________________
રમ
ચર્યા
દશા
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર-આત્મકથા ના કહી હતી, એટલે નિરૂપાયતાથી ક્ષમા ઇચ્છી લઉં છું. પારિરામિક વિચારથી તે સ્મૃતિની ઈચ્છાને દબાવી તે જ સ્મૃતિને સમાવી, તે વય–ચર્યા ધીરે ધીરે બનશે તે, અવશ્ય ધવળ–પત્ર પર મૂકીશ, તપ, સમુચ્ચયવયચર્યા સભારી જઉં છું -
સાત વર્ષ સુધી એકાત બાળવયની રમતગમત સેવી હતી સાતથી અગીયા- એટલુ મને તે વેળા માટે સ્મૃતિમાં છે કે વિચિત્ર કલ્પના–કલ્પ
ધાના નાનું સ્વરૂપ તે હેતુ સમજ્યા વગર–મારા આત્મામા થયા કરતી
હતી રમતગમતમાં પણ વિજય મેળવવાની અને રાજેશ્વર જેવી
ઊંચી પદવી મેળવવાની પરમ જિજ્ઞાસા હતી. વસ્ત્ર પહેરવાની, વર્તનમાં વિદેહી સ્વચ્છ રાખવાની, ખાવાપીવાની, સૂવાબેસવાની, બવી વિદેહી દશા
હતી, છતાં હાડ ગરીબ હતુ એ દશા હજુ બહુ સાભરે છે. અત્યારનું વિવેકી જ્ઞાન તે વયમાં હોત તો મને મોક્ષ માટે ગઝી જિજ્ઞાસા રહેત નહીં એવી નિરપરાવી દશા હોવાથી પુન પુન તે સાંભરે છે
સાત વર્ષથી અગિયાર વર્ષ સુધીનો કાળ કેળવણી લેવામાં હતો આજે મારી સ્મૃતિ જેટલી ખ્યાતિ ભોગવે છે, તેટલી
ખ્યાતિ ભોગવવાથી તે કઈક અપરાવી થઈ છે, પણ તે કાળે કેળવણમાં બળ- નિરપરાધી સ્મૃતિ હોવાથી એક જ વાર પાઠનું અવલોકન કરવુ વાર ઋત્તિ પડતું હતું, છતાં ખ્યાતિનો હેતુ નહતો, એટલે ઉપાધિ બહુ
ઓછી હતી રમૃતિ એવી બળવત્તર હતી કે જેવી સ્મૃતિ બહુ જ થોડા મનુષ્યોમાં આ કાળે, આ ક્ષેત્રો હશે અભ્યાસમાં પ્રમાદી બહુ હતો વાતડાહ્યો, રમતિયાળ અને આનદી હતો પાઠ માત્ર
શિક્ષક વચાવે તે જ વેળા વાચી તેનો ભાવાર્થ કહી જતો એ સર્વથી એકત્વ- ભણીની નિશ્ચિતતા હતી તે વેળા પ્રીતિ–સરળવાત્સલ્યતા
મારામા બહુ હતી, સર્વથી એકત્વ ઇચ્છત, સર્વમા ભ્રાતૃભાવ હોય તો જ સુખ, એ મને સ્વાભાવિક આવડ્યું હતુ લોકોમાં કોઈ પણ પ્રકારથી જુદાઈના અડ્ડો જોતો કે મારુ અત નરવ રડી પડતુ તે
જામ એકાય- ભલી ચારે તે જ વસતિયાળ અને આ અભ્યાસમાં પ્રમાણ
ભાવ
