Page Text
________________
વાહવાહિં,
૨૦૧૧
૧ળ
વાહવાહિયું વિ. જિઓ “વાહ-વાહ' + ગુ. “ઈયું” તે.પ્ર.] કલમ વાળી (રૂ.પ્ર.) એક છોડ ઉપર બીના છોડની
વા વાહ કરનારુ. (૨) વાહ વાહનું કારણ આપનારું કલમ કરવી. કમ્મર (કે કેટ) વાળવી (કેડથ) (રૂ.પ્ર.) વાહવાહી સી. [+ ગુ. “દ” ત ] શાબાશી, ધન્યવાદ. ખૂબ મહેનત કરવી. છેકે વાળ, માં વાળવું (માં:-) [લેવી, લૂંટવી (ર.અ.) લોકોની પ્રશંસા મેળવવી] (રૂ.પ્ર.) મરનાર પાછળ સીઓએ કાણ કરવી. જીભ વાહs (વાવું) સક્રિ. [સં વઢનું છે. વાર્ દ્વારા] (લા.) વાળવી (રૂ.પ્ર.) સારા શબ્દ કહેવા ઢગલે વાળ (રૂ.
છેતરવું, “ તવું, ઠગવું (અત્યારે આ ધાતુ પ્રચારમાં ભાગ્યેજ પ્ર.) ઢગલો કર. મન વાળવું (રૂ.પ્ર.) સંતોષ રાખ. રહો છે.)
[પરમેશ્વર વરસી વાળવી (રૂ.પ્ર.) વાર્ષિક શ્રાદ્ધ અને ભેજન પતાવવાહિત વિ [અર.] એક અને અનન્ય. (૨) (લા.) ખુદા, ૬. હાથ વાળવા (રૂ.પ્ર.) અદબ કરવી] વળવું કર્મણિ, વાહિદ-શાહિદ કિં.વિ. [અર.] પ્રભુની સાક્ષીએ
કિ. વળાવવું પુનઃ પ્રે, સ.ક્રિ. જુઓ “વળવુંમાં. વાહિની સી. [સં.] નસ, રસ, ધમની. (૨) સેના, સૈન્ય, થાળ(-ણું)દ . [જ એ “વાળ” દ્વારા.] નાપિત, નાચી, હજામ, કેજ, લશ્કર
ઘાંયજે. (એ એક જ્ઞાતિ અને એવો એનો પુરૂષ.). (સંજ્ઞા.) વાહિની-પતિ મું. [સં.] સેનાપતિ
વાળ(-શું દ(-દેણ સ્ત્રી. [ + ગુ. “અ૮-એ)ણ સ્ત્રી પ્રત્યય]. વાહિયાત સી. [અર. “વાહીનું બ.વ.) નકામી, અથહીન વાળ(મું)દાણી સ્ત્રી. [ + ગુ. આણ' સ્ત્રી પ્રત્યયો, વાત. (૨) વિ. નકામું, અર્થહીન
વાળં(-ણ)દિયાણી સ્ત્રી. [ + ગુ. “ઇયું” ત.પ્ર. + આણી' વાલિયું વિ. [સ.] માલ વગરનું ભિક્] છેડાયેલું પ્રત્યય] વાળંદ જ્ઞાતિની સ્ત્રી વહેલ, -હું વિ. જિઓ “વાહવું + ગુ. “લ'-'હું' બી. વાળા, પં. [.પ્રા. વા>િ જ.. “વાલાક' સં. ૨૮મી વાહોલિયે છું. જિઓ “વા' દ્વારા.] વાયુ, પવન, વા, હવા સાથે શકય સંબંધ] શેત્રા અને તળાજાના ડુંગરથી દક્ષિણ(પદ્યમાં.)
[(૩) (લા.) વજનમાં કેરું માં લાંબધાર અને મરધાર સુધી ગેહિલવાડને પ્રદેશ. વાઘ વિ. સિં] ઉપાડીને લઈ જઈ શકાય તેવું. (૨) (સંજ્ઞા.) વાળ ધું. [સ. વા] કેશ, મેવાળ, બાલ, નિમાળે. [૦ગ્ન વાળાકી વિ. [+ ગુ. ‘ઈ' ત...] વાળા પ્રદેશને લગતું તૂટ, ૦ના વાંકે થવે (રૂ. પ્ર.) જરા પણ ઈજા ન થવી. વાળા-કંચી, -છી સી. [જઓ “વાળા' + “કંચી,-છી.] ૦ વટા કરાવવા (ઉ.પ્ર.) બાળકના બાળ-મેવાળા ઉતારવાનો સેનાની વાળાની બનાવેલી દાગીના ધોવાની કચડી માંગલિક વિધિ કરો]
વાળાગરણું વિ. નિશ્ચિત. (૨) મૌલિક નહિ તેવું. (૩) વાળવાળ (ધાન્ય-ધોળ્ય) સી. જિઓ “વાળ + કાળનું.1 લા.) બાદલું, તકલાદી
એિક રોગ (લા.) આમતેમ સમઝાવવું એ, વાતને ટંકી કરવા યુક્તિથી વાળાધું બે (-ધુમબે) મું. શેરડીમાં આવતો એ નામનો સમઝાવવું એ. (૨) સાચવણી, સંભાળ, (૩) રીત-ભાત, વાળા-ચૂંક સી. [જ એ “વાળો' + “ચંક.'] તારની નાની સચતા
ખીલી
વાળાને બનાવેલો પંખો વાળ છે !. [ઇએ “વાળ દ્વારા.] ( તુકારમાં) વાળ વાળા-
વિજ પું [જએ “વાળ + “વીંજણે.'] સુગંધી વળ-ઝા (વાળ્ય-ઝાડથ) સી. [જ આ “વાળવું + ‘ઝાડવું.'], વાળા-વેલ (હય) સ્ત્રી. [જ વાળેલ.] એ નામની વાળ-ઝુંડ (વાય-ઝડશે) સ્ત્રી. જિઓ વળવું' + “ઝડવું.'] એક વેલ વાળી ચોળી સાફ કરવું એ [કપડાની ટેપો, ‘વિગ' વાળિયે મું. જિઓ “વાળવું' + ગુ. Wયું” ક.પ્ર.] ખળામાં વાળ ટોપી સ્ત્રી. [જઓ “વાળ' + ‘પી.'] વાળથી ગુંથેલા અનાજ વાવતાં રહેતા ડંકા-કુશકાંવાળે કચરો, ઊપણે વાળણ ન. [જ “વાળવું' + | ‘અણુ” ક. પ્ર.] વાળી વાળું ન. [સં. વિ > પ્રા. વિક્રમ- > “વિયાળુ'
લેવું એ, અસર ધોઈ નાખવી એ. (૨) વાળા કાલે “ન્યાળુ'] સાંઝ પછીનું ભેજન કરે. (૩) પ્રતીકાર, ઉપાય
| વાળુ સ્ત્રી. [સં. વાWI>પ્રા. વાજીમાંવેળુ, વેકર, રેતી વાળદ ન. આંખની પાંપણમાં થતું ઝીણું જંતુ પિરાણે વાળ કટ વિ. સી. [હિલવાડનું એક ગામ ત્યાંની પેદાશ] વાળ-પગ કિ.વિ. [જ એ “વાળ” + “પગ' દ્વારા ] માંડ માંડ, એક ઉત્તમ જાતનો બાજરી વાળલોચન ન. [સં. વાઇ-ન્નન] મેવાળા ચંટી કાઢવા વાળુ-ટાણું ન. [ઓ “વાળું” + ‘ટાણું.'] સાંઝ પછીને એ. (જેન.)
ભજન કરવાનો સમય વાળવાણી સ્ત્રી. જિઓ “વાળવું' દ્વારા] સાવરણી, ઝાડુ વાળુ-પાણી ન, બ.વ. [જઓ “વાળું' + પાણી.'] જ વાળ-વાંકડું ન. અશુભ મુહૂર્ત
[‘વાળુટાણું.” વાળવું એ “વળવું માં. (૨) પાછું ફેરવવું. (૩) (ઝાડુથી) વાળુ-વેળા સ્ત્રી, જિએ “વાળુ+ સં. જેઠા.] જુઓ ખસેડવું, સફ કરવું. (૪) ગડી પાડવી. [ ઝાડવું, ૦ -વાળું વિ. [સં. ૧પ-> પ્રા. વાત્રક-] સ્વામિત્વવાચક ઝૂકવું (રૂ.પ્ર.) ઝાડી ઝપટી સાફ કરવું. વાળી આપવું ત.ક. મુખ્ય નામને લાગે છે : “મુછવાળું ‘દાઢીવાળું” (રૂ.પ્ર.) માગણા પેટે જમા આપવું. (૨) ફરજ અદા વગેરે અનેક કરવી. વાળી લાવવું (રૂ.પ્ર.) હાંકી લાવવું. વાળી લેવું વાળેવી સ્ત્રી સસણી, વરાધ, ભરાણી, બ્રૉકે ન્યુમોનિયા’ (રૂ.પ્ર.) માગણા પેટે કાપી લેવું. (૨) આપેલ બાદ કરી વાળા ડું [ઓ “વાળ' + ગુ. ‘આ’ સ્વાર્થે ધાતુનો વધારાનું લેવું દેવું. ઊંધું વાળવું (ર.અ.) બગાડી નાખવું. તાર. (૨) સ્ત્રીઓને પગે પહેરવાનો એક દાગીને. (૩)
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |