Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1122

← આ આ
બ્રાહ્મી
સ સ સ સ સ ગુજરાતી
નાગરી
સર્પ છું. [સઁ.] ભારતીય આર્ય વર્ણમાળાના અધેાષ અસ્પર્શ મહાપ્રાણ દંત્ય મચેંજન
સખત રીતે પકડાઈ રહે તેવા સંચા કે યંત્ર. (૩) (લા.) ગૂંચવણ, મુશ્કેલી. (૪) કામ્, કમને [વિાવાળું સ-કંટક (-કટક) વિ. [સં.] કાંટાવાળું. (ર) (લ.) સ-કુટુંબ’સ-કંપ (-કેમ્પ) વિ. [સં.] કંપવાળું, કંપતું, ધ્રૂજતું, થરથરતું [હાય તેવું સકામ વિ. [સં.] કામનાવાળું, (ર) જેમાં કૂળની ઇચ્છા સકાર` પું. [સં.] સ' વર્ણ. (૨) ‘સ' ઉચ્ચાર સ-૩ાર` પું. [સં. શ્રીાર, અČ. તદ્દભવ] જુએ ‘શ્રીકાર.’ [॰ આલવે (૩.પ્ર.) સારું નીવડયું. • પડવા (રૂ.પ્ર.) ટેક જાળવવી. છ મળવા (રૂ.પ્ર.) (અરુચિનું કથનઃ) વિવેક હવેા. (ર) માલ કે શક્તિ હોવાં]
સર પૂર્વગ. [સં. જૂનું સં. લાવ, અ.મી. સમાસમાં સાથેના અર્થ આપવા પૂર્વ પદ્મમાં] સાથે ‘સપુત્ર' ‘સપનાૌક' વગેરે (બધા ખત્રી.) સર્વે પૂર્વગ. [સં. સુ > સ’ કર્મધારયના ભાવથી ‘સારું’શેભન’ એ અર્થમાં પૂર્વપદમાં] સારું ઃ ‘સ-પૂત' ‘સ-ન્નત' વગેરે સઈ (સે) પું. સિં, સૌચિ > પ્રા. સોશ્ય-] સૂર્ય, દરજી, [દરજીઓના મહેલા સઈ-વાઢ (સ-વાય) . [જુએ સઈ ૧ + 'વાડ,'] સઈસ (સૈસ) જુએ ‘સાઈસ.’ સટમ જુએ ‘સાકટ મ’
મેરાઈ
d.
સ-કર્યું. વિ. ખારદાન કે વાસણ સહિતનું (વજન કરેલું) સકર્યું જૂના પ્રકારની સાળમાં તેર મૂકવા માટે રાખેલા ખાંચા પાડેલે। વણકરના જમણા હાથ તરફ રહેતા થાંભલે
સરવું સ.ક્રિ. [વા.] તાણીને બાંધવું, જકડીને બાંધવું, જકડવું. સમ્રતાનું કર્મણિ,ક્રિ, સકઢાવવું કે.,સ.ક્રિ. સઢાવવું, સકડાવું જુએ ‘સડવું'માં.
સકતા હું. મગજમાં લેાહી ચડી જવાના એક રાગ સજ્જન॰ ન. [સં. રાન, અર્વાં. તલવ] જુએ ‘શકુન.’ સત જ ‘સગન.’ સમ્ર(-)૨-કંદ (-ક૬) ન. [સં. 1 > પ્રા. સારા + સં.] જએ ‘શકરિયું.’
સ*(-૭)ર-કાળું (-કાળું) ન. [સં. રાજેરા > પ્ર. સવ! + જૂએ ‘કાળું.'] ભરું કાળું [ખાઈને જીવનારું (જંતુ) સ(-૪)ર-ખાર વિ. [. ‘શક્કર-ખેર્] ફક્ત સાકર સ(-)ર-ટેટી જુએ ‘શકરટેટી’ સ-કરણ વિ. [સં.] ઇંદ્રિયાવાળું, સેંદ્રિય, ઑર્ગેનિક,’ સ(-)ર-પાર જુએ ‘શકરપારા.’
Jain Education International_2010_04
[(૩) તાફાની
સકરાવવું, સારાવું જએક ‘સકારવું'માં સ(-)રિયું જુએ ‘શકરિયું.’ સ-કણુ વિ. સં.] કાનવાળું. (૨) (લા.) ચઢ્ઢાર, સાવધાન, સકર્મક વિ. [સં.] જેને કર્મની જરૂર હોય તેવું (ક્રિયાપદ). (વ્યા.) [વાન, સુભાગી, નસીખાર સકર્મી વિ. [સં. સુ-†, પું.] કર્મી, ભાગ્યશાળી, ભાગ્યસકલ(-ળ) વિ. [સં.] બધું, સળં, તમામ સકલંક (-લ) વિ. [સં.] કલંકવાળું, બધાવાળું. (૨) (લા.) કલંકિત સકલપ્ત સ્રી. [અર. સિકલાત્] મુલાયમ ઊનનું કાપડ, સકળ જએ ‘સકલ.’
[બનાત
]
સસંચા,-જો (સચે!,-ન્ને) પું. [ફ્રા. શિકંજહું અપરાધીએને સજા કરવાના એક પ્રકારના સંચા, હેડ. (ર)
સ-કારણ વિ.,કિં.વિ. [સં.] કારણવાળું, હેતવાળું, સહેતુક સમ્રારલું સક્રિ. [જુએ ‘સિકારવું] જએ સિકારવું.’ સકરાવું કર્માણ,ક્રિ સકરાવવું પ્રે,સક્રિ
સકારાંત (કારાત) વિ. [સં. સ ્+મસ] જેને છેડે ‘સ' વર્ણ આવ્યા હોય તેવું (પદ શબ્દ વગેરે)
સકારા યું. સાળના તાંતણાને સરખા રાખનારી લાકડી કે ચાપ, સાળ-વતરણું
સકાવા પું. [અર. સકાવહું] નાહવા માટેના નાના હોજ. (૨) નળની ચકલી. (૩) પાણી પીવાનું વાસણ સકુચી સ્રી. એ નામની માછલીની એક જાત સ-કુટુંબ (-કુદ્રુમ્બ) વિ.,ક્રિ.વિ. [સં.] કુટુંબ સાથેનું, કુટુંબસહિત, સકમ, સાર્કેટમ [ગુસ્સા સાથે સ-ક્રેપ વિ. [સં.] કાપવાળું, ગુસ્સે થયેલું. (૨) ક્રિ.વિ. સારું ન. [ફા, સમ્રારહ્] જએ કારુ.’ સક્ક("#ા)ઈ (સક્રે, સકાઈ) વિ. [જુએ સન્ક્રો' + ગુ ‘આઈ ’- ‘આઈ’ ત.પ્ર.] સિક્કાદ્દાર. (ર) (લા.) બનાવટી ન હોય તેવું, નંખરી. (૩) સુંદર, માનું સક્કર-કંદ (-કન્હ) જુએ ‘સકર-કંદ’ – ‘શકરિયું.’ સક્કર-કાળું જએ સકર-કાળું.’ સર-ખાર જુએ ‘સકર-ખેર.’ સક્કર-ટેટી એ ‘સકર-ટેટી'-શંકર-ટેટી.' સર-પારી જઆ ‘સકરપારા’- શંકર-પારા.’ સક્કરિયું જુએ ‘સકરિયું’–શકરિયું.'
સસ વિ. સં. સુષ દ્વારા] સારી રીતે કસેલું શકાઈ જએ સાઈ.’
સક્કા-દાર વિ. [જુએ ‘સક્રો' +કા, પ્રત્યય] (લા.) ઘાટીલું. (૨) ભભકદાર, મેહક સટ્ટો છું. પથ્થરની લખેી, શબ્બે
સક્કોરે પું. [કા. ‘સિક્ક’ સિક્કો.] (લા.) સુંદર છાપ (૨) સુંદર ઘાટ. (૩) સુંદર દેખાવ. (૪) રુઆબ, રફ સક્ત વિ. [સં.] ચેાટેલું. (૨) આસક્તિવાળું સત્તુ પું. [સં.] સાથવા. (ખાદ્ય)