Traivarnikachar

SR No.: 010851
Original Sutra Author: N/A
Author: Pannalal Soni
Publisher: Jain Sahitya Prakashak Samiti
Total Pages: 438
Language: Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 16 MB

Page 388

wwwwwwwwaawanwarmurned
त्रैवर्णिकाचार।
३४९ वाईस परीषहोंके नाम । वृद्ध्यर्थं तपसां साध्याः क्षुधादिकपरीषहाः। क्षुवृद्शीतोष्णदंशाश्च रत्यरतिश्च नग्नता ॥ ३१ ॥ नारी चर्या निषद्या च शय्याक्रोशवधास्तथा । याञ्चालाभतणस्पशा मलरोगाविति द्वयम् ॥ ३२ ॥ सत्कारश्च पुरस्कारः प्रज्ञाज्ञानमदर्शनम् ।
एते द्वाविंशतिर्जेयाः परीषहा अघच्छिदः ॥ ३३ ॥ तपश्चरणको वृद्धि के लिए पापोंका नाश करनेवाली बाईस क्षुधादि परीषहोंको सहन करना चाहिए । क्षुधा, तृषा, शीत, उष्ण, दंशमशक, अरति, नमता, स्त्री, चर्या, निषद्या, शय्या, आक्रोश, वध, याचना, अलाभ, तृणस्पर्श, मल, रोग, सत्कार-पुरस्कार, प्रज्ञा, अज्ञान और अदर्शनये उनके नाम हैं ॥ ३१-३३ ॥
. मुनियोंके अठाईस मूलगुणों के नाम । अष्टाविंशतिसंख्याता मूलगुणाश्च योगिनः। . व्रतसमितीन्द्रियनिरोधाः पृथक् ते पञ्चपञ्चधा ॥ ३४॥
षडावश्यकका लोचोऽदन्तवणमचेलता ।
स्थितिभोजनं भूशय्या अस्नानमेकभोजनम् ॥ ३५ ॥ मुनियों के अहाईस मूलगुण होते हैं। वे ये हैं-पांच महाव्रत, पांच समिति, पांचों इन्द्रियोंका निरोध, छह आवश्यक, केशलोंच, अदन्तवन, 'अचेलकत्व, स्थितिभोजन, भूशयन, अस्नान और एकभक्त । ३४-३५ ॥
छह आवश्यक क्रियाओंके नाम। . . सामायिक तनूत्सर्गः स्तवनं वन्दनास्तुतिः ।
प्रतिक्रमश्च स्वाध्यायः पडावश्यकमुच्यते ॥ ३६॥ सामायिक, फायोत्सर्ग, स्तवन, वन्दना, प्रतिक्रमण और स्वाध्याय-ये छह आवश्यक क्रिया
उत्तम-क्षमा आदि वशधर्म। सर्वैः सह क्षमा कार्या दुर्जनः सज्जनैरपि । . . . मृदुत्वं सर्वजीवेषु मार्दवं कृपयान्वितम् ॥ ३७॥
. कपटो न हि कर्तव्यः शत्रुमित्रजनादिषु ।
दयाहेतुवंचो वाच्यं सत्यरूपं यथार्थकम् ॥ ३८ ॥ देवपूजादिकार्यार्थ विधेयं शौचमुत्तमम् । ..
.. . . पञ्चेन्द्रियनिरोधो यो दयाधर्मस्तु संयमः ॥ ३९॥

Translation AI Generated

## Trivarnika Achar

**349 Names of the 22 Pariṣahas**

For the growth of tapas, one should endure the 22 Pariṣahas that destroy sins, such as Kṣudhādi Pariṣahas.

**Their names are:** Kṣudhā (hunger), Tṛṣā (thirst), Śīta (cold), Uṣṇa (heat), Daṁśa (bite), Maśaka (insect), Arati (disgust), Nagnatā (nakedness), Nārī (woman), Carya (service), Niṣadyā (sitting), Śayyā (bed), Ākrośa (anger), Vadh (killing), Yācanā (begging), Alābha (lack of gain), Tṛṇasparśa (touching grass), Mala (excrement), Roga (disease), Satkāra (honour), Puraskāra (reward), Prajñā (wisdom), Ajñāna (ignorance), and Adarśana (not seeing).

**28 Fundamental Qualities of the Munis**

There are 28 fundamental qualities of the Yogis. They are: five Mahāvratas, five Samitis, restraint of the five senses, six essentials, Keśaloca (hair and eyes), Adantavana (not cutting teeth and nails), Acelakattva (not wearing clothes), Sthitibhojana (eating while standing), Bhūśayana (sleeping on the ground), Asnanam (bathing), and Ekabhakta (eating once a day).

**Six Essential Actions**

Samayika, Tanūtsarga, Stavana, Vandana, Pratikramṇa, and Svādhyāya are the six essential actions.

**Virtues of Patience, etc.**

One should be patient with all, even with the wicked and the virtuous. Kindness should be shown to all living beings.

One should not be deceitful towards enemies, friends, or others. Speech should be based on compassion and truthfulness.

Cleanliness is essential for the purpose of worshipping the gods, etc.

Restraint of the five senses, compassion, and self-control are the virtues.