________________
२४
आचारामुत्रे
शुभाशुभकर्मविपाकोपदर्शनं धर्मकथा । किञ्च तिर्थङ्करचक्रवर्त्त्यादिचारित्रवर्णनं धर्मकथा । तस्या अनुयोगः धर्मकथानुयोगः ।
धर्मकथा (४) - निर्वेदनी भेदात् ।
चतुर्विधा – (१) - आक्षेपणी - (२) - विक्षेपणी- (३) - संवेदनी
आक्षेपण्यादिधर्मकथाभिराक्षिप्ताः विक्षिप्ताः संवेदिता निर्वेदिताः सन्तो भव्यप्राणिनश्चारित्रं प्राप्नुवन्ति ।
किनारे लगाने वाला, अर्थात् शुभस्थान में पहुंचा देनेवाला धर्म कहलाता है ।
उस धर्म की कथा अर्थात् भगवान की देशना जिसमें पाई जाय उसे धर्मकथा कहते हैं । अथवा अहिंसा आदि की प्ररूपणा धर्मकथा कहलाती है । अथवा श्रुत और चारित्र की प्रधानता वाली कथा को धर्मकथा कहते हैं । अथवा शुभ और अशुभ कर्मफल को प्रकाश करना धर्मकथा है । या तीर्थकर चक्रवर्ती आदि महापुरुषों का चरित्र वर्णन करना धर्मकथा है । उसके अनुयोग–व्याख्यान को धर्मकथानुयोग कहते हैं ।
धर्मकथा चार प्रकार की हैः- (१) आक्षेपणी (२) विक्षेपणी (३) संवेदनी और (४) निर्वेदनी ।
आक्षेपणी आदि धर्मकथाओं से आक्षिप्त संवेदित और निर्वेदित (विरक्त) हुए भव्य जीव चारित्र प्राप्त करते हैं ।
કિનારે લઈ જનારી, અર્થાત્ શુભ સ્થાનમાં પહોંચાડી દેવા વાળી વસ્તુને ધર્મ કહેવામાં આવે છે. તે ધર્માંની કથા અર્થાત્ ભગવાનના ઉપદેશ જેમાં તેવામાં આવે છે. તેને ધર્મકથા કહે છે. અથવા અહિંસા આદિની પ્રરૂપણા તે ધર્મકથા કહેવાય છે. અથવા તે શ્રુત અને ચારિત્રની પ્રધાનતાવાળી કથાને ધર્મકથા કહે છે, અથવા શુભ અને અશુભ કર્મ-ફૂલને પ્રગટ કરવું તે ધર્માંકથા છે. અથવા તીર્થંકર, ચક્રવર્તી દિ મહાપુરૂષોના ચરિત્રનું વર્ણન કરવુ તે ધર્મકથા છે. તેનાં અનુચેાગ-વ્યાખ્યાનને ધમ કથાનુયેાગ કહે છે.
धर्म था यार अारनी छे. (१) आक्षेपणी (२) विक्षेयाणी (3) सवेहनी भने (४) निवेहन .
આક્ષેપણી આદિ ધ કથાએથી આક્ષિપ્ત, વિક્ષિપ્ત, સંવેદિત અને નિવેદિત (वित्त) धयेसा भव्य लव यात्रि प्राप्त उरे छे.
