SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 115
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir गोम्मटसारः। मात्र है । आहार शरीरपर्याप्तिके पूर्ण होने पर कदाचित् आहारकऋद्धिवाले मुनिका मरण भी हो सकता है। आहारक काययोगका निरुक्तिसिद्ध अर्थ बताते हैं । आहरदि अणेण मुणी सुहमे अत्थे सयस्स संदेहे । गत्ता केवलिपासं तम्हा आहारगो जोगो ॥ २३८॥ आहरत्यनेन मुनिः सूक्ष्मानर्थान् स्वस्य संदेहे । गत्वा केवलिपार्श्व तस्मादाहारको योगः ॥ २३८ ॥ अर्थ-छढे गुणस्थानवर्ती मुनि अपनेको संदेह होनेपर इस शरीरके द्वारा केवलीके पासमें जाकर सूक्ष्म पदार्थोंका आहरण ( ग्रहण) करता है इसलिये इस शरीरके द्वारा होनेवाले योगको आहारककाययोग कहते हैं । आहारक मिश्रयोगका निरूपण करते हैं। आहारयमुत्तत्थं विजाण मिस्सं तु अपरिपुण्णं तं । .. जो तेण संपजोगो आहारयमिस्सजोगो सो ॥ २३९ ॥ आहारकमुक्तार्थ विजानीहि मिश्रं तु अपरिपूर्ण तत् । ___ यस्तेन संप्रयोग आहारकमिश्रयोगः सः ॥ २३९ ॥ अर्थ-उक्त आहारक शरीर जब तक पर्याप्त नहीं होता तब तक उसको आहारकमिश्र कहते हैं। और उसके द्वारा होनेवाले योगको आहारकमिश्रयोग कहते हैं। कार्मणकाययोगको बताते हैं। कम्मेव य कम्मभवं कम्मइयं जो दु तेण संजोगो। कम्मइयकायजोगो इगिविगतिगसमयकालेसु ॥ २४०॥ कम्मैव च कर्मभवं कार्मणं यस्तु तेन संयोगः । कार्मणकाययोग एकद्विकत्रिकसमयकालेषु ॥ २४० ॥ अर्थ-ज्ञानावरणादिक अष्टकोंके समूहको अथवा कार्मणशरीर नामकर्मके उदयसे होनेवाली कायको कार्मणकाय कहते हैं । और उसके द्वारा होनेवाले योगको कार्मणकाययोग कहते हैं । यह योग एक दो अथवा तीन समयतक होता है । भावार्थ-विग्रहगतिमें और केवलसमुद्धातमें भी तीन समय पर्यन्त ही कार्मणकाययोग होता है; किन्तु दूसरे योगोंका ऐसा नियम नहीं है । यहां पर जो समय और काल ये दो शब्द दिये हैं उससे यह सूचित होता है कि शेष योगोंका अव्याघातकी अपेक्षा अन्तर्मुहूर्त और व्याघातकी १ दो प्रतर और एक लोकपूर्ण समुद्धातकी अपेक्षा केवलसमुद्धातमें भी कार्मणयोगको तीन ही समय लगते हैं। For Private And Personal
SR No.010692
Book TitleGommatsara Jivakand
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKhubchandra Jain
PublisherParamshrut Prabhavak Mandal
Publication Year1916
Total Pages305
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy