Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1131

સત્ર:
૨૧૬૬
સદાચાર
અંત સુધીના સમય ગાળે. (૨) શાળા-મહાશાળાઓ અદાલત વગેરેનો ભેટી રજાઓના વચ્ચેના સમયને ગાળે, “ટર્મ” (૩) કેઈ સ્થળે નોકરી શરૂ થયા પછી
ત્યાંથી છટા થવા વચ્ચેનો ગાળો. (૪) સદાવ્રત સત્ર૫ છું. [ગ્રીક પરથી સં. ક્ષત્ર પ્રાંતને ગોતા, સૂબે, હાકેમ, “ગવર્નર.' (૨) ઈ.સ.ના આરંભ આસપાસના ક્ષહરાત અને કાર્દમક વંશના ભારતમાં આવેલા રાજવી- એને એવો હોદો, ક્ષત્રપ. (સંજ્ઞા.) સત્ર-શાલા(-ળા) સ્ત્રી. સિં.], સત્રાગાર ન, [+સં. અi] જ્યાં ચાચો ગરીબ વગેરેને સદાવ્રત આપવામાં આવે તે સ્થળ, શત્રુકાર સત્રાજિત છું. [સં. સત્રfનતુ ] એ નામનો શ્રીકરણના સમયને એક ચાદવ-શ્રીકૃષ્ણની બીજી પટરાણી સત્યભામા-
નો પિતા. (સંજ્ઞા.) સત્રાંત (સત્રાત) . [સં. સત્રમ7] સત્રનો અખર ભાગ, સત્ર પૂરું થવાનો સમય
[એકદમ સનવાર વિ. સં.] ઉતાવળું. (૨) ક્રિ વિ ઉતાવળે, ઝડપથો, સત્સમાગમ છે. [સં. સામાજામ સતપુરુષને મેળાપ સત્સંગ સત્સ) પું. સં. ] પુરુષનીસાજ- નેની સેબત. (૨) ધર્મ.વાર્તા વગેરે પરસ્પર કરવાં એ સતસંગત (સત્સવ) સી. [સં. તરૂણંતિ, અર્વા. તદ્દભવ], -તિ સ્ત્રી. [સં, સર્ફાતિ) જ “સત્સંગ.' સત્સંગી (સસગી) વિ. સિં] સત્સંગ કરનારું. (૨)
સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયનું અનુયાય. (સંજ્ઞા.) સથર-પ(-)થર ક્રિાવિ [રવા.] અસ્ત-વ્યસ્ત, અ-વ્યવસ્થિત, જેમ-તેમ પડેલું, વેર-વિખેર સથરાણ ન. સથર-થર પડેલું હોવું એ. (૨) વિખેરી નાખવું
એ. (૩) સેનામાં ચાલેલી કાપાકાપી સથરામણ (-ચ) સ્ત્રી. મગજની સ્થિરતા, માનસિક શાંતિ સથરું વિ. [રસ્તા પ્રા. ઘરમ-] થરવાળ, દડબા દડબા જેવું. (૨) ફોઢા ફેરાવાળું સથ(ત)વારી પી. [જએ “સથ(ત)વારે' + ગુ. “ઈ'
સ્ત્રી પ્રત્યય.] સથવારા જ્ઞાતિની અપી. (સંજ્ઞા.) સથવારે મું. [જ એ સાથે’ દ્વારા] સંગાથ, સાથ (પ્રવાસમાં કે ગામતરે જતાં) સથ(ત)વારે મું. ઉત્તર-ગુજરાત તેમજ ગોહિલવાડ વગેરેમાં ખેતી અને કડિયા-કામ કરતી એક હિંદુ જ્ઞાતિ
અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.) સાથે શું ઉનાથી જરા નીચે ઘેરાને બંધ કરવા માટે અડાઓ ઉપર જડેલી આખા વહાણના લાકડાના પાટિયાની છે. (વહાણ) (૨) તક (વહાણ) સદગર સ.કિ. સ્વીકારવું, કબૂલ કરવું. (૨) ગાંઠેવું, માનવું, (૩) પતવું. સદગરાણું કર્મણિ,ક્રિ, સદગરાવવું છે. સક્રિ. સદગરાવવું, સદગરાવું જ સદગરવું'માં. સદ ર્ડ વિ. પ્રવાહી અને જાડું ચા ધરે, રગડા જેવું સદન ન. [સં.] ઘર, મકાન, વાસ, ભવન સદ કું. [અર. સમહ ] આઘાત, માનસિક દુઃખ, (૨) શેક, પશ્ચાત્તાપ
સ-દય વિ. સિ.બ.બી.] દયાવાળું, દયાળુ. (૨) વિ . દયાપૂર્વક, દયાળુતાથી સદર વિ. [અર. સ] મુખ્ય, વડું. (૨) તેનું તે, એ જ, સદરહુ, (૩) કુલ, સમગ્ર. (૪) ખાસ. (૫) ન, લશ્કરી મથક, કે...' સદર અદાલત સી. [અર.] વડી ન્યાય-કચેરી, “હાઇકૅર્ટ સદર અમીન છું. [અરજી મુખ્ય ન્યાયાધીશની નીચેના
અમલદાર (મુસ્લિમ કાલમાં) સદર-૫વાનગી સ્ત્રી. [+ જુઓ પ૨વાનગી.”] (લા) ફાવે
તેમ કરવાની કુલમુખત્યારી સદર-પરવાનો છું. [ + જ “પરવાનો.'] એકસત્તા રહે એવી સનદ. (૨) સદર પરવાનગી સદર બજાર સી.ન. [+જુઓ “બજાર.'] ગામ કે નગરનું મુખ્ય બજાર
[કવાર્ટર્સ' સદર મુકામ પું. [ + જુએ “મુકામ.”] મુખ્ય મથક, હેડ સદરહુ વિ. [અર, “સ' + હુ] પૂર્વે કહેલું, સદર, એજન સદરો છું. ફિ. સદ્ર ] પારસી લે કે ધાર્મિક દૃષ્ટિએ પહેરી રાખે છે તે ખાસ પ્રકારનું પહેરણ સદાર્થ છું. [. સવ-મર્થ] સારે સાચા માને. (૨)
સાર હેતુ, સારું પ્રયોજન સદનું અ.ફ્રિ. માફક આવવું, અનુકૂળ આવવું, ફાવતું થયું સદસ-ભાવ ૫. [સ, સતસ્પ+માવે. સંધિથી] હોવું કે ન હોવું એ. (૨) સારે નસે ભાવ, સારું નરસું હેવાપણું સદસ-વિવેક મું. [સં. સ ત ] સારું નરસુ સમઝવાની શક્તિ, સત્યાસત્યને નિર્ણય કરવાની શકિત, સારાસાર બુદ્ધિ, ખરું બેટું પારખવાની શકિત સદસસ્પતિ છું. સિં. (ઇ.વિ, એ.વ.) + ] દવેની સભાના પતિ - બહપતિ. (સંજ્ઞા) સદસ્ય વિવું. સિ.] સભ્ય, સભાસદ, ‘મબર' સદસ્યા વિ. સ્ત્રી. [સં.] સ્ત્રી સભાસદ સ-દળ વિ. [સં. ૧-૩), -ળું વિ. [ + ગુ. “ઉ” વાર્થે ત..] દળવાળું, જાડું. (૨) ભારે, વજનહાર સદંતર (સતર) ક્રિ.વિ. [સંરકૂતાભાસો] તદન, સાવ, બિલકુલ, સર્વથા, પૂર્ણતઃ સદંશ (સશ) પું. [સં', તુ+] સાચો અંશ. (૨) સારે અંશ. (૩) પરમાત્માનો જડ સૃષ્ટિના રૂપમાં રહેલે અંશ. (દાંત.) સદા ક્રિ.વિ, [.] હંમેશાં, નિત્ય, નિરંતર, સર્વદા સદાકાલ(ળ) કિં.વિ. [સં.] સદાને માટે, સર્વદા માટે, કાયમને માટે સદાગ્રહ પૃ. [ a[ + ગ્ર૬, સંધિથી] સાચી વાત માટે નિરધાર, સારા પ્રકારને નિરધાર સદાચરણ ન. [સં. સવ + માં-વરણ, સંધિથી] સારી વર્તણક,
સારી ચાલચલગત, સદ્વર્તન સદાચરણ વિ. સિંs.] સદાચારી સદાચાર છું. [૩. સ + મા-વાર, સંધિથી જ “સદાચરણ.” (૨) વેદાદિ શાસ્ત્રોમાં નક્કી કર્યા મુજબનો સાત્વિક