________________
33
શબ્દોમાંથી એકેક શબ્દ ગમે તે ક્રમમાં વારા કરતી કહેતાં, દરેક પૃચ્છકે લીધેલ્રા વાક્યના સર્વ શબ્દો પૂરા થાય કે તુરતજ તે તે વાક્ય તથા જ્યારે સર્વ જણાનાં સર્વ વાગ્યે પૂરાં થાય ત્યારે તે બધાં વાક્ય સામટાં, બરાબર ક્રમમાં ગાઠનીતે, પંડિતજી ખેાલી જાય છે. આ યાદ રાખવામાં વળી ખીજે એવેા. ચમત્કાર હોય છે કે, તે દરેક વાક્યના દરેક શબ્દ કષ્ટ વખતે અને કેવા ક્રમભંગથી કહેવામાં આવેલા તે સુદ્ધાં એએ તાબડતેાબ કરી શકે છે, જે તે શબ્દના કહેનારા ગ્રથને પણ ચિત્ બરાબર યાદ રહે છે.
(૨) ઉપરના પ્રયાગ ચાલતા હોય તેની વચમાં સમયે સમયે ઘંટડીના ૫-૧૦-૧૫ કે ગમે તેટલા ટકેારા કરવામાં આવે તે તેની પણ કુલ ખરેખરી સંખ્યા તથા અમુક વખતે આટલા ટંકારા થયા હતા તે પંડિતજી કહી આપે છે.
(૩) વળી શતાવધાનના ચાલતા પ્રસંગમાં શીઘ્રકવિતાના પ્રયાગ। પણ પડિતશ્રી કરે છે. ગમે તે બાબત કે વસ્તુનું વર્ણન કોઈ ગૃહસ્થ પુછે તેને તેજ સમયે કવિતામાં કહી સભળાવવું. તેનું નામ શીઘ્રકવિતા. આ પંડિતની શીઘ્રકવિતામાં વળી વધારે ચમત્કાર એ જોવામાં આવે છે કે, તે કવિતા જે છંદ (વૃત્ત માં કરવાની કહી હાય તેમાંજ તે તત્કાળ કરી આપેછે, એટલુંજ નહીં પણ, તેમાં જે રસ. અલંકાર વા નાયક નાયિકા વર્ણન માગીએ તે પણ લાવી આપે છે. વળી સમસ્યાપૂર્તિ, આધાક્ષરી, અંતરલાપિકા, ગતાનુગતિકા, શ્લેષાર્થી, યમક-પ્રાસાનુપ્રાસ ઈત્યાદિ નીચે જણાવેલા કાવ્યના ચમકારે,તેવી તુરતાતુરત બનાવી આપેલી કવિતામાં આણી આપેછે.
