SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 165
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir गोम्मटसारः। १४५ ऐसा समझना चाहिये; क्यों कि परमागमका ऐसा नियम है कि शरीर गृह ग्राम नगर आदिके प्रमाण उत्सेधाङ्गुलसे ही लिये जाते हैं। परन्तु आगे अङ्गुलशब्दसे प्रमाणाङ्गुल लेना चाहिये। अवरोहिखेत्तमझे अवरोही अवरदवमवगमदि । तद्दवस्सवगाहो उस्सेहासंखघणपदरा ॥ ३८१ ॥ अवरावधिक्षेत्रमध्ये अवरावधिः अवरद्रव्यमवगच्छति । तद्रव्यस्थावगाहः उत्सेधासंख्यधनप्रतराः ॥ ३८१ ॥ अर्थ-जघन्य अवधि अपने जघन्य क्षेत्रमें जितने जघन्य द्रव्य हैं उन सबको जानत है । उस द्रव्यका अवगाह उत्सेधाङ्गुलके असंख्यातमे भागका धनप्रतर होता है। भावार्थयद्यपि जघन्य अवधिके क्षेत्रसे जघन्य द्रव्यके अवगाह क्षेत्रका प्रमाण असंख्यातगुणा हीन है; तथापि घनरूप उत्सेधाङ्गुलके असंख्यातमे भागमात्र है । इसकी भुजा कोटी तथा वेधका प्रमाण सूच्यंगुलके असंख्यातमे भाग है। आवलिअसंखभागं तीदभविस्सं च कालदो अवरं । ओही जाणदि भावे कालअसंखेजभागं तु ॥ ३८२॥ आवल्यसंख्यभागमतीतभविष्यच्च कालतः अवरम् । अवधिः जानाति भावे कालासंख्यातभागं तु ॥ ३८२ ॥ अर्थ-जघन्य अवधि ज्ञान कालकी अपेक्षासे आवलीके असंख्यातमे भागप्रमाण द्रव्यकी व्यंजन पर्यायोंको जानता है । तथा जितनी पर्यायोंको कालकी अपेक्षासे जानता है उसके असंख्यातमे भागप्रमाण वर्तमान कालकी पर्यायोंको भावकी अपेक्षासे जानता है । इस प्रकार जघन्य देशावधि ज्ञानके विषयभूत द्रव्य क्षेत्र काल भावकी सीमाको बताकर द्रव्यादि चतुष्टयकी अपेक्षासे देशावधि ज्ञानके विकल्पोंका वर्णन करते हैं । अवरहवादुवरिमदववियप्पाय होदि धुवहारो । सिद्धाणंतिमभागो अभवसिद्धादणंतगुणो ॥ ३८३ ॥ अवरद्रव्यादुपरिमद्रव्यविकल्पाय भवति ध्रुवहारः।। सिद्धानन्तिमभागः अभव्यसिद्धादनन्तगुणः ॥ ३८३ ॥ अर्थ-जघन्य द्रव्यके ऊपर द्रव्यके दूसरे भेद निकालनेके लिये ध्रुवहार होता है । इसका (ध्रुवहारका) प्रमाण सिद्धराशिसे अनन्तमे भाग और अभव्यराशिसे अनन्तगुणा है। अवधि ज्ञानके विषयमें समयप्रबद्धका प्रमाण बताते हैं। .. धुवहारकम्मवग्गणगुणगारं कम्मवग्गणं गुणिदे। समयपबद्धपमाणं जाणिजो ओहिविसयम्हि ॥ ३८४ ॥ गो. १९ For Private And Personal
SR No.010692
Book TitleGommatsara Jivakand
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKhubchandra Jain
PublisherParamshrut Prabhavak Mandal
Publication Year1916
Total Pages305
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy