________________
५८४
आचारागसूत्रे
तं णो करिस्सामि समुट्ठाए मत्ता मइम, अभयं विदित्ता तं जे णो करए, एसोवरए एत्थोवरए, एस अणगारेत्ति पवुच्चइ ।। सू० १॥
छायातं नो करिष्यामि समुत्थाय मत्वा मतिमान् , अभयं विदित्वा तं यो नो कुर्यात् , एप उपरतः अत्रोपरतः, एपः अनगार इति प्रोच्यते ॥ सू० १॥
टीका-- मतिमान मेधावी श्रमणनिग्रन्थादिदेशनाश्रमणसंजातहेयोपादेयविवेकवानित्यर्थः । मत्वा वनस्पतिकायस्वरूपं विज्ञाय विभावयति-अहं समुत्थाय आत्मकल्याणार्थमुद्युक्तः सन् प्रव्रज्यां गृहीत्वा, तं वनस्पतिकायसमारम्भं नो करिष्यामीति ।
मूलार्थ-मेधावी पुरुष विचार करता है मैं आत्मकल्याण के लिए उद्यत होकर वनस्पतिकाय का आरंभ नहीं करूगा । जो पुरुष संयम को जानकर आरंभ नहीं करता है वही आरंभ से उपरत है-वही जिन शासन में आरंभ से निवृत्त कहलाता है । वही अनगार कहलाता है । सू० १॥
टीकार्थ-श्रमण निर्गन्थ आदि का उपदेश सुनने से जिसे हेय और उपादेय का विवेक उत्पन्न हो गया है वह वनस्पतिकाय का स्वरूप जानकर इस प्रकार विचार करता है:-मैं आत्मकल्याण के लिए उद्यत होकर-दीक्षा लेकर वनस्पतिकाय का आरंभ समारंभ नहीं करूंगा ॥
મૂલાથ–મેધાવી પુરૂષ વિચાર કરે છે-હું આત્મકલ્યાણ માટે તૈયાર થઈને વનસ્પતિકાયને આરંભ નહિ કરું. જે પુરૂષ સંયમને જાણીને આરંભ કરતા નથી તે આરંભથી ઉપરત છે, તે જ જિનશાસનમાં આરંભથી નિવૃત્ત કહેવાય છે, તેજ मागार वाय छे. ॥१॥
ટીકા-શ્રમણ નિર્ચ આદિને ઉપદેશ સાંભળવાથી જેને હેય અને ઉપાદેયને વિવેક ઉત્પન્ન થઈ ગયા છે. તે વનસ્પતિકાયના સ્વરૂપને જાણીને આ પ્રમાણે વિચાર કરે છે –
હું આત્મકલ્યાણને માટે ઉઘત–તૈયાર થઈને-દીક્ષા લઈને વનસ્પતિકાયને આરંભ સમારંભ કરીશ નહિ.
