________________
आचाराङ्गमुत्रे
अथ जीवस्य स्वरूपम्
औपशमिकादिभाववान्, असंख्यातप्रदेशी, परिणामी, लोकाकाशव्यापी मंदीपवत् संकोचविकासशीलः, व्यक्तिरूपेणानन्तोऽखण्डः, क्रियाशीलः, प्रदेशसमुदायरूपों, नित्यो, रूपरहितोऽवस्थितोऽमूर्तः सन्नपि संसारावस्थायां मूर्त इव प्रतीयमानः, ऊर्ध्वगतिशील आत्मा जीवः ।
अथ भावस्तद्भेदाथ
१२४
and
"
अपशमिकादिभाववान् जीवः' इत्युक्तम्, तंत्र कस्तावद्भावः ? श्रूयताम् - आत्मपर्यायाणामवस्थैव भावाः | आत्मपर्यायाश्वावस्थामेदेन विविधरूपा
जीव का स्वरूप
औपशमिक आदि भावोंवाला, असंख्यात प्रदेशी, परिणामी, प्रदीपप्रभाके समान संकोच - विकास स्वभाव वाला, व्यक्तिरूप से अनंतसंख्यक, क्रियाशील, प्रदेशसमुदायरूप, नित्य, अरूपी, अवस्थित, अमूर्त होने पर भी संसारी अवस्था में मूर्त जैसा प्रतीत होने वाला, ऊर्ध्वगमनस्वभाववाला आत्मा जीव कहलाता है ।
भाव और भाव के भेद
प्रश्न- जीव का स्वरूप बतलाते हुए उसे औपशमिक आदि भावो वाला कहा है सो भाव क्या वस्तु है ?
उत्तर - सुनिये, आत्मा के पर्यायों की अवस्था ही भाव कहलाती है । आत्मा के पर्याय, अवस्थाओं के भेद से नाना प्रकार के होते है, अत: आत्मपर्यायवर्ती भाव
જીવનું સ્વરૂપ
ઔપમિક આદિ ભાવા વાળા, અસંખ્યાતપ્રદેશી, પરિણામી. પ્રદ્દીપપ્રભાના સમાન સંકાચ–વિકાસ સ્વભાવવાળા, વ્યક્તિરૂપથી અન`તસંખ્યક, ક્રિયાશીલ, પ્રદેશ સમુદૃાયરૂપ, નિત્ય, અરૂપી, અવસ્થિત, અમૂર્ત હેાવા છતાંય સંસારી અવસ્થામાં મૂર્ત જેવા દેખાવાવાળા, ઉર્ધ્વગમન સ્વભાવવાળા આત્મા જીવ કહેવાય છે. ભાવ અને ભાવના ભેદ
પ્રશ્ન-જીવનું સ્વરૂપ ખતાવતા થકા તેને ઔપશમિક આઢિ ભાવેશવાળા કહેલ छे; ते लाव शुं वस्तु छे ?
ઉત્તર–સાંભળેા, આત્માના પર્યાયાની અવસ્થા જ ભાવ કહેવાય છે. આત્માની પર્યાય, અવસ્થાએના ભેદથી નાના પ્રકારના હાય છે, તેથી આત્મપર્યાયવત્તી ભાવ પાંચ
