Page Text
________________
અ-સ્પૃહ
૧૬૪
અસ્વાર
અ-સ્પૃહ વિ. [સં] પૃહા વિનાનું. કામના વિનાનું, નિસ્પૃહ અ-સ્વજાતિ, -તીય વિ. [સં.] પિતાની જાતિનું ન હોય તેવું અ-સ્પૃહણીય વિ. [સં.] સ્પૃહા-ઝંખના ન કરવા જેવું બીજી જાતિનું, વિજાતીય. (૨) બીજી જ્ઞાતિનું. (૩) સ્થાન અસ્પૃહા શ્રી. સિ.] ઝંખનાને અભાવ
અને પ્રયત્ન સમાન ન હોય તેવું (સ્વરવ્યંજન), વિજાતીય અ-ર-ફટિક વિ, [સં.] ઘાટઘટ વિનાનું, જેના પાસા પડયા સ્થાન-પ્રયત્નનું. (વ્યા.) નથી. તેવું, “મોર્ફસ' (અ. ત્રિ.).
અ-સ્વતંત્ર (તત્ર) વિ. [સં] સ્વતંત્ર નથી તેવું, પરતંત્ર, અ-સ્કુટ વિ. [સ.] નહિ ખીલેલું, અવિકસિત. (૨) અસ્પષ્ટ, પરાધીન, (૨) બીજાની નીચે રહી કામ કરનારું, તાબેદાર.
અન્યત. (૩) (લા.) તેતડું, બડબડિયું. (૪) સંદિગ્ધ (૩) બીજાની નીચે રહી જીવન જીવનારું અર્જુટતા સ્ત્રી. [સં.] અ-ક્ટ હોવાપણું
અ-સ્વતંત્રતા (-સ્વતન્ચ) સ્ત્રી. [સં.] અસ્વતંત્ર હોવાપણું અ-કુટિત વિ. [સં.) નહિ ખીલેલું, અવિકસિત
અસ્વર . [સં.] સ્વર સિવાયને વ્યંજન. (૨) વિ. સ્વરઅસ્ફટિતતા સ્ત્રી. [સં.] અસ્ફટિત હોવાપણું. અવિકસિતતા અવાજ વિનાનું. ધીમાઅત્યંત મંદ અવાજવાળું. (૩) અ-રોટક વિ. [સં.] સ્ફોટક નહિ-ધડાકે થાય નહિં તેવું સ્વરભાર વિનાનું ‘અ –એકસટેડ.” (વ્યા.) (૪) મંગું અટકતા સ્ત્રી, [સં.] અસ્ફોટક હેવાપણું
અ-સ્વરિત વિ. [] જેમાંથી અવાજ નીકળ્યો નથી તેવું. અમ્બાબ જ અસબાબ,”
(૨) ખૂબ નીચા અવાજવાળું. (૩) જેના ઉપર બલાત્મકઅસ્મત જ “ઇસ્મત.'
આઘાતાત્મક કે સાંગીતિક સ્વરભાર નથી તેવું, અસ્વર, અન્અમદીય વિ. [સં.] અમારું. (૨) આપણું
એસન્ટેડ' (વ્યા.).
સ્થિતિ. (વ્યા.) અમદીયતા સ્ત્રી. [સં.] અમારાપણું, (૨) આપણાપણું અસ્વરિતતા સ્ત્રી. [સં] અસ્વરિતપણું, સ્વરભાર વિનાની અ-મરણ ન. [સં.1 સ્મરણને અભાવ, વિસ્મરણ, વિસ્મૃતિ અસ્વરિતદ્રુતિ-લા૫ ૫. [સં] પોતા ઉપર બલાત્મક સ્વરઅ-સ્મરણીય, અ-મર્તવ્ય, અ-મર્થ વિ. [સં.] યાદ ન ભાર ન રહેવાથી એવી શ્રુતિ (અક્ષર)ને થતો લોપ. (વ્યા.) કરવા જેવું
અ-સ્વર્ગ્યુ વિ. સં.] સ્વર્ગને લગતું ન હોય તેવું. (૨) અસ્માદશ વિ. [૪] અમારા જેવું. (૨) આપણા જેવું સ્વર્ગમાં લઈ ન જાય તેવું, સ્વર્ગમાં જવામાં વિશ્ન કરનારું અ-માર્ત વિ. [સં] સ્મૃતિઓ-ધર્મશાસ્ત્ર પ્રમાણે આચરણ અ-સ્વસ્થ વિ. [સં.] સ્વસ્થ નહિ તેવું, અશાંત, વ્યગ્ર. કરનારું ન હોય તેવું. (૨) સ્મૃતિ-ધર્મશાસ્ત્રને લગતું કે (૨) તંદુરસ્તી બગડી હોય તેવું, બીમાર, માંદું. (૩) બેચેન. અનુકુળ ન હોય તેવું
(૪) જેવા સ્વરૂપમાં જોઈએ તેવું ન હોય તે, “એનોર્મલ” અ-સ્માર્ય વિ. [સં] યાદ ન કરાવવા જેવું
(બ. ક. ઠા.) અસ્મિતા શ્રી. [. મહિમ-“હું છું' (વર્ત., પ. પુ., એ. ૧) અસ્વસ્થતા સ્ત્રી. [.] અસ્વસ્થ હેવાપણું સ, + ત ત.ક.] “હું છું એ ભાવ, પોતાની હયાતી. અસ્વાતંત્ર્ય (-ત-ન્ય) ન. સિં] સ્વતંત્રતાનો અભાવ, પર(૨) હુંપદ, હુંપણું. (૩) ચેતન, ભાન, કેશિયસનેસ' તંત્રતા, પરાધીનતા (બ.ક.ઠા.). (૪) દષ્ટ અને દર્શનશક્તિ-જ્ઞાનશક્તિની અ-સ્વાદ મું. [૪] સ્વાદને-લિજજતને અભાવ, (૨) સ્વાદ એકાત્મતા, મનબુદ્ધિની એકતાની ખાતરી, આત્મા અને ન લેવો એ. (૩) વિ. સ્વાદ વિનાનું, લિજજત વિનાનું બુદ્ધિની એકતાની પ્રતીતિ. (ગ.) (૫) આત્મ-જ્ઞાન. (૬) અસ્વાદ-વ્રત ન. [સ.] સ્વાદ ઉપર સંયમ રાખવાનું વ્રત (ક.મા. મુનશીએ લાવી આપે અર્થ) સ્વદેશાભિમાન, અ-સ્વાદિષ્ઠ વિ. [સ.] સ્વાદ વિનાનું, લિજજત વિનાનું પિતાના દેશ માટેનું ગૌરવ
[ગયેલું, ન સાંભરેલું અસ્વાદિષ્ઠતા સ્ત્રી. [સં] સ્વાદ-વિહીન હોવાપણું અ-મૃત વિ. [સં] યાદ ન કરેલું, યાદ ન આવેલું, ભુલાઈ અપવાદુ વિ. [1] સ્વાદ વિનાનું, બે-સ્વાદ અ-મૃતિ સ્ત્રી. સિં.] સમૃતિને-ચાદદાસ્તને અભાવ, અસ્વાદુનતા સ્ત્રી. [સં.] વાદ-વિહીનતા [પરતંત્ર વિસ્મૃતિ, વિસ્મરણ, (૨) ભૂલકણાપણું [લેહી અ-સ્વાધીન વિ. [સં.] પિતાને અધીન નથી તેવું, પરાધીન, અસ્ત્ર પું. [સ.] કેણ, ખૂણો. (૨) ન. આંસુ, જંગું. (૩) અ-સ્વાધ્યાય પું. [સં.] જુએ “અધ્યાય'. અસ્ફિયત, અલી એ “અસલિયત” અને “અસલી'. અ-સ્વાભાવિક છે. [સં.) સ્વાભાવિક નહિ તેવું, અ-કુદરતી, અહુસૂલ વિ. [અર. અસ્કુલ + ઉલ્લ] મૂળાનું મૂળ, અ-પ્રાકૃતિક. (૨) નિયમથી ઊલટું. (૩) કૃત્રિમ, બનાવટી.
અસલમાં અસલ, આદિ કાળનું, અસલના જમાનાનું (૪) અસંભવિત અ-સ્વ વિ. [૪] જેની પાસે પિતાનું કોઈ નથી તેવું. (૨) અસ્વાભાવિકતા સ્ત્રી, સિં] અસ્વાભાવિક હેવાપણું પારકું. (૩) જેની પાસે ધન નથી તેવું, નિર્ધન, ગરીબ અ-સ્વાભાવિકી વિ., સ્ત્રી. [સં.] કુદરતી નહિ તેવી (ક્રિયા અ-સ્વક, -કીય વિ. [સં] પિતાનું નથી તેવું, પારકું
વગેરે) અસ્વ-તા સ્ત્રી, સ્વ ન. [સં] માલિકી ન હોવાપણું અ-સ્વામિક વિ. [સ.] જેને કેાઈ સ્વામી–ધણ ઘોરી નથી અસ્વત્વ-ભેગી વિ. [સ, પું.માલિકી કે હક ન હોવા તેવું, માલિક વગરનું, નધણિયાતું. (૨) વારસ વગરનું, છતાં બીજાની વસ્તુ વગેરેને કબજે લઈ એને ભેગ કરનારું બિનવારસી
[વિધવા) અ-સ્વચ્છ વિ. [સ.] સ્વચ્છ નહિ તેવું, ગંદું, મેલું. (૨) અસ્વામિકા સ્ત્રી. [સં.] ધણી વિનાની સ્ત્રી (કુમારિકા કે આછર્યા વગરનું (પાણી વગેરે પ્રવાહી)
અ-સ્વામ્ય ન. [સં.] સ્વામીપણાને અભાવ, બિનમાલિકી અસ્વચ્છતા સ્ત્રી. [સં.] અસ્વસ્થ હોવાપણું
અસ્વાર જુઓ “અસવાર'.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |