________________
૩૨૪
* વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર નિયમ એ છે કે (૧) બને લડતા દેશે અડોઅડના હોય તો
એકબીજાનું લશ્કર , કે ના રોકટોક સિવાય એક બીજાના દેશમાં ઉતારી શકાય. (૨) પણ જે તે દેશે અલગ પડી જતા હોય તો વચ્ચે આવતા પ્રદેશના શાસનકતાની અનુમતિ લઈને ચડાઈ લઈ જનારે પિતાનું લશ્કર લઇ જવું રહે. આ નિયમાધારે વત્સદેશની લગોલગજ અગદેશ આવેલ. ગણાય; પરંતુ જે હાલની માન્યતા પ્રમાણે ભાગલપુરને અંગદેશ માનીએ તો વસ અને અ ગની વચ્ચે–એક તો કાશને પ્રદેશ અને રાજા શ્રેણુકના હકુમતવાળો ટો મગધ દેશ‘એમ કુલ બે મોટા જનપદ આવે. જેની અનુમતિ વત્સપતિ શતાનિકે
પોતાનું લશ્કર લઈ જવા માટે મેળવ્યાનું ઈતિહાસની કેઈનધિમાં “જડતું નથી. એટલે સાબીત થાય છે કે વત્સ અને અંગની સરહદે. અોઅડ જ હતી. વચ્ચે કોઈ દેશ આવતો નહોતો.
(૨) “ પ્રબ ચિન્તામણિ' (અમદાવાદ મુદ્રિત ૧૯૦૯)ભાષ- “ તર પૃ. ૨૧ માં જણાવાયું છે કે, “શ્રેણિકના મરણ બાદ તેને પુત્ર અશોકચન્દ્ર ગાદીએ આવ્યો. આ { રાજગૃહી ) નગરીમાં પિતાના પિતાનો કાળ થયો તેથી તેને ત્યાગ કરી કૌશામ્બી પાસે નવી
ચંપા વસાવી ત્યાં રાજધાની કરી.' (આ પુરા આર્યશ્રીએ પણ "માન્ય રાખ્યો છે. જુઓ પૃ. ૪૪, આંક ૨૩: તીર્થંક૯૫ પૃ. ૬૫) અન્ને - તે સ્પષ્ટ નિર્દેશ કરેલ છે કે ચંપાનું સ્થાન કૌશામ્બીની પાસે જ છે. નિહિ કે નવી માન્યતા પ્રમાણે ૪૦૦ માઈલ જેટલા અંતરે. -
(૩) ચંપાપતિ અજાતશત્રુના મરણની હકીક્ત જૈન ગ્રંથોમાં જ્યાં જ્યાં વર્ણવાઈ છે, ત્યાં ત્યાં તેને વિધ્યા (પર્વત) ઉપર ચડાઈ કરતે. અને તેમાં આવેલી ગુફા પાસે મરણ પામતો જણાવાયા છે. વિંધ્યાપર્વતનું નામ કહી આપે છે કે ચપા અને અંગદેશનું સ્થાન તે પર્વતની. હદને અડીને જ દૈવું જોઈએ. (જેમ ચંપાનગરીવાળી નદીને ચંપા નદી
