Page Text
________________
Bestustestostestestetsteste destedetdesetdedo destedededetestetestosteste stedestadestestostestostado do dodadete tootestosteste destacadesode dodade
અધિષ્ઠાયક યક્ષ આદિ તેમનું સાંનિધ્ય કરતા. પ્રાચીન ગ્રંથોમાં અને પ્રશસ્તિઓમાં આ પ્રમાણે ઉલેખ છે :
ચકરી ભગવતી વિહિત પ્રસાદા: શ્રી મેસતુંગગુર નદેવ વંદ્યાઃ
આ ઉલેખથી જાણી શકાય છે કે સમ્યગ્દષ્ટિ દેવો પણ તેમનું સાનિધ્ય કરતા. શ્રી મેરૂતુંગસૂરિ દ્વારા પ્રતિબંધ :
શ્રી મેરૂતુંગસૂરિજીએ પ્રતિબધેલ નૃપતિઓ પૈકીના સાચેરના રાજા રાઉ પાતા, નરેશ્વર મદનપાલ, ઈડરપતિ કુંવર સુંદરદાસ, જબુરેશ રાઉ ગજમલ ગદુઆ, જીવનરાય આદિ છે. આ નૃપતિઓને પ્રતિબોધીને શ્રી મેરૂતુંગસૂરિજીએ જૈનાચાર્યોમાં ઉત્તમ કોટિનું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે. હવે શ્રી મેરૂતુંગસૂરિના સાહિત્યક્ષેત્રનું નિરીક્ષણ કરીએ. શ્રી મેતુંગસૂરિ રચિત ગ્રંથ :
તેઓએ રચેલ સાહિત્ય જન સંસ્કૃતિનું અને ભારતીય સાહિત્ય મહામૂલું અંગ છે. અહીં એને નાખેલ્લેખ તેમ જ કિંચિત્ પરિચય આ મુજબ છે : (૧) ષદને સમુચ્ચય: આ ગ્રંથની એક હસ્તપ્રત મુંબઈની સેન્ટ્રલ લાયબ્રેરીના
સંગ્રહમાં છે. છ દર્શનેની સંક્ષિપ્તમાં તુલના કરી એગ્ય નિર્ણય કર્યો છે. ગ્રંથ સરળ
અને સુબેધ છે. (૨) મેરૂતુંગ વ્યાકરણ : આ ગ્રંથના અપરનામ “બાલાવબોધ વ્યાકરણકુમાર વ્યાકરણ
પણ પ્રાપ્ત થાય છે. આ ગ્રંથ અદ્યાપિ અપ્રગટ છે. પ્રાયઃ આ વ્યાકરણ પર તેઓ
રચિત વૃત્તિ પણ છે. - . (૩) જન મેઘદૂત મહાકાવ્યં અપર નામ નેમીદ્દત મહાકાવ્ય : મહાકાવ્યની કોટિના આ
ગ્રંથમાં કર્તાએ શ્રી નેમિનાથ ભગવાન અને રામતીના સંબંધ ઈત્યાદિનું વર્ણન કર્યું
છે. ચાર સર્ગમાં અને મંદાક્રાંતા છંદથી અલંકૃત છે. (૪) ધાતુ પારાયણઃ આ ગ્રંથમાં વ્યાકરણમાં આવતા ધાતુઓનાં નિયમ અને રૂપોનું
કર્તાએ વિશદ વર્ણન કરેલ છે. (૫) રસાધ્યાય વૃત્તિ: કંકાલય રચિત આ ગ્રંથની વૃત્તિ શ્રી મેરૂતુંગસૂરિએ સં. ૧૪૪૩ માં
પાટણમાં રહીને ભડીગના પુત્ર રાઉલ ચંપકની વિનંતીથી રચી. વૈદક વિષયક આ
ગ્રંથમાં-વૃત્તિમાં સુંદર માર્ગદર્શન મળી રહે છે. (૬) સપ્તતિભાષ્ય ટીકાઃ કર્મગ્રંથને લગતા આ ગ્રંથ પર વિશદ વિવેચનાત્મક સંસ્કૃત
ટકા શ્રી મેરૂતુંગસૂરિએ રચેલ છે.
DEય શ્રી આર્ય કયાણા ગૌતમ સ્મૃતિગ્રંથ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 012034 |
| Book Title | Arya Kalyan Gautam Smruti Granth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kalaprabhsagar |
| Publisher | Kalyansagarsuri Granth Prakashan Kendra |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1160 |
| Language | Hindi, Sanskrit, English |
| Classification | Smruti_Granth & Articles |
| File Size | 35 MB |