Page Text
________________
108
ગુલાબ દેઢિયા
ભલું કરશે તો સારું થશે, બૂરું કરીશ તો બૂરું થશે. એ પંથ પાધરો છે, મને શું પૂછ્યા કરો છો? સત્ અને અસની વાત બધા જ ધર્મોએ, જ્ઞાનીઓએ આ રીતે જ કરી છે. જ્ઞાની કવિ અખો કે કબીરદાસ જેવા મરમીઓની યાદ આ સાખીઓ સાંભળતાં જ આવી જાય છે.
પ્રિયજન કોને ન ગમે ! પ્રિયજનનો મેળાપ કેવો હોય છે ! એ સત્સંગ, એ મેળાપ, એ મહેફિલ માટે કવિ મોંઘા મોલની વાત કરે છે :
‘વિઠે જિની વટે, સો ઘટે શરીરજો; મોંઘા દઈને મટ, પરિયન રખજે પાસમેં.’
જેમની સંગાથે, પાસે બેસતાં દેહનાં દુઃખ ઓછાં થઈ જાય, મટી જાય એવા પ્રિયજનોને તો મોંઘા દામ દઈને પણ પાસે રાખવા જોઈએ. પ્રિયજનથી મોંઘેરું કંઈ નથી. અંતર સુખ દેનાર એ જ છે. અંદર વળવાની વાત, જાતને ઓળખવાની વાત, આત્મનિરીક્ષણની વાત કોણે નથી કરી ? મરમી સંત મેકણદાદા કહે છે,
ખોજ કર ખંત સેં, નાંય કિડાં પરો; નકામી ધોડું કઢીએં, આય તાં મિંજારો.'
ખંતથી, દિલથી, લગાવથી, એકાગ્ર થઈને, ખોજ કર, શોધ કર, તો એ પરમ તત્ત્વ ક્યાંય દૂર નથી. અતિ નિકટ છે. નિરર્થક જ્યાંત્યાં દોડાદોડી કરે છે. એ તો અંતરમાં જ બિરાજમાન છે.
વાદ-વિવાદ, પંથ, જાત, ભેદભાવ, ક્રિયાકાંડ, વાડાબંદી, અહંકાર એ બધાંથી દૂર રહીને સંત મેકણે પોતાના સમયમાં હિંદુ અને મુસ્લિમ ભાવકોને એક કર્યા. જેને સમાજ છેલ્લી પંગતમાં બેસાડતો એવા ગરીબ, અજ્ઞાની જનોને પોતાના કર્યા, અરે ત્યાં સુધી લાલિયા ગધેડા અને મોતી કૂતરાને પોતાના સાથી બનાવી રણના તાપમાં લોકોને પાણી પાયાં.
મેઘકરણ-મેહક૨ણ-મેકરણ અને મેકણ એવું એમના નામની વ્યુત્પત્તિ માની શકાય. કચ્છ ભલે એમની માતૃભૂમિ રહી, કચ્છ અને કચ્છી ભાષાને ન્યાલ કર્યાં પણ મેકણદાદાએ દ્વારકા, ગિરનારમાં વસવાટ પણ કર્યો હતો. બીલખા, જંગી, લોડાઈ અને ધંગમાં બાર-બાર વર્ષ રહી એમણે સત્સંગની સર્વજીવ સેવાની ધૂણી ધખાવી હતી.
નિઃસ્પૃહી એવા કે કચ્છના રાજા રા' દેશળજીએ સામે ચાલીને કોરી (કચ્છનું નાણું) આપવાની વાત કરી તો આ ઓલિયા ફકીરે કહી દીધું,
કોરિયું કોરિયું કુરો કર્યો, કોરિએમેં આય કુડ, મરી વેંધા મેકો ચેં, મોંમેં પોંધી ધૂળ.'
નાણું નાણું શું કરો છો, ધનની લાલચ ખોટી છે. મોત આવશે ત્યારે કોઈ સાથ નહિ આપે. ધનથી બધું ખરીદી શકશો, મોતને નહિ રોકી શકો. ત્યારે મોઢામાં ધૂળ પડશે, બધું ધૂળમાં મળી જશે.
ઢોંગી, ધુતારા, કથાકાર, કુસાધુઓની બોલબાલા દરેક જમાનામાં રહી છે. સંત-કવિ તો એવા બનાવટી ભજનિકોની પોલ ખુલ્લી કરતાં કહી દે છે બેધડક :
| SR No. | 012078 |
| Book Title | Mahavir Jain Vidyalay Shatabdi Mahotsav Granth Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kumarpal Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 2015 |
| Total Pages | 240 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Smruti_Granth |
| File Size | 6 MB |