Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1124

સગવડભર્યું
સગવડ-ભર્યું (સગવડ) વિ[+જુએ ભરવું” + ગુ. ‘ચું' ભૂ.કૃ.,પ્ર.], સગવદ્યુિં વિ. [ + ગુ. ‘ઇયું' ત...] સગવડ સચવાય એ પ્રકારનું, અનુકૂળ આવે તેવું, ફાવતું,
કવિનિયન્ટ’
૧
સગવણ (-થ) સ્ત્રી, સંભાળ, સંરક્ષણ સગવાર (-ડથ) સ્રી. [જએ ‘સગું' દ્વારા.] જએ સગવટ, સગાઈ સ્ક્રી. [જએ સગું'+ગુ. આઈ' ત.પ્ર.] જ ‘સગપણ.’ [પાટિલમ’ સગા-વાદ પું. [જએ ‘સગું’ + સં.] સગા તરફના પક્ષપાત, સૌર વિ. [અર.] કાયદા પ્રમાણે ગણાતી કાચી ઉંમરનું, અપુખ્ત, ‘માઇનેાર'
સગીરાવસ્થા . [ + સં, મય-સ્થા] અ-પુખ્ત ઉંમર, કાચી વય, ‘માઈનેરિટી'
સગુણ વિ. [સં.] સત્ત્વ રજસ અને તમસ એ ત્રણ ગુણવાળું. (વેદાંત). (ર) આકારવાળું (સ્વરૂપ). (વેદાંત.) (૩) આનંદાંકાર (સ્વરૂપ.) (શુદ્ધા. વેદાંત.) સ-જીરું વિ. સં. 8-YT+ગુ. ‘*' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] ગુરુની દીક્ષા લીધી હોય તેવું, દીક્ષિત ગુરુવાળું સગું વિ. સં. વર્ત6-> શૌ.પ્રા. સમ] પેાતાનું, નિજી. (ર) પાતાનું અંગતનું લેાહીનું સંબંધી, રિલેટિવ' સગું-વહાલું (-વાઃલું) વિ. [ +જુએ ‘વહાલું.'] લેાહીના સંબંધવાળું અને મિત્ર કે એવું નજીકની કોટિનું સગું-સહાદર ન. [+સં.] સ્વજન ભાઈ-ભાંડું વગેરે સગું-સંબંધી (-સમ્બન્ધી) વિ, [+ä,,પું.] લેાહીના સંબંધનું અને મિત્ર-વર્ગમાંનું
સગું-સાઁઈ વિ. [ + ૪એ ‘સાંઈ.’] જએ સગુંવહાલું.’ સગું-સાગવું વિ. [+ એ સગું' દ્વારા.] જએ ‘સસ્તુંવહાલું,’
સગે-વગે ક્રિ.વિ. [જુએ ‘સગું’+ ‘વગ’ + બેઉને ‘એ’ સા. વિ.,પ્ર.] લાગતે વળગતે. [॰ કરવું (રૂ.પ્ર.) બીજાની જાણ થાય નહિ એમ માલસામાન જેવું કયાંય ગાઢવી છુપાવી દેવું ચા વાપરી નાખવું]
સ-ગાત્ર વિ. [સં.], "શ્રી વિ. [ + ગુ. ‘ઈ’ત.પ્ર.] સમાન પિતૃ-વંશનું, જેને ગેાત્ર-ઋષિ એક જ હોય તેવું, પિતરાઈ, કા-લેટરલ,' ‘મૅગ્નેઇટ' [ગાઢ, ઘાટું, નિબિડ સ-ધન વિ. [સં.] નક્કર, (૨) ભરચક, ‘ઇન્ટેન્સિવ.’ (૩) સઘનાત્તર વિ. સં. ઘન + ઉત્તર્] સધન થયા પછીનું, પૅટ-ઇન્ટેન્સિવ’
સરિયા વિ., પું. સં. રીસ>પ્રા. સથિમ-] ગ્રહણ-સહિત દશામાં સૂર્યં કે ચંદ્ર આથમી જાય તે સઘળું વિ. [સં. -> અપ. સુષમ] સકળ, ખજું,
તમામ
સ-ચકિત વિ. [સં. ‘F’ ની જરૂર નથી.] આશ્ચર્ય પામેલું, (૨) દિવિ. આશ્ચર્યથી. (૩) અધૌરાઈથી સ-ચર વિ. [સં.] હરનારું કરનાર, જંગમ સચરાચર વિ. [+ સં.-૨] જંગમ અને સ્થાવર, ચેતન અને ડ. [૰ ઊતરવું (૩.પ્ર.) નિર્વિઘ્ને પાર પડવું. ॰ વ્યાપવું (રૂ.પ્ર.) સર્વત્ર પથરાઈ રહેવું]
૨૧૫૯
Jain Education International_2010_04
સજડિયું
સચવાવવું, સચવાયું જુએ ‘સાચવવું”માં, સ-ચિત્ત વિ. [સં] ચિત્તવાળું. (ર) (લા.) સાવધાન સ-ચિત્ર છે. [સં.] જેમાં ચિત્રા હોય તેવું, ‘ઇલસ્ટ્રેટેડ' સચિત્ર પું. [સં.] (અત્યારે) રાજ્યના મંત્રીએના તે તે સહાયક કાર્યકર, સેક્રેટરી’
સચિવાલય ન. [ + સં. આત્સ્ય, પું..ન.] રાજ્યના કારાબાર કરનાર ખાતાંના અધિકારી સચિવા અને એમના કારકુનેને એસવાનું કાર્યાલય, ‘સેક્રેટરિયેટ' સ-ચિત (-ચિન્હ) વિ. [સં.] ચિંતાવાળું. (૨) ક્રિ. વિ. ચિંતા-પૂર્વક [ચીકટ સ-ચીકણુ વિ. [સં. સચિનñળ] ખ ચીકણું, ચીકાશવાળું, સચૂૐ વિ. સચેાડું, સમૂળગ્યું, તદ્ન સ-ચૈત વિ. સં. સ-શ્વેતક્] સભાન, સાવધાન, જાગ્રત, સાવધ, ‘કૅન્શિયસ' (મ,ન.)
સ-ચેતન વિ. [સં.] શરીરમાં ચેતનવાળું, જીવતું. [॰ દ્રવ્ય ન. [+સં.] ‘પ્રેટેલૅક્રમ' (ન.દ.) છ પરમાણુ ન. [ + સં.,પું.] ‘આયેĂાર' (ન.કે.)] [‘ઍક્ટિવ' (ન.ભે।.) સ-ચેષ્ટ વિ. [સં] ચેષ્ટાવાળું, સચેતન, હિલચાલ કરતું, સચ્ચાઈ સ્રી. [હિં ‘સચ્ચા’+ગુ. ‘આઈ ’ ત.પ્ર.] જુએ સચાઈ ’–‘અર્નેસ્ટ-નેસ’ (અ.મ.રા.), સિન્સિયારિટી' (અ.મ.રા.) સ-ચૈલ ક્રિ.વિ. [સં.] (લા.) પહેરેલ કપડે, માથા-બાળ સ-ચાટ વિ. [+જુએ ચાટવું.'] ચેઢી જાય એ રીતનું. (૨) નિષ્ફળ ન જાય તેવું. (૩) દાખલા દલીલ અને પુરાવાવાળું, સપ્રમાણ સચાહું ક્રિ.વિ. સમળગું, બધું જ, બિલકુલ, ત સચ્ચરિત,-ત્ર ન. [સં. વ્ + વૃત્તિ. સંધિથી], સદાચાર, સદાચરણ, (૨) વિ. સારી વર્તણૂંકવાળું, સહૂર્તની સચ્ચારિત્ર, ન્ય ન. [સં.] જુઆ ‘સરિત(૧).’ સચ્ચિત્ ન. [.. સત્ + નાિત્, સંધિથી] સર્વે=જડ અને વિ-જીવ એ બે સ્વરૂપ, જડ-ચેતન સચ્ચિદાનંદ (નન્હ) પું. [સં. સજ્જિતમાનન્દુ] સત ચિત્ અને આનંદ એ ત્રણેથી પૂર્ણ, પરબ્રહ્મ, પરમેશ્વર, [ચિત્થી પૂર્ણ જડચેતનાત્મક સચ્ચિન્મય વિ. સં. સન્નિ+મણ્ ત્ર, સંધિથી] સત્ અને સહસ્ત્ર ન. સં. સાસ્ત્ર, સંધિથી] સાચું શાસ્ત્ર (પાખંડ શાસ્ત્ર નહિ તેનું), ધર્મ-નીતિ વગેરેના આધ કરનારું શાસ્ર
પરમાત્મા
સચ્છિદ્ર વિ. [સ'. સ+તિ, સંધિવાળું] કાણાવાળું, છેદવાળું. (૨) (લા.) ખામી-ભરેલું ખાડ-ખાંપણવાળું સ‰દ્ર પું. [સં.તલ, સંધિથી.] અસ્પૃશ્ય ગણાયા હોય તેવા શૂદ્રવર્ણના માણસ અને સમૂહ સ-જગ જુએ સોંગ.’ [‘સજડ-માાણ.' સજ-બંબ (બખ્ખ), સજ-બાણ જએ ‘સજજડ-બંખઃસહા-સજડી સ્ત્રી. [જુએ ‘સડ,’- પ્રિર્ભાવ + ગુ. ઈ** ત...] ખીચાખીચ ભરાઈ રહેલું એ. (૨) ક્રિ.વિ. ખીચાખીચ
ન
સજિયું ન. ગાડાના કઠાડામાંથી ઊષમાં સોંસરવા નાખેલા ભાલે. (૨) જેની સાથે ગરેડી રાખવાનાં ઢીંગલાં