________________
કવિતા
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર-આત્મસ્થા વેળા કલ્પિત વાતો કરવાની મને બહુ ટેવ હતી આઠમા વર્ષમાં આઠમા વર્ષે મેં કવિતા કરી હતી, જે પાછળથી તપાસતા સમાપ હતી
અભ્યાસ એટલી ત્વરાથી કરી શક્યો હતો કે જે માણસે અભ્યાસમાં મને પ્રથમ પુસ્તકને બધા દેવો શરૂ કર્યો હતો, તેને જ ગુજરાતી વર કેળવણી ઠોક પામીને તે જ ચોપડીનો પાછો મે બોધ કર્યો હતો ત્યારે કેટલાક કાવ્યગ્રંથો મે વાગ્યા હતા તેમજ અનેક પ્રકારના બોધગ્ર–નાના–આડાઅવળા મે જોયા હતા, જે પ્રાયે હજુ સ્મૃતિમાં રહ્યા છે ત્યાસુધી મારાથી સ્વાભાવિક રીતે ભદ્રિકપણું જ ભદ્રિકપણું સેવાયું હતું, હુ માણસ જાતને બહુ વિશ્વાસુ હતો, સ્વાભાવિક મૃષ્ટિરચના પર મને બહુ પ્રીતિ હતી
મારા પિતામહ કૃષ્ણની ભકિત કરતા હતા. તેમની પાસે તે વયમાં કૃષ્ણકીર્તનના પદો મે સાભળ્યા હતા, તેમજ જુદા જુદા અવતારોમાં અવતારો સબધી ચમત્કારો સાભળ્યાં હતા, જેથી મને ભકિતની માત સાથે તે અવતારમાં પ્રીતિ થઈ હતી, અને રામદાસજી નામના કઠી બંધાવવી સાધુની સમીપે મે બાળલીલામા કંઠી બંધાવી હતી, નિત્ય કૃષ્ણના દર્શન કરવા જતો, વખતોવખત કથાઓ સાભળતે, વારંવાર આવતારો સંબધી ચમત્કારમા હુ મેહ પામતે અને તેને પરમાત્મા માનતો, જેથી તેનુ રહેવાનું સ્થળ જોવાની પરમ જિજ્ઞાસા હતી તેના સંપ્રદાયના મહત હોઈએ, સ્થળે સ્થળે ચમત્કારથી હરિકથા કરતા હોઈએ અને ત્યાગી હોઈએ તે કેટલી મજા પડે ? એ જ વિકલ્પના થયા કરતી, તેમજ કઈ વૈભવી ભૂમિકા જો કે સમર્થ વૈભવી થવાની ઇચ્છા થતી, “પ્રવીણસાગર’ નામનો ગ્રંથ તેવામા મે વાચ્યો હતો, તે વધારે સમજપો નહોતો, છતા સ્ત્રી સબધી નાના વિકલ્પો કેવા પ્રકારના સુખમાં લીન હોઈએ અને નિરુપાધિપણે કથાકથન શ્રવણ થતા ? કરતા હોઈએ તો કેવી આનંદદાયક દશા, એ મારી તૃષ્ણા હતી ગુજરાતી ભાષાની વાચનમાળામાં જગકર્તા સબંધી કેટલેક સ્થળે જગતકર્તાની બોધ કર્યો છે તે મને દઢ થઈ ગયો હતો, જેથી જૈન લોકો ભણી મારી દઢતા
