________________
६३२
आचारागसूत्र वनस्पतिशस्त्रं वनस्पतिकायोपमर्दकं द्रव्यभावशस्त्र समारभते व्यापारयति । अन्यैवा वनस्पतिशस्त्रं समारम्भयति । अन्यान वा वनस्पतिशस्त्रं समारभमाणान् समनुजानाति अनुमोदयति ।
तत्-वनस्पतिकायसमारम्भ, तस्य वनस्पतिसमारम्भ कुर्वतः कारयितुः अनुमोदयितुश्च अहिताय भवति । तथा-तत् तस्य अबोधये सम्यक्त्वालाभाय भवति । ।। सू० ६ ॥
येन तु तीर्थङ्करादिसमीपे वनस्पतिकायस्वरूपं परिज्ञातं, स एवं विभावयतीत्याह-'से तं.' इत्यादि।
मूलम्से तं संवुज्झमाणे आयाणीयं समुट्ठाय सोचा खलु भगवओ अण
इस प्रकार जीवन को सुखी बनाने का अभिलापी वह पुरुष वनस्पतिकाय की हिंसा करनेवाले द्रव्य और भावशस्त्र का स्वयं उपयोग करता है, दूसरों से उपयोग कराता है और वनस्पतिशस्त्र का उपयोग करने वाले दूसरों का अनुमोदन करता है।
वनस्पतिकाय का वह आरंभ, आरंभ करने वाले, कराने वाले और अनुमोदन करने वाले के अहित के लिए होता है और सम्यक्त्व की अप्राप्ति का कारण बनता है ।। सू० ६॥
तीर्थकर आदि के निकट वनस्पतिकाय का स्वरूप जिसने जान लिया है, वह इस प्रकार विचार करता है-'से तं.' इत्यादि ।
मूलार्थ-वह पुरुष भगवान् या अनगारों से सुनकर समझ-बूझकर संयम
એ પ્રમાણે જીવનને સુખી બનાવવાના અભિલાષી તે પુરુષ વનસ્પતિકાયની હિંસા કરવાવાળા દ્રવ્ય અને ભાવ અને સ્વયં ઉપગ કરે છે, બીજા પાસે ઉપગ કરાવે છે અને વનસ્પતિશાસ્ત્રને ઉપયોગ કરવાવાળા બીજાને અનુમોદન આપે છે.
વનસ્પતિકાયને આ આરંભ, આરંભ કરવાવાળાને, કરાવવાવાળાને અને અનુમોદન કરવાવાળાને અહિત માટે છે અને સમ્યક્ત્વની અપ્રાપ્તિનું કારણ બને છે. આ સૂદ I
તીર્થકર આદિના સમીપે વનસ્પતિકાયનું સ્વરૂપ જેણે જાણી લીધું છે. તે આ प्रमाणे विया२ ४२ छ-' से तं.' त्यादि.
મૂલાઈ–તે પુરુષ ભગવાન અથવા અણગારો પાસેથી સાંભળી-સમજીબુઝીને
