________________
* (૪૫) દેશ અને ગુણ
-
દોષ એ દિવાલ છે. ગુણ એ દ્વાર છે.
દિવાલ દ્વારા ઘરમાં પ્રવેશ કરનાર ચાર ગણાય છે અને પ્રવેશ કરે છે તે પણું તેને ઘરમાંથી બહાર કાઢવાના પ્રયાસે થાય છે.
આ નિયમ દષના માધ્યમ દ્વારા બીજાના હદયરૂપી ઘરમાં પ્રવેશ કરનારને લાગુ પડે છે.
ગુણ એ પુરુષ અને દોષ એ પડછા છે. પડછા પુરુષને ઓળખાવે તેટલી જ તેની કિંમત છે.
જ્યાં દોષરૂક્ષી પડછાચો હોય, ત્યાં ગુણ પણ હોય જ. જ્યાં ગુણ હોય, ત્યાં પડછા હોય યા ન પણ હોય.
મધ્યાન્હ સમયે પુરૂષ હોય છે, પણ તેને પડછા હેતો નથી. અન્ય સમયે પુરુષ અને પડછાયે બંને હોય છે.
ગૌરવર્ણવાળા પુરુષને પડછાયે શ્યામ હોય છે. લેકમાં પડછાયાની કિમત કઈ ગણતું નથી, તેમ લેકેત્તરમાં દોષની કિમત કઈ જ નથી.
દેષને પકડવાથી દેષ જ આવે છે. ગુણને પકડવાથી ગુણુ પકડાય છે. દેષને વજન ન આપતાં ગુણને જ વજન આપવાથી તે ધર્મમાગ બને છે.
