SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 257
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ उपासना-विषयक समाधान २:३ ૩ नही है - जो जिनेन्द्र भगवान्‌का उपदेश है वही उनकी आना, शासन अथवा आदेश ह ।' उपदेश आदेश मेदकी यह पता प्राय छद्मस्थ ज्ञानी आचायों आदि के कथनमें पाई जाती हैसर्वज्ञ भगवान्‌ के कथनमें नहीं । सर्वज्ञने हेय उपादेयत्पते दो प्रकारका तत्त्व प्रतिपादन किया है, वन्ध तथा बध कारणांको हेय और मोक्ष तथा मोक्षके कारणोको आदेव बतलाया है । और उस तरहपर प्रवृत्ति तथा निवृत्ति दोनो ही रूपने अपनी आज्ञाको प्रवर्तित किया है आपका शासन विधि-निषेधात्मक है - और जगह-जगह शास्त्रोंमें इस प्रकारका उल्लेख भी मिलता है कि भगवान्ने भव्य जीवोको मोक्षमार्ग सिखाया, उन्हें श्रेयोमार्गमे लगाया, यम और दमका - व्रतोके पालन तथा इन्द्रियोके निग्रहका आदेश दिया, वे सासारिक विषयतृष्णादि रोग से पीडित प्राणियोके रोग शान्त करनेके लिये एक आकस्मिक ( द्रव्यादि अपेक्षारहित परोपकारी ) वैद्यकी तरह वैद्य है और एक माता जिस प्रकार अपने बालकको हितका अनुशासन करती है-बुरे कामोमे हटाकर अच्छे कामोमे लगाती है—उसी तरह आप्त 1 - ९ आदेश के अर्थ भी आजा और उपदेश दोनों हैं, शासन तथा अनुमति भी उसके अर्थ हैं। देखो 'शब्दकल्पद्रुम' | २ यथा " तापत्रयोपततेभ्यो भव्येभ्यः शिवशर्मणे । तत्त्वं यमुपादेयमिति द्वेधाऽभ्यधादसौ ॥" "बन्धो निबन्धन चास्य हेयमित्युपर्शितम् । मोक्षस्तत्कारण चैतदुपादेयमुदाहृतम् । - •
SR No.010793
Book TitleYugveer Nibandhavali Part 2
Original Sutra AuthorN/A
AuthorJugalkishor Mukhtar
PublisherVeer Seva Mandir Trust
Publication Year1967
Total Pages881
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size24 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy