________________
(૧૭) શરફ નામને છ પ્રકારને ઘેર રેગ જુદા જુદા કે, સામદથી શરીર ફૂલેલું દેખાય તે લેહીના બિગાડથી થાય છે, એટલે, બ્લેક પહેલાં બતાવ્યા પ્રમાણે વાત, પિત્ત, કફ, અને
નીપાત, રક્ત, અને અભિઘાતથી સેજાને રેગ થાય . તથા “બિછાણિતિ” તે ભસ્મક નામને વ્યાધિ છે. ઊષ્ણતા, વાત, અને પિત્તના ઊત્કટપણાથી, અને કફના ન્યૂનપણાથી, તથા ગરમી વધારે થવાથી થાય છે, તથા વેવાર તે વાયુથી, ઉપન્ન થયેલ શરીરના અવયવે કંપરૂપ છે. કહ્યું છે કે – प्रकामं वेपते यस्तु, कंपमानश्च गच्छति કાજુ પર્વ તં વિઘા, કુ નિયંધર્ છે? - જે ઘણે કપિ, તથા કંપતે ચાલે, તેને સંધી નિબંધ નથી મુકાએ કલાપ અંજ (લકવાનો રેગ) જાણવે. તે જ પ્રમાણે વિવિ પરિ? જીવને ગર્ભના દેષથી તે પીઢ સપિપણે ઉન્ન થાય છે, અથવા જન્મ્યા, પછી અશુભ કર્મ, દોષથી થાય છે, આ રેગીને સ્પર્શ ઈદ્રિનું ભાન રેગવાળતું જગ્યાએથી નષ્ટ થાય છે, તે ગવાળાને હાથમાં પકડેલું લાકડ ખસી જાય છે, અને સૂઈ ઘંચે તે પણ અસર ન થાચતથા શ્રી ત્તિ” ક્લીપદ તે પગ વિગેરેમાં કઠણ પણ હોય છે, તે આ પ્રમાણે-વાત, પિત્ત, કફના પ્રાપથી છાતીમાં રોગ ઉતેજ થઈ જંઘામાં સ્થિર થઈ ધીરે ધીરે કાળાંતર
