ, (૩) નિરાશા, (૪) છેતરપીંડી ધોપા પું. ફૂંક, દમ, [॰ ક઼સવેા (રૂ. પ્ર.) ચલમની ટૂંક લેવી] ધામ પું. [જએ ‘ધેલું' દ્વારા.] ધાવું એ, ધેાવણ ધાબડ વિ. જએ ધાબી' દ્વારા.] (લા.) મૂર્ખ, ગમાર ધેાખ(-એ)!` (-ચ) સ્રી. [જએ ‘ધાબી' + ગુ, ‘(-એ)ણ’ધાયલે-પાઠ પું. [જએ
સીપ્રત્યય.] ધેાખીની કે ધાબી જાતિની સ્ત્રી ધેાખણ (-ચ) સ્ત્રી એ નામની માછલીની એક જાત ધામણુ (ણ્ય) સ્ત્રી. નદી-નાળાંને કાંઠે રહેનારું એક પક્ષી ધોબણું ન. સેના-રૂપામાં નકશીકામ કરવાનું એક એજાર ધાબાણું ન. ઘટ-ઘ્ન વિનાની પાઘડી, પાઘડું, ડોકાલું ધોબી પું. [સં, ધાવવા-> પ્રા. ધોવન, ધોવ] કપડાં દેવાને
ધંધા કરનારી જ્ઞાતિ અને એના પુરુષ. (સંજ્ઞા) [॰ના કૂતરા (રૂ.પ્ર.)રખડી પડેલે। માણસ, ઠામ ઠેકાણા વિનાના માણસ] ધોબી-કણું જએ ધેાકરણું' -ધાકણું,’ [કરવાનું સ્થાન ધેાબી-ખાતું ન. [જુ ધાબી' + ખાનું.'] બેબીને કામ ધોબી-ઘાટ પું. [ + જુએ ‘ઘાટ. ’] નદી સરાવર તળાવના
કાંઠા ઉપરનું ધેાખીઓને ધાવા માટેનું નક્કી થયેલું સ્થાન ધાબી-ઘર નં. [જએ ‘ધેબી' + ‘ધર.'] જઆ ધાબીખાનું.' (ર) ધેાખીની દુકાન ધાબી. (પદ્મમાં.) ધોબી-ડા પું. [જએ ‘ધેાભી' + ગુ. ‘હું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.]
Jain Education International_2010_04
ધામરા ન, એક જાતનું દરિયાઈ પક્ષી, ‘સીગલ’ ધમાખી સ્ત્રી, એક જાતની મેાટી માખી ધાયકણું જુએ કયું,'
ધાયા પું, ઢારનું ખાણ બાફવાનું સાધન, ખાનેડિયું ધાયલા યું. [જઆ ધાવું’ દ્વારા.] (લા.) ધાતાં હાયે તે રીતના માર મારવે એ, સખ્ત માર [॰આપા, • કાઢવા, ૦ કાઢી ના(નાં)ખવા, ધાવા (રૂ. પ્ર.) બી.ક બતાવવી. (૨) સખ્ત મહેણાં મારવાં] ધોયલે પું. અડદિયા લાડુ, ધાઇલા
.
ધાયલા '+સં.] (લા.) સખ્ત માર, [॰ આપવા (રૂ.પ્ર.) સખ્ત રીતે માર મારવા] ધાયું વિ. હઠીલું, દુરાગ્રહી. (૨) મમતાવાળું, મમતીલું ધાયેલ, "શું વિ. [જુઆ ‘ધાવું’ + ગુ. ‘એલ,હું' બી.ભ,૩] જેના ઉપર ધાવાની ક્રિયા થઈ છે તેનું. [ન્સ મૂળા જેવું (રૂ.પ્ર.) માત્ર દેખાવમાં સારું. (૨) કિંમત વગરનું. (૩) ધનહીન, ગરીબ. મેાતી (રૂ. પ્ર.) ઉપરના ભપકાવાવનું. (૨) સગાં સંબંધી વિનાનું એક્યું માણસ]
ધાર` પું. [સં. ધુર્રા દ્વારા] વહાણમાં આગળના મેરા પાસે થોડુંક આગળ પડતું રખાતું લાકડું. (વહાણ.) ધારર હું. એક પ્રકારના સર્પ ધારટ ત. સેાપારી
ધેારણુ ન. [સં., ઝડપી ગતિ] (લા.) સાધું સ્તર ચાલે એ માટેના નિયમ, કામકાજ કરવાની નક્કી કરેલી રીત, અંધા રણ ‘ક્રાઇટેરિયા.' (૨) શાળાના વર્ગ, શ્રેણી, સ્ટાન્ડર્ડ.' (૩) માપ, ‘ક્રેઇલ.’ (૪) માપ-દંડ, ‘નામં’