________________
-
-
-
-
૧૮૮
વિદ્ધારક શ્રી મહાવીર છે. આપણે કોઈને અપશબ્દ કહ્યો, તે શબ્દ અવકાશને ચોપડે લખાઈ ગયે. આપણે જેને શબ્દ કહેલો તે આદમી ધારો કે મરી ગયા છતાં પણ અવકાશ તે સદા કાળ અસ્તિત્વમાં જ રહે છે. કળ વહેતાં તે
અ શબ્દનું પણું વ્યાજ ચઢે ને જ્યાં સુધી, સામેનો માનવી ન જન્મ ધારણ કરીને આપણને તે અપશબ્દના બદલામાં અવાજ સહિત થપ્પડ ન મારે ત્યાં સુધી તેને અને આપણે બન્નેને આ સંસારમાં ભમવું જ પડે.
આજનો વિજ્ઞાનવાદ કર્મના સરલ સિદ્ધાન્તને મહાત કરવાના પ્રયાસો કરે છે. પણ તેનું પરિણામ સારૂં નહિ આવે. વિજ્ઞાનના નિયમ પ્રમાણે પણ કર્મવાદ સાબિત થયેલી જ છે. વિજ્ઞાન કહે છે, “આઘાત છે, ત્યાં પ્રત્યાઘાત છે.' એક દડો ઉછાળો, ઉછાળવામાં શક્તિને જેટલે હિરસે ખર્ચાયો હશે, તે પ્રમાણે તે દડો જમીન ઉપર પડીને પાછા ઊછળશે. કર્મવાદના સિદ્ધાન્ત પર રચાયેલ પુને જન્મવાદ માનવામાં જ વિજ્ઞાનને સહન કરવું પડતું હોવાથી તે કર્મવાદને જ નકારે છે, પણ તે ખોટું છે. કર્મ છે, જીવ છે અને અનેક જન્મો પણ છે. અન્યથા શ્રીમંત-ગરીબ, દેખતા–અંક, ચાલતા–પંગુ વગેરેના વ્યવસ્થિત ભેદ આ દુનિયામાં ટકી જ ન શકે અને આ ભેદ માનવા જતાં પિતાના વિજ્ઞાન વિકાસની ઘેલી જના રૂંધાતી હેવાથી વિજ્ઞાનવીરે જડવાદનાં જ બણગાં ફૂંકયાં કરે છે અને અવનવી શોધે વડે દુનિયાને અજાયબી પમાડે છે. પરંતુ આત્માની અમાપ શક્તિ પરત્વે શ્રદ્ધા ધરાવનાર વર્ગ તેમની તેવી શોધેથી અજાયબ ન થાય તો તેમાં વિશેષ કશું જ નથી.
કેવળજ્ઞાન –મધ્યમ અપાપાના ઉદ્યાનમાં નડેલે ઉપયોગ છેલ્લે હતો. ત્યાંથી વિહરતા ક્ષમાસાગર મહાવીર જાંભક ગામે પધાર્યા. તે ગામને તીરે વહેતી પુણય સલિલા ઋજુતાલિકા નદીના તટ પર આવેલા સ્થામાક નામે ગૃહસ્થના ખેતરમાં ઉભેલા શામલિ વૃક્ષની પરમ પવિત્ર છાયામાં તે એ આત્મલીન થયા.
