________________
કઈ વસ્તુ અત્ત કહી શકાય,
૧૧૭
પડી ગયેલું, ભુલાઈ ગયેલું, નષ્ટ થએલું (કઈ લઈ ગયેલું), ઘરમાં રહેલું, સ્થાપન કરેલું, અને દાટેલું, આ સર્વ પરનું ધન બુદ્ધિમાન જીવાએ ધણુના આધ્યાસિવાયકેઈપણ વખત લેવું નહિ. ૬૬.
(ચોરી કરનાર ધન જ લે છે એટલું નહિ પણ સાથે તેનું બીજું પણ નાશ કરે છે.)
अयं लोक परलोको धर्मों धैर्य धृतिर्मतिः। मुष्णता परकीयं स्वं मुषितं सर्वमप्यदः ॥ ६७॥
પરનુ ધન ચારનાર માણસે તેનું ધનજ લૂટયું છે એટલું જ નહિ પણ તેની સાથે તેને આ ભવ, પરભવ, ધર્મ, ધૈર્યતા, ધ્રુતિ અને મતિ આ સર્વ ચેરેલું છે એમ સમજવું. કેમકે ધન લુંટાયાની ગમગીનીમાં તેને આ ભવ બગડે છે, ધીરતા રહેતી નથી, શાંતિમાં ખલ પડે છે અને બુદ્ધિ ગુમ થઈ જાય છે. માટે એક ધન ચારનારે ધનજ લુ ટયું એમ નહિ પણ તેણે આ સર્વ વસ્તુઓનો નાશ કર્યો છે એમ સમજવુ. ૬૭.
જીવહિંસાથી પણ ચરીને દેષ અધિક છે. एकस्यैकक्षणं दुःख मार्यमाणस्य जायते । सपुत्रपौत्रस्य पुनर्यावज्जीवं हृते धने ॥ ६८॥
એક જીવને મારવામાં આવે છે તે મારતાં એક ક્ષણવાર મરનાર જીવને દુખ થાય છે, પણ ધનનું હરણ કરવાથી તે તેના પુત્ર પૈત્રાદિ આખા કુટુંબને યાવત્ જીવ પર્યંત દુઃખ થાય છે. ૬૮
चौर्यपापद्रुमस्येह वधबंधादिकं फलम् ।।
जायते परलोके तु फलं नरकवेदना ॥ ६९ ।। ચેરી રૂપ પાપવૃક્ષના ફલે આ ભવમાં વધ બ ધાદિકથી અને પરમાં નરકની વેદનાએ કરી ભેગવવાં પડે છેદળ
दिवसे वा रजन्यां वा स्वप्ने वा जागरेपि वा। सशल्य इव चार्येण नैति स्वास्थ्य नरः क्वचित् ॥ ७० ॥
શરીરમાં રહેલ શલ્યવાળા માણસની માફક દિવસે અથવા રાત્રે સ્વપ્નમાં કે જાગૃતમાં ચોરી કરવાવાળો માણસ કોઈ પણ વખત શાંતિ પામતે નથી. ૭૦