SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 63
Loading...
Download File
Download File
Translation AI Generated
Disclaimer: This translation does not guarantee complete accuracy, please confirm with the original page text.
The following sentences are given in the inscription No. 55 (69) of Shravanabelagola in praise of him: "Sri Dharadhipati Bhojaraja Mukuta Protaimarashminchhata. Chhaya Kumpa Pankalipta Charanambhojat Lakshmi Dhavaha. Nyaya Abjakaramandane Dinamanish Shabdaabja Rodho Mani. Sthaya Spandita Pundarika Tarani Sriman Prabha Chandrama. Sri Chaturmukha Devana Shikshyo Dhrisya Pravadibhi. Pandita Sri Prabha Chandra Rudravadgajakusha." From these introductory sentences, it is known that this Prabha Chandra was a very great scholar of Nyaya and grammar, and his lotus feet were worshipped by Dharadhipati Bhojaraja. Therefore, he should be considered a contemporary of King Bhoj or a scholar of the latter half of the 11th century Vikram era and the first half of the 12th century. (8) That Prabha Chandra who was a Sadharma of 'Kulbhushan', a disciple of 'Padmanandi' the Aviddhakarna Saiddhantic - and therefore a disciple of 'Kumardeva', the famous name of the said Padmanandi - and who is remembered in the 40th inscription of Shravanabelagola with the epithets 'Prathith Tarkagranthakar', etc. As follows: "Shabdaambhoruha Bhaskara Prathith Tarkagranthakar Prabha Chandakhyo Muni Raja Pandita Vara Sri Kundakunda Anvaya." This Acharya was a scholar of the 11th century Vikram era. (9) That Prabha Chandra who is described in the following verse given at the end of the printed copy of 'Pramaye Kamal Martanda' as a disciple of 'Padmanandi Saiddhanta' and devoted to the 'Ratnanandi' पद: "Sri Padmanandi Saiddhanta Shishyo'neka Gunalaya. Prabha Chandra Chiranjiya Ratnanandipade Rata." ... In the prose lines that follow, he is described as a scholar residing in Dharana and a contemporary of King Bhojadeva: "Sri Bhojadeva Rajye Srimad Dharanivasina Parapapara Parameshti Padpranama Arjita Amal Punya Nirakrut Nikhil Malakalanka Srimat Prabha Chandra Panditen Nikhil Praman Pramaye Swarupo Yota Pariksha Mukha Padam Idam Vivritamiti."
Page Text
________________ जिनकी प्रशंसामें श्रवणबेलगोलके शिलालेख नं० ५५ (६९) में ये वाक्य दिये हुए हैं श्रीधाराधिपभोजराजमुकुटप्रोताइमरश्मिन्छटा. छायाकुमपङ्कलिप्तचरणाम्भोजातलक्ष्मीधवः । न्यायाब्जाकरमण्डने दिनमणिशब्दाब्जरोधो मणिः ॥ स्थेयास्पण्डितपुण्डरीकतरणिश्रीमान्प्रभाचन्द्रमाः ॥ श्रीचतुर्मुखदेवानां शिष्यो धृष्यः प्रवादिभिः । पण्डितश्रीप्रभाचन्द्रो रुन्द्रवादिगजाकुशः ॥ इन परिचय वाक्योंसे मालूम होता है कि ये प्रभाचंद्र न्याय तथा व्याकरणके बहुत बड़े पंडित थे और इनके चरणकमल धाराधिपति भोजराजके द्वारा पूजित थे और इसलिये इन्हें राजा भोजके समकालीन अथवा विक्रमकी ११ वीं शताब्दीके उत्तरार्ध और १२ वीं शताब्दीके पूर्वार्धका विद्वान् समझना चाहिये। (८) वे प्रभाचंद्र जो अविद्धकर्ण 'पद्मनंदि' सैद्धान्तिकके शिष्य 'कुलभूषण'के सधर्मा-और इसलिये उक्त पद्मनंदिके प्रसिद्ध नाम 'कौमारदेव'के शिष्य-थे और जिन्हें श्रवणबेल्गोलके ४० वें शिलालेखमें 'प्रथित तर्कग्रंथकार,. आदि विशेषणोंके साथ स्मरण किया है । यथा शब्दाम्भोरुहभास्करः प्रथिततर्कग्रंथकारः प्रभा चंदाख्यो मुनिराजपंडितवरः श्रीकुण्डकुन्दान्वयः॥ . ये आचार्य विक्रमकी प्रायः ११ वीं शताब्दीके विद्वान् थे। (९) वे प्रभाचंद्र जिन्हें 'प्रमेयकमलमार्तड'की मुद्रित प्रतिके अन्तमें दिये हुए निम्न पद्यमें 'पद्मनन्दि सैद्धान्त'के शिष्य तथा ' रत्ननन्दि'के पदमें रत लिखा है, और उसके बादकी गद्यपंक्तियों में जिन्हें धारानिवासी तथा भोजदेव राजाके समकालीन विद्वान् सूचित किया है " श्रीपद्मनन्दिसैद्धान्तशिष्योऽनेक गुणालयः। प्रभाचंद्रश्चिरंजीयाद्रत्ननन्दिपदे रतः ॥ ... श्रीभोजदेवराज्ये श्रीमद्धारानिवासिना परापरपरमेष्ठिपदप्रणामार्जितामलपु-- ण्यनिराकृतनिखिलमलकलंकन श्रीमत्प्रभाचंद्रपंडितेन निखिलप्रमाणप्रमेयस्वरूपो-- योतपरीक्षामुखपदमिदं विवृतमिति ।" Jain Education International For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org
SR No.010669
Book TitleRatnakarandaka Shravakachara
Original Sutra AuthorN/A
AuthorJugalkishor Mukhtar
PublisherManikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Publication Year1982
Total Pages456
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size7 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy