________________
મોતીશાહ શેઠ
“લાવે લાવે મોતીચંદ શેઠ નવણ જલ લાવે રે,
નવરાવે મરુદેવીનંદ, પ્રભુ પધરાવે રે.” મુંબઈ ભાયખલામાં શત્રુંજયની ટૂક જેવું આદિનાથ દાદાના દેરાસરનું નિર્માણ કરનાર, કુંતાસરનો ખાડો પુરાવી “મોતીશાની ટૂક' બંધાવનાર, અબોલ પ્રાણીઓ માટે પાંજરાપોળની પહેલ કરી અંગ્રેજોને પણ સાનંદાશ્ચર્યમાં ગરકાવ કરનાર, એક જ દાયકામાં નાનાં-મોટાં મજબૂત વહાણોનો દેશદેશાવર ખેડતો મોટો કાફલો મહાસાગરમાં વહેતો મૂકનાર, પાલિતાણામાં વિશાળ ધર્મશાળા બંધાવનાર, કેટલીય ઉદાર સખાવતો કરનાર, ગોડીજી પાર્શ્વનાથમાં અતૂટ શ્રદ્ધા ધરાવનાર ધર્મનિષ્ઠ – મોતીશાહ શેઠનાં કેટકેટલાં આત્મસ્વરૂપના ગુણ ગાવા? કે જેથી
‘ઉત્તમ ગુણ ગાવતાં, ગુણ આવે નિજ અંગ.” ૧૯મી સદીની શરૂઆતમાં મુંબઈ જ્યારે એક અવિકસિત સાત બેટનો ટાપુ કહેવાતો ત્યારે સં. ૧૮૧૪ની સાલમાં શ્રી અમીચંદ સાકરચંદ માત્ર ૧૩ વર્ષની ઉંમરે રોટલો રળવા ખંભાતથી મુંબઈ આવેલા. મૂળે ક્ષત્રિય જાતિમાંથી વણિક થયેલ હોવાથી ક્ષાત્રતેજ ધરાવતા ઓશવાળોમાંના તે જૈન વિસા ઓસવાળ જ્ઞાતિના હતા. આ અમીચંદ પ્રથમ સોજિત્રા અને પછી ખંભાત આવી વસ્યા હતા. મુંબઈ આવ્યા પછી તેમણે ઝવેરાતનો ધંધો કરવા માંડ્યો હતો અને તેમાં સારું કમાયા પણ હતા. તેમનાં પત્નીનું નામ રૂપાબાઈ હતું. રૂપાબાઈ ખાસ ભણેલાં ન હોવા છતાં વ્યવહારદક્ષ અને કુશળ હતાં. તેમને ત્રણ દીકરા અને બે દીકરી એમ પાંચ સંતાનો હતાં. સૌથી મોટો દીકરો નેમચંદ, નાનો દેવચંદ અને વચલો
રૂપા એ. શેઠ
