SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 115
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ही प्रथम आचार्य हैं, जिन्होंने संस्कृत सूत्र शैली में जैन तत्त्वज्ञान को पिरोया है । प्रशमरतिप्रकरण भी संस्कृत में संक्षिप्त शैली में रचित है । प्रशमरतिप्रकरण का तत्वार्थसूत्र से कहीं-कहीं शब्दशः साम्य हैं । साम्य- प्रशमरति - प्रकरण की चार कारिकाओं में तत्त्वार्थसूत्र के सूत्र ज्यों के त्यों विद्यमान हैं । प्रशमरति----सामान्यं खलु लक्षणमुपयोगो भवति सर्वजीवानाम् । साकारोऽनाकारश्च सोऽष्टभेदश्चतुर्धा तु तत्त्वार्थ सूत्र - उपयोगो लक्षणम् । 2 स द्विविधोऽष्टचतुर्भेदः । 3 प्रशगरति - उत्पादविगमनित्यत्वलक्षणं यत्तदस्ति सर्वमपि 1 114 सदसद्वा भवतीत्यन्यथापितानपि तविशेषात् तत्त्वार्थसूत्र—सद्द्रव्यलक्षणम् । उत्पादन्ययध्रौव्ययुक्त सत् । तद्भावाव्ययं नित्यम् 1 अर्पितानपि सिद्ध प्रशमरति - - एतेष्वध्यवसायो योऽर्थेषु विनिश्चयेन तत्त्वमिति । सम्यग्दर्शनमेतच्च तन्निसर्गादधिगमाद्वा 116 तत्त्वार्थसूत्र -- तत्त्वार्थश्रद्धानं सम्यग्दर्शनम् । तन्निसर्गादधिगमाद्वा 17 प्रणमरति - एषामुत्तरभेदविषयादिभिर्भवति विस्तराधिगमः । एकादीन्येकस्मिन् भाज्यानि त्वाचतुभ्यः इति ॥ 8 तत्त्वार्थसूत्र - एकादीनि भाज्यानि युगपदेकस्भिन्नाचतुभ्यः 19 प्रशमरति -- सम्यक्त्वज्ञानचारित्र सम्पदः साधनानि मोक्षस्य । तास्वेकतराभावेऽपि मोक्षमार्गोऽप्यसिद्धिकर: 110 तत्त्वार्थसूत्र - सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणि मोक्षमार्ग: (11 प्रशमरतिप्रकरण की उक्त कारिकाओं में तत्वार्थसूत्र के सूत्र के सूत्र ज्यों के त्यों उद्धृत कर लिये गये हैं । उक्त साम्य प्रशमरतिप्रकरण और तत्त्वार्थसूत्र के एककर्तृत्व का आभास देता है । יון प्रशमरतिप्रकरण की भाष्य के साथ भी काफी समानता है । प्रशमरति में उपयोग को द्विविध साकार एवं अनाकार बताया है । 12 तत्वार्थभाष्य में भी ज्ञानोपयोग को साकार व दर्शनोपयोग को अनाकार शब्दों से उल्लिखित किया है । प्रशमरति में कहा गया है सम्यग्दर्शन, ज्ञान और चारित्र में से एक के भी प्रभाव में मोक्षमार्ग प्रसिद्धिकर है । तास्वेकतराभावेऽपि मोक्षमार्गोऽप्यसिद्धिकरः । 13 इन्हीं शब्दों का भाष्य में भी प्रयोग है । एकतराभावेऽप्यसाधनानि 114 महावीर जयन्ती स्मारिका 78 Jain Education International For Private & Personal Use Only 2-3 www.jainelibrary.org
SR No.014024
Book TitleMahavira Jayanti Smarika 1978
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBhanvarlal Polyaka
PublisherRajasthan Jain Sabha Jaipur
Publication Year1978
Total Pages300
LanguageHindi, English
ClassificationSeminar & Articles
File Size7 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy